سوشیانس تارنمای رسمی شروین وکیلی
“نسک‌نامه”
(فهرست کتابهایم و راهنمای خواندن‌شان)
شروین وکیلی
پیش‌درآمد
هر اندیشه‌ای از شرایطی تاریخی و از جغرافیایی ویژه برمی‌خیزد. کوشش من طی سه دهه‌ی گذشته آن بوده که چارچوبی مفهومی برای اندیشیدن درباره‌ی سه پرسش فراهم آورم:
نخست: سرشت سامان‌مندی طبیعت، یعنی چگونگی پیدایش و تکامل نظم‌هایی از جنس حیات، آگاهی، و سازمان‌یافتگی اجتماعی، که پرسش از پیچیدگی است.
دوم: ارتباط میان «من» و «نهاد»، یعنی چگونگی چفت و بست شدن شخص‌های خودمختارِ اراده‌مند با ساختارهای اجتماعی قاعده‌مند و هنجارهای اجبارآمیزشان، که همان مسئله‌ی عاملیت و ساختار است.
سوم: چیستی تمدن ایرانی، یعنی سیر تحول آن و وضعیت کنونی آن در رویارویی با موج جهانگیر مدرنیته، و نقاط قوت و ضعف آن، و راهبردهای محتمل پیشارویش برای بقا، توسعه و زایندگی‌اش؛ که چالش هویت ایرانی است.
این پرسش‌ها از کوشش برای فهمیدن موقعیت انسانی‌مان در زمانه‌ی اکنون، و از تلاش برای بازسازی و پالایش تمدن ایرانی برخاسته‌اند، و آماج‌شان واسازی و بازسازی معناهای برسازنده‌ی زیست‌جهان‌مان بوده است. یعنی فهم وضعیت موجود و مطلوب هستی و دستیابی به راهبردی برای حرکت از اولی به دومی انگیزه‌ی تمام این پژوهش‌ها و کاوش‌ها بوده است. هستی امری یکپارچه و فراگیر است و طرح پرسش جدی از آن نیز ضرورتا به دامنه‌ای گسترده از مسائل پیوند می‌خورد. به این خاطر دستاورد این تلاش آفریدن نرم‌افزاری گسترده و همه‌جانبه برای بازتعریف من‌ها و ماها در جغرافیای اینجا و تاریخ اکنون‌مان بوده است. نرم‌افزاری که امیدوارم فراگیر، منسجم، عقلانی، نقادانه، راهبردی و راهگشا باشد.
دستاورد این کوشش تا لحظه‌ی نگارش این سطور -نوروز ۱۴۰۱ خورشیدی- در قالب صد و بیست کتاب تبلور یافته است. به نظرم خواندن این کتاب‌ها و مسلط شدن بر اندوخته‌ی دانایی و محتوای معنایی آن برای هرکس که به آینده‌ی تمدن ایرانی علاقمند است، ضرورت دارد. همچنین برای کسانی سودمند تواند بود که چنین دغدغه‌ی خاطری ندارند، اما به پرسش‌هایی جدی درباره‌ی چیستی و کیستی خویشتن دلبسته‌اند.
از آنجا که این مجموعه به نسبت حجیم و پیچیده است، در این نوشتار کوتاه نقشه‌ی راهی به دست می‌دهم تا علاقمندان مسیرهای مناسبی را بر اساس پرسش‌های مرکزی‌شان در این چشم‌انداز از معنا بپیمایند. نوشتارهای من در ده رده جای می‌گیرند که همه با یکدیگر پیوند دارند و هریک ممکن است شاخه‌هایی را در خود جای داده باشند. هریک از این ارکان را با پرسش‌های کلیدی‌شان مشخص خواهم کرد.
ردهی نخست: دیدگاه زُروان
شاخه‌ی نخست: هسته‌ی مرکزی نظریه
پرسش: «من» و «نهاد» چگونه با هم ارتباط برقرار می‌کند؟ پیوند عاملیت و ساختار چگونه است و لایه‌ی شخصیت روانی با سطح سازمان‌های اجتماعی چگونه چفت و بست می‌شود؟
۱) نظریه‌ی سیستم‌های پیچیده/ نظریه‌ای عام درباره‌ی پیچیدگی/ ۳۰۵ ق، نشر شورآفرین، ۱۳۸۹.[1]
پرسش: قواعد عام حاکم بر سازمان یافتگی سیستم‌های پیچیده و الگوهای تکامل و دگردیسی‌شان را چگونه می‌توان به شکلی علمی شناخت و مفهوم‌سازی کرد؟
۲) روانشناسی خودانگاره/ توصیف سیستمیِ لایه‌ی روانشناسانه/ ۳۲۰ ص، نشر شورآفرین، ۱۳۸۹.
پرسش: پویایی لایه‌ی روانی، ساختار و کارکرد نظام شخصیتی و هویت شخصی خودآگاه و خودمختار را چطور می‌توان با رویکرد سیستمی زروان صورتبندی کرد؟
۳) نظریه‌ی قدرت/ توصیف سیستمیِ لایه‌ی جامعه‌شناسانه/ ۶۷۰ ص، نشر شورآفرین، ۱۳۸۹.
