ماه تیر: بیست‌و‌سوم تا بیست‌و‌هفتم

ماه تیر: بیست‌و‌سوم تا بیست‌و‌هفتم

بیست و سوم تیر

این روز با رخدادهایی در گرداگرد حوزه‌ی تمدن ایرانی پیوند خورده که دامنه‌اش به فعالیت ایرانی‌تباران خارج از قلمرو جغرافیایی تمدنشان هم کشیده می‌شود. در ۱۳۵ هجری خورشیدی سپهسالار چینی آن لوشان^[1]، که مردی ایرانی‌تبار و سغدی بود، در چین سر به شورش برداشت و در این روز با محاصره‌ی پایتختِ دودمان تانگ^[2] امپراتور شوان‌زونگ^[3] را به گریز وادار کرد. نام خانوادگی «آن» و «کونگ» (اسم پدر آن‌ لوشان) در چینی شناسه‌ی مردم سغد است. آن لوشان خُتَن را در اختیار داشت و دولتی به نام یان^[4] را بنیان نهاد که به زودی پس از کشته شدنش فروپاشید.

پیروزی شورشیان بر امپراتور تانگ

Image result for an lushan چهره‌ی آن‌لوشان با نشانه‌های چهره‌ی ایرانیان در چشم هنرمندان چینی: چشم درشت و بینی خمیده و ریش بلند

رخدادهای واقع شده در این روز یکی گواهانی است که نشان می‌دهد کشورتراشی‌های اروپاییان در قلمرو ایران و عثمانی تجزیه‌شده چقدر فاجعه‌بار بوده و به چه زنجیره‌ای از خشونت‌ها و جنگ‌ها دامن زده است. یک نمونه از این ناآرامی‌ها که در همین روز رخ داد کودتای عبدالکریم قاسم در سال ۱۳۳۷ بود. او انقلابی را رهبری کرد و شاه عراق را از قدرت برکنار کرد و خود به قدرت رسید و این روندی بود که در نهایت به حکومت هولناک صدام حسین منتهی شد. در ۱۳۸۷ هم در جنگ وَنات که در نورستان افغانستان رخ داد، نزدیک دویست تن از اعضای القاعده و طالبان به حدود هفتاد تن در پایگاه آمریکایی‌ها حمله کردند و چهل تن از ایشان را کشته و زخمی کردند. با این همه اخبار خوبی هم در این روز به گوش ‌رسیده است. مثلاً در بیست و سوم تیر سال ۱۳۴۶ راویه عطیه اولین زن در دنیای عرب شد که به نمایندگی مجلس رسید.

در داخل خاک ایران کنونی این روز بیشتر با رخدادهای سیاسی و ناآرامی‌های اجتماعی کم‌دامنه مصادف بوده است. در ۱۳۱۵ علی اصغر حکمت در کرمانشاه با مصطفی فاتح دیدار کرد و به او پیشنهاد کرد برای تصفیه‌خانه‌ی نفت کلمه‌ی «پالایشگاه» به کار گرفته شود و چنین هم شد. در ۱۳۹۴ هم گروه ۵+۱ و ایران بر سر کشمکش هسته‌ای به نتیجه رسیدند و برجام شکل گرفت.

در همین روز به سال ۱۳۳۰ هریمن^[5] رئیس‌جمهور آمریکا به همراه پنج نفر دیگر به تهران سفر کرد. حزب توده به بهانه‌ی برگزاری مراسم سالگرد اعتصاب کارگران در سال ۱۳۲۵ که در همین روز رخ داده بود، تظاهراتی ده هزار نفره در تهران ترتیب داد که با تظاهرات مشابه حزب سومکا و زحمتکشان برخورد کرد. در نتیجه هواداران دو طرف با هم درگیر شدند و ارتش هم که برای سرکوب توده‌ای‌ها دنبال فرصت می‌گشت وارد میدان شد. تلفات درگیری‌های این روز را هجده تا پنجاه کشته و دویست تا دویست و هشتاد زخمی برآورد کرده‌اند.