پرسش: پویایی لایه‌ی اجتماعی، الگوهای تکاملی نهادها و سازمان‌ها و مفهوم قدرت را چطور می‌توان با رویکرد سیستمی زروان صورتبندی کرد؟
۴) نظریه‌ی منش‌ها/ توصیف سیستمیِ لایه‌ی فرهنگی/ ۲۶۰ص، نشر شورآفرین، ۱۳۸۹
پرسش: پویایی لایه‌ی فرهنگ، الگوهای تکاملی عناصر فرهنگی، و مفهوم معنا را چطور می‌توان با رویکرد سیستمی زروان صورتبندی کرد؟
شاخه‌ی دوم: کاربست‌ها و بسط دیدگاه زُروان
پرسش: دیدگاه سیستمی زُروان در حوزه‌های تخصصی روان-جامعه‌شناسانه چه بینش‌ها، راهبردها و چارچوب‌های مفهومی‌ای به دست می‌دهد؟
۵) جام جم زروان/ راهنمای مدیریتی مدل زروان/ ۲۷۰ ص، نشر شورآفرین، ۱۳۹۳.
پرسش: به کمک نظریه‌ی زروان چه تله‌ها و راهبردهایی را می‌توان تشخیص داد؟ یعنی چه الگوهای تکرار شونده‌ی رفتاری به کاهش قلبم می‌انجامد (تله) و کدام شیوه‌های سامان یافته‌ی کردار تله‌ها را می‌شکند و قلبم را افزایش می‌دهد؟ (راهبرد)
۶) درباره‌ی زمان/ تعریف زمان در مدل زروان/ ۲۴۰ ص، نشر شورآفرین، ۱۳۹۱.
پرسش: زمان یعنی چه؟ چرا مفهوم زمان در نظریه‌ی زروان چنین کلیدی است و نام خود را به آن بخشیده است؟ چند نوع زمان داریم؟ زمان کرانمند و بیکرانه چه تفاوتی با هم دارند؟
۷) زبان، زمان، زنان/ مقاله‌هایی درباره‌ی مسخ شدن اکنون/ ۱۵۰ ص، نشر شورآفرین، ۱۳۹۱.
پرسش: زمان کرانمند و بیکرانه چگونه به هم تبدیل می‌شوند؟ پیوند میان زمان خطی کرانمند با جنسیت و زبان چیست؟
۸) جامعه‌شناسی تاریخی مکان: نگاهی سیستمی/ بسط مدل زروان به قلمرو «مکان اجتماعی»/ ۲۹۰ ص، نشر کتاب فکر نو، ۱۳۹۸.
پرسش: مفهوم فیزیکی فضا چگونه در بافتی روانی-اجتماعی به مفهوم انسانیِ مکان تبدیل می‌شود؟ با رویکرد سیستمی چگونه می‌توان شکل‌گیری، تمایزیابی و تحول نظم‌های حاکم بر مکان را شناخت و صورتبندی کرد؟
۹) مهرنسک/ راهنمای عملیاتی «مهر» در مدل زروان/ ۲۰۰ ص، نشر خوش‌بین، ۱۴۰۰.
پرسش: تمایز میان مهر و عشق چیست؟ چه تله‌هایی در ارتباط صمیمانه‌ی انسانی رخنه می‌کند و با چه راهبردهایی می‌توان چاره‌اش کرد؟
۱۰) خردنامه- زروان/ مجموعه‌ی ۱۳ مقاله‌ها و ۱۱ یادداشت و ۳ گفتگو درباره‌ی دیدگاه زروان/ ۴۱۰ ص، انتشارات داخلی موسسه‌ی خورشید، ۱۳۹۷.
ترتیب پیشنهادی برای خواندن کتابهای زروان:
ردهی دوم: فلسفه
شاخه‌ی نخست: مجموعه‌ی تاریخ خِرد
۱) زندِ گاهان/ شرح و نقد سروده‌های زرتشت/ ۳۹۰ ص، نشر شورآفرین، ۱۳۹۲.
پرسش: خاستگاه اندیشه‌ی فلسفی کجاست؟ کلیدوا‌ژه‌ها، مفهوم‌سازی‌ها و چارچوب فلسفی حاکم بر گاهان چیست؟
۲) تاریخ خرد ایونی/ سیر ورود اندیشه‌ی فلسفی ایرانی به قلمرو یونانی/ ۶۶۰ ص، انتشارات علمی و فرهنگی، ۱۳۹۵.
پرسش: بازخوانی و بازسازی تاریخ اندیشه‌ی فلسفی در یونانِ پیشاسقراطی و چگونگی پیوندش با آرای ایرانی.
۳) افلاطون: واسازی افسانه‌ای فلسفی/ بازخوانی انتقادی آثار افلاطون/ ۷۷۰ص، نشر ثالث، ۱۳۹۵.
پرسش: معنای نوشتارهای افلاطون در بافت جامعه‌شناختی آتنِ قرن پنجم پ.م چه بوده است؟ امروز چه پیش‌داشت‌ها و خطاهایی در خواندن و فهمیدن‌اش رایج شده است؟
۴) تاریخ خرد بودایی/ بازخوانی انتقادی اندیشه‌ی بودایی آغازین/ ۷۲۰ ص، انتشارات داخلی موسسه‌ی خورشید، ۱۳۹۷.
پرسش: آیا می‌شود بودا را فیلسوفی ایرانی دانست که نقدی بنیادی به اندیشه‌ی زرتشتی وارد آورده است؟
۵) برگردان و زند دائو دِه جینگ/ ترجمه و شرح کتاب مقدس آیین دائو/ ۱۰۹۵ ص، نشر خوش‌بین، ۱۴۰۰.