ناآرامی‌هایی از این دست خارج از قلمرو ایران‌زمین نیز در این روز پیشینه داشته است. در همین بیست و سوم تیرماه به سال ۱۱۷۸ بود که مردم پاریس زندان باستیل^[6] را ویران کردند و زندانیان در بند را آزاد نمودند. در ۱۲۶۰ هم بیلی دِکید^[7] راهزن و هفت‌تیرکش مشهور آمریکایی به دست کلانتر پَت گَرِت^[8] کشته شد. در ضمن در همین روز به سال ۱۳۱۲ نازی‌ها در آلمان همه‌ی احزاب جز حرب خودشان را غیرقانونی دانستند. قانون به‌نژادی نازی‌ها تصویب شد و منع زادآوری و عقیم‌سازی شهروندان عقب‌مانده و مبتلا به نقص ژنتیکی را اعمال کرد.

در بیست و سوم تیرماه سال ۱۱۷۲ هجری خورشیدی ژان پل مارا^[9] خبرنگار و انقلابی نامدار فرانسوی به دست شارلوت کوردی^[10] از حزب رقیب در حمام کشته شد و در ۱۳۰۱ حزب کمونیست ژاپن تأسیس شد.

$G:\pix\projects\west\Jacques-Louis_David_-_La_Mort_de_Marat.jpg$

نقاشی داوید از جسد مارا در وان حمام

ناآرامی عجیب دیگر این روز آن بود که در ۱۳۴۸ پس از شکست هندوراس از السالوادور در بازی فوتبال، مردم هندوراس شورش کردند و کارگران السالوادوری کشورشان را مورد حمله قرار دادند. این واقعه مقدمه‌ی جنگ بین دو کشور شد!

اشغال و ویرانی باستیل

چند رخداد فرهنگی و علمی هم در این روز واقع شده که بیشترش به آمریکا مربوط می‌شود. در ۱۲۳۲ «نمایشگاه صنایع همه‌ی ملت‌ها^[11]» در نیویورک گشایش یافت که اولین جشنواره‌ی بین‌المللی آمریکا بود، در ۱۲۵۳ حریق شیکاگو به سوختن ۸۱۲ ساختمان و مرگ بیست نفر انجامید و صنعت بیمه‌ی آتش‌سوزی در آمریکا را دگرگون ساخت. در ۱۲۸۹ امیل کریپلین^[12] در کتاب روانپزشکی بالینی برای نخستین بار بیماری آلزایمر را توصیف کرد و نام همکارش الوئیس آلزایمر^[13] را بر آن نهاد، در ۱۳۳۹ جانورشناسی نامدار جین گودآل^[14] به کرانه‌ی گومبه^[15] رسید و پژوهش مشهور خود بر شامپانزه‌ها را آغاز کرد (تصویر زیر). در ۱۳۴۴ هم مارینر ۴^[16] از کنار بهرام گذشت و نخستین عکس‌های نزدیک را از سیاره‌ای دیگر گرفت.

$G:\pix\projects\west\jane goodall22.jpg$

زادگان نامدار بیست و سوم تیر عبارت‌اند از کاردینال مازارن^[17] دولتمرد بانفوذ فرانسوی (۹۸۱)، فردیناند سوم^[18] امپراتور روم مقدس (۹۸۷)، آرتور دو گوبینو^[19] نویسنده و مورخ فرانسوی (۱۱۹۵)، نورتروپ فرای^[20] ادیب کانادایی (۱۲۹۱) و ژاک دریدا فیلسوف فرانسوی (۱۳۰۹). مریم میرزاخانی، ریاضی‌دان ایرانی و نخستین زن برنده‌ی مدال فیلدز هم در این روز (۱۳۹۶) در بیمارستانی در کالیفرنیا بر اثر سرطان درگذشت.