پرسش: اگر متن «دائو ده جینگ» را در بافت تاریخی و زمینه‌ی جامعه‌شناسانه‌اش بازخوانی و تحلیل کنیم، آیا در آن واکنشی دفاعی به اندیشه‌ی زرتشتی-ایرانشهری را خواهیم یافت؟
۶) ارسطو: اسطوره‌ای استوار/ بازخوانی و نقد آثار ارسطو/ ۹۵۰ ص، انتشارات داخلی موسسه‌ی خورشید، ۱۴۰۱.
پرسش: ارسطو چگونه اندیشه‌ی علمی و سیاسی یونانی را تاسیس کرده و چه نقدهایی بر آثار پیش از خود وارد آورده است؟
۷) شرح گلشن راز/ بازخوانی و نقد منظومه‌ی شیخ محمود شبستری/ ۶۵۰ ص، انتشارات داخلی موسسه‌ی خورشید، ۱۴۰۰.
پرسش: شکاف‌های مفهومی، گسست‌های معنایی و نقاط سرگردان در منظومه‌ی گلشن راز کجاهاست و نشانه‌ی چه تنش‌هایی بین اندیشه‌ی فلسفی مغانه و سلوک عرفانی صوفیانه است؟
شاخه‌ی دوم: مباحث فلسفی
۸) پالایش‌ها/ ترجمه‌ی سرودی از امپدوکلس/ ۵۵ ص، انتشارات داخلی موسسه‌ی خورشید، ۱۳۹۵.
پرسش: بازخوانی انتقادی طولانی‌ترین سرود یونانی بازمانده از عصر پیشاسقراطی و دلالتهای اساطیری و فلسفی آن
۹) پوتاگوراس / شرحی بر آرای فلسفی فیثاغورث/ ۲۳۰ ص، بنیاد فلسفه‌ی صدرا، ۱۳۹۷.
پرسش: اندیشه‌ی پوتاگوراسی چه پیوندهایی با آرای مصری و ایرانی برقرار می‌کند و تا چه اندازه بر افکار افلاطون اثر گذاشته است؟
۱۰) آفرینش پدیدارها/ شرحی بر عصب‌شناسی ادراک/ ۲۴۵ ص، انتشارات داخلی کانون خورشید، ۱۳۸۰.
پرسش: شکستن پدیدارها، یعنی استخراج رخدادها و چیزها از زیست‌جهان با چه سازوکار عصب‌شناسانه‌ای تحقق می‌پذیرد؟
۱۱) گفتگوهای جنگل/ گپ و گفت‌هایی با دکتر امیرحسین ماحوزی در جنگل گلستان/ ۱۱۰ ص، انتشارات داخلی موسسه‌ی خورشید، ۱۳۹۸.
۱۲) کرانه‌های ذن/ شرحی بر اندیشه‌ی بودایی مکتب چان/ ۱۱۰ ص، انتشارات داخلی کانون خورشید، ۱۳۷۶.
۱۳) خردنامه (۵)- فلسفه/ مجموعه‌ی ۱۲ مقاله و ۱۰ یادداشت و یک گفتگو/ ۳۶۰ ص، انتشارات داخلی موسسه‌ی خورشید، ۱۳۹۵.
۱۴) زند گلشن راز/ شرحی و تحلیلی بر «گلشن راز» شیخ محمود شبستری/ ۴۰۰ص، انتشارات داخلی موسسه‌ی خورشید، ۱۳۹۹.
۱۵) یاربابا حلاج/ شرحی بر زندگی و آرای حسین بن منصور حلاج/ ۶۸۰ ص، نشر خوش‌بین، ۱۴۰۱.
ترتیب پیشنهادی برای خواندن کتابهای فلسفه:
ردهی سوم: تاریخ
شاخه‌ی نخست: مجموعه‌ی «تاریخ تمدن ایرانی»
۱) کوروش رهایی‌بخش/ تاریخ شکل‌گیری دولت یکپارچه‌ی ایرانی/ ۷۴۰ ص، نشر شورآفرین، ۱۳۹۲.
پرسش: زندگینامه‌ی کوروش بزرگ چگونه با شکل‌گیری دولت ملی ایرانی پیوند می‌خورد و با سیر اتحاد اقوام و واحدهای سیاسی ایران زمین چفت و بست می‌شود؟
۲) داریوش دادگر/ جامعه‌شناسی تاریخی ظهور هویت ایرانی در عصر هخامنشی/ ۱۱۷۰ ص، نشر شورآفرین، ۱۳۹۰.
پرسش: پیکربندی «منِ پارسی» که اولین شکل از هویت ملی ایرانی بود چگونه در دوران هخامنشی ممکن شد و چه تدبیرها و سازوکارهایی پشتوانه‌اش بود؟
۳) اسطوره‌ی معجزه‌ی یونانی/ تاریخ یونان در عصر هخامنشیان/ ۱۲۲۰ ص، نشر شورآفرین، ۱۳۸۹.
پرسش: نقد، واسازی و بازسازی تاریخ دولتشهرهای یونانی و شرح رابطه‌شان با دولت پارسیان.
۴) تاریخ سیاسی شاهنشاهی اشکانی/ تاریخ پویایی قدرت در دوران اشکانی/ ۹۹۵ ص، نشر شورآفرین، ۱۳۹۳.