$G:\pix\projects\west\Arthur_de_Gobineau.jpg$

آرتور دو گوبینو

$G:\pix\projects\west\Northrop_Frye.jpg$

نورتروپ فرای

ژاک دریدا

File:Ferdinand III (1608-1657).jpg - Wikimedia Commons

امپراتور فردیناند سوم

$G:\pix\projects\west\Mazarin-mignard.jpg$

کاردینال مازارن

بیست و چهارم تیر

رخدادهای سیاسی واگرایی در این روز واقع شده است. در ۸۶۱ محمد دوازدهم به حکومت گرانادا رسید و آخرین شاه مسلمان این منطقه شد، در ۱۳۱۰ امپراتور هایله سلاسی^[21] فرمان مشروطه شدن دولت حبشه را امضا کرد و در ۱۳۲۵ انگلستان دولت بورنئو^[22] را از بین برد و این قلمرو را اشغال کرد. در سال ۱۳۹۵ هم حمله‌ی تروریستی در نیس^[23] فرانسه به مرگ ۸۶ نفر و زخمی شدن چهارصد نفر انجامید.

رخدادهای مذهبی این روز هم به همین ترتیب در جغرافیا و مضمون پراکندگی دارند. در ۲۴ تیر سال ۴۸۴ پیش از میلاد معبد کاستور و پولوکس^[24] که یکی از اولین بناهای عمومی رم بود ساخته شد. در ۱۲۱۳ هجری خورشیدی دستگاه تفتیش عقاید کلیسای کاتولیک به طور رسمی پس از ۳۵۶ سال منحل شد و در ۱۲۱۷ رالف والدو امرسون^[25] در هاروارد سخنرانی مشهوری کرد و در آن معجزه را ناممکن شمرد، عیسی مسیح را مردی نیکوکار و بزرگ دانست و در ضمن منکر الوهیت او شد. جامعه‌ی پروتستان آمریکا یکپارچه از این سخنان او به خشم آمد.

مجموعه‌ای از رخدادهای علمی و فنی هم با این روز مصادف شده‌اند. در ۱۱۷۸ ارتشیان ناپلئون سنگ رزتا^[26] را در دهکده‌ی رشید مصر کشف کردند. این سنگ نام خود را از «الرشید» گرفت و متن پایه‌ای شد که خواندن متون هیروگلیف باستانی را ممکن ساخت. در ۱۲۹۵ ویلیام بوئینگ^[27] و شریکش وِستروِلت^[28] نیای کمپانی بوئینگ را در سیاتل تأسیس کردند و در سی و هشتمین سالگرد تأسیس شرکتشان (در ۱۳۳۳) اولین هواپیمای بوئینگ (۳۶۷-۸۰) به پرواز درآمد. در ۱۳۱۴ برای اولین بار پارکومتر در خیابان‌ها نصب شد و اوکلاهاما در این زمینه فضل تقدم به دست آورد. در سال‌های اخیر رسانه‌های نو نیز در این روز شکوفایی یافتند. در ۱۳۸۲ سازمان netscape منحل شد و در همین روز Mozilla تأسیس شد و در ۱۳۸۵ تویتر^[29] آغاز به کار کرد.

$G:\pix\projects\west\Nur_Muhammad_Taraki.JPG$

نورمحمد ترکی

$G:\pix\projects\west\Vilfredo_Pareto.jpg$

ویلفردو پارتو

زادگان نامدار بیست و چهارم تیرماه عبارت‌اند از رامبراند^[30] نقاش هلندی (۹۸۵)، ولفردو پارتو^[31] جامعه‌شناس ایتالیایی (۱۲۲۷)، گرترود بل^[32] باستانشناس و جاسوس انگلیسی (۱۲۴۷)، نورمحمد ترکی سیاستمدار افغان (۱۲۹۶). مهم‌ترین رفته‌ی ایرانی این روز هم ابوالوفا بوزجانی است که در ۳۷۷ هجری خورشیدی درگذشت و پس از او علیرضا شاپور شهبازی ایرانشناس و باستان‌شناس قرار می‌گیرد که در ۱۳۸۵ فوت کرد. آنتوان چخوف^[33] هم از رفتگان این روز است (۱۲۸۳).