پرسش: نهادهای اقتدار -دولت و ارتش- در عصر اشکانی چه ساختار و کارکردی داشته‌اند و در قیاس با تمدن‌های همسایه -روم و چین- چه سطحی از پیچیدگی و کامیابی را نشان می‌داده‌اند؟
۵) تاریخ نهاد در عصر ساسانی/ توصیف سیستمی از سطح اجتماعی جامعه‌ی ایرانی در عصر ساسانی/ ۱۱۲۵ ص، نشر شورآفرین، ۱۳۹۷.
پرسش: نهادهای اجتماعی ایرانی در عصر ساسانی چه ساختاری داشته‌اند و چگونه در قالب ملیتی یگانه با هم چفت و بست می‌شده‌اند؟
شاخه‌ی دوم: گاهشماری و تاریخ تمدن
۶) تاریخ همزمانی: عصر مظفری/ رخدادهای تاریخی مقارن/ ۳۵۰ ص، انتشارات داخلی موسسه‌ی خورشید، ۱۳۹۷.
۷) رام: روزشمار ایرانی معنادار- بهار/ رخدادهای ایران و جهان در فصل بهار/ ۴۱۵ ص، انتشارات داخلی موسسه‌ی خورشید، ۱۳۹۸.
۸) رام: روزشمار ایرانی معنادار- تابستان/ رخدادهای ایران و جهان در فصل تابستان/ ۴۸۵ ص، انتشارات داخلی موسسه‌ی خورشید، ۱۳۹۸.
۹) رام: روزشمار ایرانی معنادار- پاییز/ رخدادهای ایران و جهان در فصل پاییز/ ۷۰۰ ص، انتشارات داخلی موسسه‌ی خورشید، ۱۳۹۹.
۱۰) رام: روزشمار ایرانی معنادار- زمستان/ رخدادهای ایران و جهان در فصل زمستان/ ۵۹۰ ص، انتشارات داخلی موسسه‌ی خورشید، ۱۴۰۰.
۱۱) گاندی/ جامعه‌شناسی تاریخی جنبش گاندی در پیوند با زندگینامه‌اش/ ۱۸۵ ص، نشر شورآفرین، ۱۳۹۲.
۱۲) مومیایی‌های مصری/ شرحی بر آیین بزرگداشت مردگان در مصر/ ۱۶۰ ص/ انتشارات داخلی موسسه‌ی خورشید، ۱۴۰۰.
۱۳) خردنامه (۳)- تاریخ/ مجموعه‌ی ۲۰ مقاله و ۱۷ نقد و ۶ گفتگو/ ۱۲۰۰ ص، انتشارات داخلی موسسه‌ی خورشید، ۱۳۹۷.
ترتیب پیشنهادی برای خواندن کتابهای تاریخ:
ردهی چهارم: اسطوره‌شناسی
شاخه‌ی نخست: مجموعه‌ی اسطوره‌شناسی ایرانی
۱) اسطوره‌شناسی پهلوانان ایرانی/ پنج سنخ از پیوند قهرمان و جنگ/ ۶۱۰ ص، انتشارات پازینه، ۱۳۸۹.
پرسش: پهلوان یعنی چه؟ روایتهای پهلوانی ایرانی چه ساختارهایی داشته‌اند، در کدام رده‌ها می‌گنجیده‌اند و چه محتوایی را رمزگذاری می‌کرده‌اند؟
۲) اسطوره‌شناسی ایزدان ایرانی/ تحلیل روایتهای خدایان آریایی و بازسازی سامان معنایی یکپارچه‌شان/ ۵۸۰ ص، نشر شورآفرین، ۱۳۹۵.
پرسش: روایتهای مربوط به خدایان در ایران و هند باستان چه چارچوب مفهومی کلانی را تشکیل می‌داده و زیر تاثیر دین زرتشتی چگونه دگرگون شده است؟
۳) اسطوره‌شناسی آسمان شبانه/ بازخوانی و تفسیر نمادهای اختری و علایم صور فلکی/ ۹۹۰ ص، نشر شورآفرین، ۱۳۹۰.
پرسش: چرا صورتهای فلکی، ماههای سال، و علایم دایره‌البروج به این شکل علامت‌گذاری شده‌اند؟ آیا این نشانه‌ها بازمانده‌ی یک روایت اساطیری کهن و یکپارچه است؟
۴) اسطوره‌ی آفرینش بابلی/ ترجمه و شرح منظومه‌ی اکدی انوماالیش/ ۲۳۰ ص، نشر علم، ۱۳۹۳.
پرسش: روایت آفرینش و جنگ خدایان در سومر و بابل باستان چگونه بوده و چه بخشهایی از آن در تمدن ایرانی تداوم یافته است؟
۵) اسطوره‌ی یوسف و افسانه‌ی زلیخا/ تبارشناسی داستان یوسف/ ۲۵۰ ص، نشر شورآفرین، ۱۳۹۶.
پرسش: روایت مرد پرهیزگار و زن وسوسه‌گر از کجا آمده و چرا در تمدن ایرانی به این شکل خاص تحول یافته است؟
۶) آژیدهاک، ضحاک، دراکولا/ تحلیل اسطوره‌ی شاه-اژدها/ ۳۰۰ ص/ انتشارات داخلی موسسه‌ی خورشید، ۱۴۰۱.
شاخه‌ی دوم: مباحث خاص اسطوره‌پژوهی
۶) سفر مغان/ بازخوانی تاثیر فرهنگ ایرانی در ظهور نوزایی شهر فلورانس/ ۲۱۰ ص، انتشارات داخلی موسسه‌ی خورشید، ۱۳۹۹.