بیست و پنجم تیر

بیست و پنجم تیرماه روزی مهم است که چندین رخداد سرنوشت‌ساز و مهم در آن رخ داده است. مهم‌تر از همه آن که در سال ۶۲۲ میلادی پیامبر اسلام در چنین روزی از مکه به مدینه هجرت کرد و این ماجرایی‌ است که آغازگاه تقویم هجری قلمداد می‌شود. جالب آنجاست که در همین روز یعنی در سه شنبه ۲۵ تیر ۶۳۲ هجری خورشیدی یکی از شعبه‌های برخاسته از دین اسلام لطمه‌ای جدی دید و آن زمانی بود که هلاکو به اسماعیلیان امان داد، اما دستور داد همه‌ی قلعه‌هایشان ویران شود. در دوران معاصرمان این روز با تولد ناصرالدین‌شاه (۱۲۱۰) مصادف است و جمعه ۲۵ تیر ۱۲۸۸ (۲۷ جمادی‌الثانی ۱۳۲۷ ق.) هم روزی است که ‌بعد از پیروزی مشروطه‌طلبان محمدعلی‌شاه به سفارت روسیه پناهنده شد. مشروطه‌خواهان در همین روز در جلسه‌ی فوق‌العاده‌ی مجلس شورای ملی محمدعلی‌شاه را از سلطنت عزل کردند و پسرش احمدمیرزای یازده‌ساله را به پادشاهی برداشتند. یکی از مشروطه‌خواهان جوان فعال در این روز محمد مصدق بود که چهل و سه سال بعد به صدارت رسید و در همین روز (به سال ۱۳۳۱) با شاه درگیری پیدا کرد و چون اداره‌ی وزارت جنگ را از او دریغ می‌کردند، از صدارت استعفا داد. در ضمن این روز سالگرد به قدرت رسیدن صدام حسین هم هست. چون در سال ۱۳۵۸ در چنین روزی احمد حسن البکر رئیس‌جمهور عراق استعفا کرد و صدام حسین به جایش نشست. در زمانه‌ی خودمان هم در ۱۳۹۵ کودتایی هدایت شده و دسیسه‌وار در ترکیه رخ داد که به تصفیه‌ی مخالفان اردوغان انجامید و نوعی تمرکز قدرت استبدادی را برایش به ارمغان آورد.

در دنیای مسیحیت هم این روز با رخدادهای دینی مهمی مصادف است. روز یکشنبه ۲۵ تیر ۴۳۴ هجری خورشیدی چهار نماینده‌ی کلیسای رم فرمان لاک و مهر شده‌ی پاپ را به هنگام مراسم نیایش هفتگی به کلیسای هاگیا سوفیا^[34] در قسطنتنیه بردند و به این ترتیب جدایی کلیسای شرق و غرب و کشمکش میان رم و قسطنتنیه آغاز شد. دو قرن بعد در ۱۳۲۷ شهر ناصریه که زادگاه عیسی مسیح است در جریان جنگ اعراب و اسرائیل پس از مقاومتی شدید توسط نیروهای اسرائیلی تصرف شد.

$G:\pix\projects\iranzamin\modern\done\احمد شاه 4.jpg$

احمدشاه

$G:\pix\projects\iranzamin\modern\صدام.JPG$

صدام حسین

$G:\pix\projects\west\Pedro_Murillo.jpg$

پدرو موریلو

رخدادهای سیاسی این روز به نسبت پراکنده هستند. در ۷۸۱ هجری خورشیدی امپراتور یونگ‌لِه^[35] در چین به قدرت دست یافت و سلسله‌ی مینگ^[36] را تأسیس کرد، در ۱۱۸۸ انقلابیون آمریکای لاتین به رهبری پدرو دومینگو موریلو^[37] در شهر لاپاز^[38] (در بولیوی امروزین) بر قوای اسپانیایی غلبه کردند و نخستین دولت آمریکای جنوبی شدند که استقلال خود را از اسپانیا به دست می‌آورد. در ۱۲۹۷ تزار نیکولای دوم^[39] و خانواده‌اش به دست بولشویک‌ها کشته شدند و در ۱۳۲۴ آمریکا نخستین بمب اتمی‌اش را در صحرای آلاموگوردو^[40] در نیومکزیکو با موفقیت آزمایش کرد.

آزمایش نخستین بمب اتمی در آلاموگوردو

بیست و پنجم تیرماه در ضمن با نوآوری‌هایی متنوع مصادف بوده است. در ۱۲۸۱ ویلیس کاریر^[41] در نیویورک اولین سیستم تهویه‌ی مطبوع را عرضه کرد، در ۱۳۲۷ نخستین هواپیماربایی با دزدیده شدن هواپیمای میس ماکائو^[42] در تاریخ ثبت شد، در ۱۳۳۴ والت دیسنی^[43] تفریح‌گاه دیسنی‌لند^[44] را در آنهایم^[45] کالیفرنیا تأسیس کرد، در ۱۳۳۵ سیرک بارنوم و بیلی^[46] آخرین برنامه‌ی سیرک زیر خیمه‌ی بزرگ را در پیتسبورگ^[47] پنسیلوانیا برگزار کرد. پس از آن دگرگونی اقتصادی به انتقال سیرک از خیمه به میدانگاه‌های گشوده انجامید. در ۱۳۴۴ تونل مون بلان^[48] کشورهای فرانسه و ایتالیا را به هم متصل کرد و در ۱۳۴۸ فضاپیمای آپولو ۱۱^[49] به فضا پرتاب شد و نخستین ماه‌نوردان را به سوی ماه برد.

Image result for yong le

یونگ‌لِه

بیست و ششم تیر

مهم‌ترین مناسبت بیست و ششم تیرماه آن است که در سال ۸۶۶ هجری خورشیدی شاه اسماعیل بنیانگذار سلسله‌ی صفوی در چنین روزی زاده شده است. گذشته از این، رخدادهای دیگر این روز که در زمانه‌ی معاصر رخ داده‌اند چندان فرخنده نیستند. چون در ۱۳۴۷ عبدالرحمن عارف به دنبال کودتای حزب بعث از قدرت فرو افتاد و احمد البکر به جای او رئیس‌جمهور عراق شد، در ۱۳۵۲ محمد ظاهرشاه زمانی که در ایتالیا برای عمل جراحی بستری بود با کودتای پسرعمویش محمد داوودخان از قدرت برکنار شد و در ادامه‌ی این روند رخنه‌ی ایدئولوژی‌های انقلابی در قلمرو پاره پاره‌ی ایران‌زمین، در همین روز به سال ۱۳۹۴ به دنبال عملیات انتحاری در دیاله‌ی عراق ۱۲۰ تن کشته و ۱۳۰ تن زخمی شدند.

Shah Ismail I.jpg

در تاریخ مسیحیت این روز با چهار واقعه روبروست؛ یکی آن که در سال ۱۸۰ میلادی نخستین اشاره به ورود مسیحیت در کارتاژ^[50] در تاریخ ثبت شد و این زمانی بود که دوازده مسیحی در شهر اسکیلیوم^[51] (نزدیک قاسرین در تونس) به خاطر مذهبشان اعدام شدند. حدود هزار سال بعد در ۵۸۲ هجری خورشیدی مسیحیت به قدری نیرومند شده بود که وضعیتی تهاجمی پیدا کرده بود. در این روز سربازان صلیبی که به بهانه‌ی دفاع از بیزانس و بیت‌المقدس در برابر مسلمانان از غرب به این سرزمین حمله برده بودند، بر مقاومت شدید مردم قسطنتنیه غلبه کردند و این شهر را فتح کردند. امپراتور بیزانس آلکسیوس سوم^[52] از چنگشان گریخت! در ۵۹۱ امیران مسیحی کاستیل، ناوار، پرتغال، آراگون، سانتیاگو و داوطلبان فرانسوی و معبدی‌ها با فرمان پاپ متحد شدند و قوای مسلمان دولت موحدون به رهبری محمد بن منصور ناصرالدین بالله را در جنگ لاس ناواس دِ تولوسا^[53] در اندلس^[54] شکست دادند. در ۱۱۴۸ هم کشیشی به نام جونیپِرو سِرا^[55] نخستین میسیونری مسیحی کالیفرنیا را تأسیس کرد و سرخپوستان بومی را به مسیحیت گرواند. این اردوگاه بعدتر به شهر سان دیگو تکامل یافت.