پرسش: نقاشی «سفر مغان» چه ارتباطی با خاندان مدیچی پیدا می‌کند و این دو با اندیشه‌ی نوافلاطونی و انگاره‌ی ایرانیان در اروپای عصر نوزایی چه تناسبی برقرار می‌کنند؟
۷) اودیپ شهریار/ بازخوانی نقادانه‌ی اودیپ اثر سوفوکلس/ ۱۶۰ ص، نشر خوش‌بین، ۱۳۹۸.
پرسش: آیا تفسیرها و خوانش‌های موجود از اودیپ درست است؟ این متن در بافت تاریخی و بستر جامعه‌شناسانه‌ی اولیه‌اش چه معنایی داشته و در تقابل با کدام مفاهیم جای می‌گرفته است؟
۸) رویای دوموزی/ ترجمه و شرح اسطوره‌ای سومری / ۱۲۰ ص، انتشارات داخلی کانون خورشید، ۱۳۷۹.
۹) رازِ ماز/ شرحی بر معنا و پویایی شکل هزارتو و ماز/ ۱۷۰ ص، انتشارات داخلی موسسه‌ی خورشید، ۱۴۰۰.
۱۰) خردنامه (۴)- اسطوره‌شناسی/ مجموعه‌ی ۱۶ مقاله و ۴ گفتگو/ ۴۹۰ ص، انتشارات داخلی موسسه‌ی خورشید، ۱۳۹۵.
۱۱) دیدار حق/ شرحی بر رویارویی انسان و امر قدسی/ ۲۵۰ ص، انتشارات داخلی موسسه خورشید، ۱۴۰۱.
ترتیب پیشنهادی برای خواندن کتابهای اسطوره‌شناسی:
ردهی پنجم: زیست‌شناسی
شاخه‌ی نخست: روان-عصب‌شناسی
۱) کالبدشناسی آگاهی/ نسخه‌ی کامل پایان‌نامه‌ی کارشناسی ارشد رشته‌ی زیست‌شناسی جانوری-گرایش فیزیولوژی اعصاب/ ۳۰۰ ص، دانشکده‌ی علوم دانشگاه تهران، ۱۳۷۷.
پرسش: گذار حالت آگاهی به خودآگاهی را چطور می‌توان در سیستم عصبی انسان مدلسازی کرد؟
۲) مغز خفته/ روانشناسی و عصب‌شناسی خواب و رویا/ ۱۲۰ ص، انتشارات اندیشه‌سرا، ۱۳۸۵.
پرسش: چرا می‌خوابیم و با چه ساز و کارهایی خواب می‌بینیم؟
۳) خلاقیت/ دفتر راهنمایی عملیاتی و ساده/ ۲۳۰ ص، انتشارات اندیشه‌سرا، ۱۳۸۵.
پرسش: خلاقیت یعنی چه؟ آیا راهبردهایی برای افزایش‌اش می‌توان سراغ کرد؟
۴) عصب‌شناسی لذت/ لذت و رنج از چشم‌انداز فیزیولوژی اعصاب/ ۱۵۰ ص، نشر شورآفرین، ۱۳۹۵.
پرسش: درک لذت با چه ساز و کارهایی در مغز انجام می‌پذیرد و دلیل تکاملی ظهور این مسیرهای پردازشی چه بوده است؟
۵) جامعه‌شناسی لذت‌های دروغین/ تاریخ استفاده از توتون و چای/ ۷۵ ص/ انتشارات داخلی موسسه‌ی خورشید، ۱۳۹۹.
شاخه‌ی دوم: تکامل
۶) فرگشت انسان/ درسگفتارهای تکامل، گروه بیوتکنولوژی، دانشکده‌ی علوم دانشگاه تهران/ ۵۵۰ ص، انتشارات داخلی موسسه‌ی خورشید، ۱۳۹۴.
پرسش: سیر تکامل گونه‌ی انسان خردمند چگونه بوده است؟ آیا می‌توان ویژگی‌های ریختی و رفتاری انسان امروزین را در چارچوبی سیستمی به لحاظ تکاملی تحلیل کرد؟
۷) همجنس‌گرایی: نگاهی سوسیوبیولوژیک/ مبانی تکاملی و عصب‌شناسانه‌ی رفتار همجنس‌گرایانه/ ۱۵۰ ص، انتشارات داخلی موسسه‌ی خورشید، ۱۳۹۴.
پرسش: آیا همجنس‌گرایی نوعی اختلال عصبی-رفتاری است؟ چرا و چگونه تکامل یافته و سازوکارهای پدید آورنده‌اش کدام‌اند؟
۸) ژنتیک جمعیت‌های انسانی/ کتاب نخست از مجموعه‌ی تبارشناسی اقوام ایرانی/ ۲۵۰ ص، انتشارات داخلی موسسه‌ی خورشید، ۱۳۹۷.
شاخه‌ی سوم: زیست‌شناسی
۹) رساله‌ی هم‌افزایی/ رساله‌ی کارشناسی ارشد زیست‌شناسی جانوری/ ۷۸ ص، دانشکده‌ی علوم دانشگاه تهران.
پرسش: چه سازوکارهای سیستمی‌ای پدیده‌ی افزایش پیچیدگی در سیستم‌های زنده را توضیح می‌دهد؟ آیا این روند را می‌توان با اصل دوم ترمودینامیک آشتی داد؟
۱۰) رساله‌ی تقارن/ تحلیل سیستمی اندام‌زایی و ریخت‌زایی در پیکرهای جانوری/ ۱۰۰ ص، انتشارات داخلی کانون خورشید، ۱۳۷۶.