$G:\pix\projects\west\alexius III byzantine.jpg$

سکه‌ی آلکسیوس سوم

$G:\pix\projects\iranzamin\modern\محمد ظاهر شاه ۱۳۴۲.jpg$

محمد ظاهر شاه

بیست و ششم تیرماه با رخدادهای سیاسی سترگ و مهمی هم مصادف بوده است. در ۱۰۴۴ پرتغالی‌ها در نبرد مونت کارلو^[56] بر اسپانیا چیره شدند و به این ترتیب استقلال خود را حفظ کردند، در ۱۱۴۱ کاترین دوم^[57] ملقب به کبیر پس از به قتل رسیدن شوهرش پتر سوم^[58] به مقام فرمانروایی روسیه دست یافت.

رخدادهای سیاسی جدیدتر این روز به نسبت خشن و خونین هستند. در ۱۳۲۳ برای نخستین بار بمب ناپالم^[59] در جنگ مورد استفاده قرار گرفت. آمریکایی‌ها در جریان جنگ با آلمان نازی این بمب‌ها را بر منطقه‌ی کوتانس در نزدیکی سن لو^[60] در فرانسه ریختند. در ۱۳۲۴ چرچیل^[61]، استالین^[62] و روزولت^[63] در پوتسدام^[64] نشستی برای تصمیم درباره‌ی جنگ با آلمان برگزار کردند که به سیطره‌ی شوروی در نیمی از دنیا و جنگ سرد انجامید و فجایع مهیبی را در دهه‌های بعدی به دنبال داشت. یکی از نمودهای کوچک این درگیری‌ها آن که در ۱۳۵۵ دولت اندونزی تیمور شرقی را همچون استانی به خود منضم کرد و به تدریج بخش مهمی از جمعیت سرکش این جزیره را به قتل رساند.

نشست پوتسدام

این روز در ضمن با نوآوری‌هایی برای بهبود زندگی بشر نیز مصادف بوده است. در ۱۰۴۰‌ اولین اسناد بانکی اروپا توسط بانک استکهلم صادر شد، در ۱۲۴۶ دانشکده‌ی دندانپزشکی هاروارد گشایش یافت. این نخستین مرکز آموزشی دانشگاهی مربوط به دندانپزشکی در آمریکا بود. در همین امتداد در سال ۱۳۶۳ سنّ مجاز برای نوشیدن مشروب الکلی در آمریکا از هجده سال به بیست و یک سال افزایش یافت!

در ۱۲۹۳ هم نیروی هوایی در ارتش آمریکا تأسیس شد. در ۲۶ تیر ۱۳۷۳ دختران ایرانی برای اولین بار در المپیاد جهانی شرکت کردند. در المپیاد ریاضی مریم میرزاخانی مدال طلا و رؤیا بهشتی مدال نقره گرفتند. از زادگان این روز نیز می‌توان از نلسون ماندلا^[65] نخستین رییس‌جمهور آفریقای جنوبی (۱۲۹۷) نام برد.

$G:\pix\projects\iranzamin\modern\From left to right, Houari Boumediene of Algeria, Nureddin al-Atassi of Syria, Abdul Rahman Aref of Iraq, Gamel Abdel Nasser of Egypt, and Ismail al-Azhari of Sudan in 1968.jpg$

از چپ به راست: حواری بومدین الجزایری، نورالدین عطاسی سوری، عبدالرحمن عارف عراقی، جمال عبدالناصر مصری، و اسماعیل الاظهر سودانی در نشست مشترک ۱۳۴۷

بیست و هفتم تیر

این روز در تاریخ ایران با چند رخداد مصادف است. در سال ۹۰ هجری خورشیدی سردار ایرانی‌تبار مسلمان طارق بن زیاد در جنوب اسپانیا قوای ویزیگوت^[66] به رهبری رودریک^[67] را شکست داد و اندلس را فتح کرد. یکی که مهم‌تر از بقیه است آن که در ۷۷۰ هجری خورشیدی تیمور گورکانی تُکتَمیش رهبر اردوی زرین را در جنوب روسیه شکست داد، اما پس از آن به گرانیگاه قدرتش یعنی ایران بازگشت و مقاومت‌های محلی را سرکوب کرد. اگر به راهش ادامه داده بود و قلمرو اردوی زرین را که به دست آورده بود نگه می‌داشت، احتمالاً مسیر تاریخ دگرگون می‌شد و پسرش شاهرخ قلمرو شمال دریای خزر را هم به ارث می‌برد و چه بسا دولت روسیه به شکلی که می‌شناسیم تشکیل نمی‌شد و همچون زیرسیستمی در دل سپهر بسط‌یافته‌ی ایرانی تعریف می‌شد. تصمیم تیمور برای رها کردن قلمروهای شمالی که در آن هنگام وحشی و بدوی بود بعدها دوقطبی ایران و روسیه را در منطقه تثبیت کرد.

$G:\pix\projects\iranzamin\modern\ایمبری کنسول آمریکا.jpg$

در تاریخی نزدیک‌تر به ما، در این روز ماجرای کشته شدن کنسول ایمبری^[68] (تصویر بالا) در سال ۱۳۰۳ را داریم. این نماینده‌ با دسیسه‌ای که مخالفان دولت برای سرنگونی صدراعظم چیده بودند برای عکاسی از معجزه‌ای ساختگی به محله‌ای در تهران رفت و با تحریک مردم متعصب به قتل رسید. این نکته هم جالب است که در ۱۳۲۱ به خاطر آن که متفقین پس از حمله به ایران همه‌ی خودروهای موتوری را برای مقاصد جنگی‌شان مصادره می‌کردند، دولت بیانیه‌ای صادر کرد و از مردم خواست برای باربری و ترابری از اسب و الاغ استفاده کنند (تصویر زیر) و در ضمن مذاکره برای وارد کردن سه هزار شتر از هندوستان را آغاز کرد!

بیست و هفتم تیرماه با تاریخ رم نیز پیوندی چشمگیر دارد. در چنین روزی به سال ۴۷۷ پیش از میلاد در جریان فرایند شکل‌گیری دولت روم -که به خطا به یک قرن پیش از این منسوب می‌شود- اهالی منطقه‌ی رم به سمت شمال پیشروی کردند اما از اهالی وِئی^[69] که یکی از شهرهای پیشرفته‌‌ترِ اتروسک بود شکست خوردند. جمعیت سربازانی که در این نبرد با هم جنگیدند حدود سیصد نفر در هر طرف بود! نزدیک نود سال بعد در ۳۹۰ پ.م رمی‌ها همچنان در کوشش برای تأسیس دولتی در ایتالیا بودند. اما همچنان کامیابی چندانی به دست نمی‌آوردند، چنان که در جنگ آلیا^[70] از قبایل مهاجم گل^[71] شکست خوردند و رم به دست ایشان غارت شد. دولت رم در واقع پس از فروپاشی دولت هخامنشی و همچون یکی از نظم‌های سیاسی پیرامونی این دولت جهانی شکل گرفت و تا قرون اولیه‌ی مسیحی به دولتی مقتدر تبدیل شد. در چنین مقطعی به سال ۶۴ میلادی باز در همین روز بود که آتش‌سوزی بزرگ رم نیمی از شهر را به خاکستر تبدیل کرد. رمی‌ها می‌گفتند این حریق عمدی بوده و مسیحیان آن را ایجاد کرده‌اند، اتهامی که احتمالاً راست بوده است. در ۱۳۲۲ شهر رم توسط پانصد هواپیمای آمریکایی به شدت بمباران شد. بمب‌افکن‌های آمریکایی ۱۱۶۸ تن بمب بر این شهر فرو ریختند و محله‌های کارگرنشینی مانند سان لورنزو^[72] را با خاک یکسان کردند. دست‌کم سه هزار شهروند غیرنظامی رم در این حمله کشته شدند. آمریکایی‌ها در جریان جنگ جهانی اول در کل طی ۷۸ روز ۱۱۰ هزار پرواز تهاجمی بر رم انجام دادند و در این جریان شصت هزار تن بمب بر این شهر فرو ریختند که حمله‌ی این روز یکی از بدترین‌هایش بود. چهار سال بعد در ۱۳۲۶ نخست‌وزیر برمه بوگیوک آنگ سان^[73] (پدر آنگ سان سوچی^[74]) ترور شد و به قتل رسید.