پرسش: چرا طرح پیکر جانوران متقارن است؟ آیا تقارن یک اصل بنیادین در شکل‌گیری ساختارهای زیستی است؟
۱۱) خردنامه (۸)- زیست‌شناسی/ مجموعه‌ی ۵ مقاله و ۵ یادداشت/ ۲۴۵ ص، انتشارات داخلی موسسه‌ی خورشید، ۱۳۹۷.
ترتیب پیشنهادی برای خواندن کتابهای زیست‌شناسی:
ردهی ششم: جامعه‌شناسی
شاخه‌ی نخست: جامعه‌شناسی عمومی
۱) جامعه‌شناسی جوک و خنده/ تحلیل میان‌رشته‌ایِ خندیدن به جوک/ ۳۱۰ ص، انتشارات اندیشه‌سرا، ۱۳۸۵.
پرسش: چرا در اثر شنیدن جوک می‌خندیم؟ چه ساز و کار عصب‌شناسانه، کدام ساماندهی اجتماعی و چه ساختارهای زبانی‌ای این رفتار را پشتیبانی می‌کنند؟
۲) مدلسازی تغییرات فرهنگی به کمک نظریه‌ی سیستم‌های پیچیده/ چکیده‌ی راهبردی نظریه‌ی منش‌ها/ انتشارات جهاد دانشگاهی دانشگاه تهران، ۱۳۸۰.
۳) جامعه‌شناسی سیستمی لومان/ شرح و نقد کتاب «سیستم‌های اجتماعی» نیکلاس لومان/ ۳۴۵ ص، نشر خوش‌بین، ۱۴۰۰.
پرسش: نظریه‌ی سیستم‌های پیچیده‌ی نیکلاس لومان نظام اجتماعی و مفهوم «من» را چگونه رمزگذاری و صورتبندی می‌کند؟ چه مسائلی میان رویکرد لومانی و دیدگاه زروان مشترک است، و پاسخهای این دو نگرش چه تفاوتهایی با هم دارند؟
۴) بازی‌نامک/ جامعه‌شناسی تاریخی بازی و راهبردهایی برای طراحی بازی/ ۲۱۰ ص، نشر شورآفرین و موسسه‌ی خورشید، ۱۳۹۳.
پرسش: چرا در همه‌ی جوامع مردمان بازی می‌کنند؟ سیر تحول بازی در ایران چگونه بوده است؟ چطور می‌شود بازی خوبی طراحی کرد؟
۵) کشتنِ مرگ‌ارزان/ تحلیلی درباره‌ی مجازات اعدام/ ۱۰۰ ص، انتشارات داخلی موسسه‌ی خورشید، ۱۳۹۵.
پرسش: آیا مجازات اعدام رواست؟ در چه شرایطی آن را می‌توان عادلانه و درست دانست؟
۶) بافت‌شناسی قدرت/ درسگفتارهای مدرسه‌ی رهبری ماهان در ۱۳۹۸/ ۳۰۰ ص، انتشارات داخلی موسسه‌ی خورشید، ۱۴۰۰.
پرسش: تحلیل قدرت در ساماندهی سیستم‌های اقتصادی چگونه است؟ کاربست‌های مدل زروان در علم مدیریت چیست؟
شاخه‌ی دوم: جامعه‌شناسی ایران
۷) سرخ، سپید، سبز/ شرحی بر رمانتیسم ایرانی/ ۱۴۵ ص، انتشارات داخلی کانون خورشید، ۱۳۷۹.
پرسش: جریان ورود مدرنیته به ایران چه رده‌هایی از اندیشه و سامان سیاسی را پدید آورده است و به چه جریانهای روشنفکرانه‌ای دامن زده است؟
۸) مکان ایرانی: تفسیری سیستمی/ تحلیل مکان‌های سامان یافته در حوزه‌ی تمدن ایرانی/ ۴۷۰ ص، انتشارات کتاب فکر نو، ۱۳۹۸.
پرسش: مکان‌هایی مثل گرمابه و شبستان و حرمسرا یا چیز‌هایی مثل آیینه چگونه در تمدن ایرانی شکل گرفته و تحول یافته‌اند؟
۹) تیره‌های ایرانی (۲): از آغاز تا پایان عصر هخامنشی/ ۲۴۵ ص، انتشارات داخلی موسسه‌ی خورشید، ۱۳۹۸.
۱۰) تیره‌های ایرانی (۳): از ظهور اسلام تا دوران معاصر/ ۱۲۰ ص، انتشارات داخلی موسسه‌ی خورشید، ۱۳۹۸.
۱۱) تاریخ من پارسی/ بحث‌های کلاسی بر فضای مجازی- ۱۳۹۷ و ۱۳۹۸/ سه جلد، در کل ۹۶۰ ص، انتشارات داخلی موسسه‌ی خورشید، ۱۳۹۸.
۱۲) خردنامه (۹)- آموزش/ مجموعه‌ی ۹ مقاله و ۳ یادداشت/ ۱۴۵ ص، انتشارات داخلی موسسه‌ی خورشید، ۱۳۹۵.
۱۳) ایران: تمدن راه‌ها/ نظریه‌ای تمدنی درباره‌ی ایران‌زمین/ ۴۰۰ ص، نشر خوش‌بین، ۱۴۰۰.