سیصد سال بعد از این حریق، در ۳۶۲ میلادی امپراتور یولیانوس^[75] به سودای فتح ایران با یک ارتش عظیم شصت هزار نفره به انطاکیه رفت و نُه ماه آنجا ماند و نیروهای هوادار ساسانیان را در شهر سرکوب کرد تا برای حمله به قلمرو ایران آمادگی پیدا کند. امپراتور روم در جریان این حمله به ایران در جنگ کشته شد و بخش عمده‌ی سپاهیانش از میان رفتند. کمتر از یک قرن بعد این بار روم در وضعیتی دفاعی قرار داشت و این زمانی بود که در ۴۵۲ م. آتیلا^[76] و قوای زیر فرمانش که بسیاری‌شان سکاهای ایرانی‌تبار بودند، شهر آکی آکویلا^[77] در روم را گرفت و به باد تاراج داد. ناگفته نماند که در قرون اسلامی روز سه شنبه بیست و هفتم تیر سال ۲۷۵ هجری خورشیدی مهم‌ترین شاعر مداح امام حسن عسکری درگذشت که اسم او هم ابن رومی بوده است!

گذشته از درگیری‌های ایران و روم، این روز با درگیری‌های نظامی شرق و غرب بر محور مسیحیت نیز تقارنی دارد. در ۵۷۴ هجری خورشیدی ارتش موحدون در نبرد آلارکوس^[78] بر قوای کاستیل^[79] به رهبری آلفونسوی هشتم^[80] غلبه کردند و او را وادار کردند به تولِدو^[81] بگریزد. در ۱۲۴۹ هم شورای اول واتیکان اعلام کرد که پاپ خطاناپذیر است و همه‌ی تصمیم‌هایش چون به نمایندگی از طرف خداوند است، ‌قطعاً درست می‌باشد!

Les Horribles Cernettes

رخدادهای دیگری که در این روز واقع شده‌اند چنین‌اند: در ۱۲۸۲ در اولین دور مسابقات دوچرخه‌سواری تور دوفرانس^[82] مورس گَرین^[83] برنده شد، در ۱۳۰۴ آدولف هیتلر^[84] کتاب نبرد من^[85] را به چاپ رساند، در ۱۳۲۱ برای نخستین بار موتور جت در هواپیما زمانی به کار گرفته شد که نیروی هوایی آلمان نازی هواپیمای مسراشمیت می ۲۶۲^[86] را تولید کرد، در ۱۳۴۷ کمپانی اینتل^[87] در کالیفرنیا تأسیس شد، در ۱۳۷۱ نخستین عکس بر شبکه‌ی جهانی اینترنت (world wide web) نهاده شد. این عکس به یک گروه خواننده‌ی زن به نامLes Horribles Cernettes تعلق داشت.

زاده شدگان نامدار این روز عبارت‌اند از آندری گرومیکو^[88] سیاست‌مدار شوروی و محمد داودخان اولین رییس‌جمهور افغانستان (هر دو در ۱۲۸۸)، و توماس کوون^[89] فیلسوف و مورخ علم آمریکایی (۱۳۰۱).

برخی از کسانی که در این روز فوت کردند هم عبارت‌اند از عمادالدین محمد بن قاسم ثقفی سردار اموی فاتح سند و مولتان (۹۴)، ابوالحسن علی بن محمد ابن فرات وزیر دانشمند عباسی (۳۰۳)، کاراواجیو^[90] نقاش ایتالیایی (۹۸۹)، و رومن یاکوبسن^[91] زبانشناس روسی (۱۳۶۱). در ۱۳۹۱ هم در پی یک بمب‌گذاری که شورشیان ارتش آزاد سوریه مسئولیتش را بر عهده گرفتند، داود راجحه وزیر دفاع سوریه، عاصف شوکت معاون وزیر دفاع، و حسن ترکمانی وزیر دفاع پیشین در دمشق کشته شدند و این یکی از عواملی بود که دولت سوریه را به سرکوب نظامی خشن مخالفان سوق داد.

Aung San color portrait.jpg