پرسش: تمدن دقیقا یعنی چه؟ چند تمدن با چه ساختار و کیفیتی در تاریخ داشته‌ایم و تمدن ایرانی در این میان چه ویژگی‌ها و موقعیتی دارد؟
۱۴) سیاست ایرانشهری/ پیکربندی مجدد فلسفه‌ی سیاسی و علم سیاست عملی در تمدن ایرانی/ ۱۲۰۰ ص، انتشارات داخلی موسسه‌ی خورشید، ۱۴۰۱.
۱۵) خردنامه (۲)- جامعه‌شناسی/ مجموعه‌ی ۲۸ مقاله و ۶۷ یادداشت و ۱۶ گفتگو / ۱۶۳۰ ص، انتشارات داخلی موسسه‌ی خورشید، ۱۳۹۵.
ترتیب پیشنهادی برای خواندن کتابهای جامعه‌شناسی:
ردهی هفتم: هنر
شاخه‌ی نخست: تاریخ هنر ایرانی
۱) هنر پیشاتاریخی/ ۴۰۰۰۰ -۳۰۰۰ پ.م/ ۱۲۵ ص، انتشارات داخلی موسسه‌ی خورشید، ۱۳۹۸.
۲) تاریخ هنر عصر برنز/ ۳۰۰۰-۱۲۰۰ پ.م/ ۴۷۰ ص، انتشارات داخلی موسسه‌ی خورشید، ۱۳۹۸.
۳) تاریخ هنر عصر آهن/ ۱۲۰۰-۵۵۰ پ.م/ ۵۰۰ ص، انتشارات داخلی موسسه‌ی خورشید، ۱۴۰۰.
۴) تاریخ هنر عصر هخامنشی/ ۵۵۰-۳۳۰ پ.م/۵۵۰ ص، انتشارات داخلی موسسه‌ی خورشید، ۱۴۰۰.
شاخه‌ی دوم: نقد هنر
۵) نقاشی دو دشمن/ مقایسه‌ی نقاشی‌های هیتلر و چرچیل/ ۱۵۵ ص، انتشارات داخلی موسسه‌ی خورشید، ۱۳۹۸.
۶) رمزشناسی حرکات دست و انگشتان/ شرحی بر نمادپردازی دست در هنر ایرانی/ ۲۵۵ ص، انتشارات داخلی موسسه‌ی خورشید، ۱۳۹۷.
ترتیب پیشنهادی برای خواندن کتابهای هنر:
ردهی هشتم: ادبیات
شاخه‌ی نخست: تاریخ شعر معاصر پارسی (مجموعه‌ی دادِ سخن)
۱) ملک‌الشعرای بهار، ۲۵۰ ص، نشر شورآفرین، ۱۳۹۲.
۲) لاهوتی و شاعران انقلابی، ۲۹۰ ص، نشر شورآفرین، ۱۳۹۲.
۳) نیما یوشیج، ۷۹۰ ص، نشر شورآفرین، ۱۳۹۲.
۴) پروین، فروغ، سیمین، ۳۷۰ ص، نشر شورآفرین، ۱۳۹۲.
۵) احمد شاملو، ۶۰۰ ص، انتشارات داخلی موسسه‌ی خورشید، ۱۴۰۰.
شاخه‌ی دوم: مباحث ادبی
۶) خویشتنِ پارسی / تبارشناسی «من» در ادب پارسی/ ۲۰۵ ص، نشر شورآفرین، ۱۳۹۶.
۷) خرد، عشق و عبید زاکانی/ شرحی بر مثنوی عشاق‌نامه/ ۱۰۰ ص، انتشارات داخلی موسسه‌ی خورشید، ۱۳۹۰.
۸) فنون مناظره/ درسگفتارهای کارگاه مناظره در دانشگاه تهران ۱۳۹۰-۱۳۹۳/ ۱۲۵ ص، مرکز نشر جهاد دانشگاهی دانشگاه تهران، ۱۳۹۳.
۹) نام‌شناخت/ ریشه‌شناسی سه هزار نام شخصی از سیزده زبان گوناگون/ ۲۵۰ ص، انتشارات داخلی کانون خورشید، ۱۳۸۲.
۱۰) رخ‌نامه-۱/ مجموعه یادداشت‌های فیس‌بوک ۱۳۹۰-۱۳۹۴/ ۷۷۵ ص، انتشارات داخلی موسسه‌ی خورشید، ۱۳۹۵.
۱۱) اعترافات/ قطعه‌های ادبی/ ۱۲۰ ص، انتشارات داخلی موسسه‌ی خورشید، ۱۴۰۰.
۱۲) گلچین بیدل/ برگزیده‌ی اشعار بیدل دهلوی/ ۴۰۰ ص، انتشارات داخلی موسسه‌ی خورشید، ۱۴۰۰.
۱۳) تپ‌اختر نخست/ گلچین شعر کهن پارسی/ ۵۰۰ ص، انتشارات داخلی موسسه‌ی خورشید، ۱۴۰۰.
۱۴) تپ‌اختر دوم/ گلچین شعر معاصر پارسی/ ۳۵۰ ص، انتشارات داخلی موسسه‌ی خورشید، ۱۴۰۰.
۱۵) خردنامه (۵)- ادبیات/ مجموعه‌ی ۸ مقاله و ۱۱ یادداشت و ۲ گفتگو/ ۳۵۵ صفحه، انتشارات داخلی موسسه‌ی خورشید، ۱۳۹۵.
۱۶) ریشه‌شناسی واژگان پارسی و خویشاوندانش/ ۴۰۰۰ ص، موسسه‌ی فرهنگی خورشید، ۱۴۰۱.
ترتیب پیشنهادی برای خواندن کتابهای ادبیات:
ردهی نهم: داستان و قطعه‌ی ادبی
شاخه‌ی نخست: رمان‌های علمی-تخیلی
۱) ماردوش / داستانی درباره‌ی بازگشت ضحاک در آخرالزمان/ ۲۷۰ ص، انتشارات داخلی موسسه‌ی خورشید، ۱۳۹۵.
۲) دازیمدا / رمانی پلیسی-فلسفی-فضایی!/ ۴۰۰ ص، بی‌نا، ۱۳۹۳.
۳) فرهنگ موجودات کیهانی/ دایره‌المعارف مصور موجودات تخیلی داستانهایم/ ۴۴۰ ص، انتشارات داخلی موسسه‌ی خورشید، ۱۳۹۹.
۴) فرشگرد/ روایتی آخرالزمانی از انقراض انسان/ ۲۹۰ ص، نشر شورآفرین، ۱۳۹۵.
۵) آرمانشهر/ مجموعه‌ی ۲۴ داستان کوتاه تخیلی/ ۲۸۵ ص، انتشارات خوش‌بین، ۱۳۹۸.
۶) راهنمای قلندران کیهانی/ ترجمه و بازنویسی رمانی از داگلاس آدامز/ ۴۷۰ ص، انتشارات داخلی موسسه‌ی خورشید، ۱۴۰۰.
شاخه‌ی دوم: رمان‌های تاریخی
۷) هشت سرنوشت بهرام / داستان مرگ بهرام گور/ ۱۷۵ ص، انتشارات خوش‌بین، ۱۴۰۰.
۸) جام جمشید/ رمان نوشته شده بر اساس زندگینامه‌ی غیاث‌الدین جمشید کاشانی برای ساخت سریال شهرآشوب/ ۵۰۰ ص، انتشارات داخلی کانون خورشید، ۱۳۸۶.
۹) حکیم فارابی/ رمان نوشته شده برای ساخت سریال فارابی/ ۳۶۵ ص، بنیاد سینمایی فارابی، ۱۳۸۷.
۱۰) زریر / مجموعه‌ی ۱۷ داستان کوتاه تاریخی/ ۲۰۵ ص، انتشارات شورآفرین، ۱۳۹۸.
شاخه‌ی سوم: داستانهای اساطیری (مجموعه‌ی گوسان)
۱۱) سوشیانس، ۶۱۰ ص، انتشارات تمدن، ۱۳۸۵.
۱۲) جم، ۳۸۰ ص، نشر شورآفرین، ۱۳۹۵.
شاخه‌ی چهارم: داستانهای دیگر
۱۳) جنگجو/ داستانی فلسفی/ ۲۲۰ ص، انتشارات اندیشه‌سرا، ۱۳۸۰.
۱۴) راه جنگجو/ قطعه‌های ادبی/ ۱۳۰ ص، نشر شورآفرین، ۱۳۸۹.
۱۵) نفرین صندلی/ داستانی نمادین و ترسناک/ ۳۳۰ ص، نشر فرهی، ۱۳۹۲.
۱۶) گرشاد/ مجموعه‌ی ۱۵ داستان کوتاه طنز، ۱۸۰ ص، انتشارات خوش‌بین، ۱۳۹۵.
ردهی دهم: سفرنامه‌ها
۱) سفرنامه‌ی سغد و خوارزم/ گردشی دو هفته‌ای در ترکمنستان، ازبکستان و تاجیکستان، بهار ۱۳۸۹/ ۴۲۰ ص، انتشارات داخلی موسسه‌ی خورشید، ۱۳۸۹.
۲) سفرنامه‌ی چین و ماچین/ سیاحت یک ماهه‌ی چین مرکزی، تابستان ۱۳۸۸/ ۶۱۵ ص، انتشارات خوش‌بین، ۱۳۹۹.
۳) سفرنامه‌ی هند شمالی/ گردش دو هفته‌ای در استانهای شمال شرقی هند در تابستان ۱۳۸۷/ ۱۸۰ ص، انتشارات داخلی موسسه‌ی خورشید، ۱۳۹۸.
۴) سفرنامه‌ی ختای و ختن/ گردش بیست روزه در مسیر راه ابریشم در بهار ۱۳۹۷/ ۲۸۰ ص، انتشارات داخلی موسسه‌ی خورشید، ۱۳۹۸.
۵) سفرنامه‌ی مسکو و سنت‌پترزبورگ/ سفر ده روزه به دو شهر روسیه در زمستان ۱۳۹۶/ ۱۸۰ ص، انتشارات داخلی موسسه‌ی خورشید، ۱۳۹۸.
راهنمای خواندن سفرنامه‌ها:
-
در مشخصات کتاب‌ها اولین چاپ قید شده و به خاطر توزیع گسترده‌تر، شمار صفحه‌ها بر اساس نسخه‌ی الکترونیکی ذکر شده است. ↑
برای دریافت نسخه کاغذی کتاب‌ها می‌توانید با دفتر طراحی پرهون- آقای بیژن نعیمی هماهنگ کنید:
✅تلگرام: vakilibooks@ و bijan_naeimi@
✅ شماره همراه: ۰۹۱۲۱۰۶۲۶۶۵
✅ شماره ثابت: ۰۲۱۸۸۱۹۸۲۳۹
✅ ساعت کاری: شنبه تا چهارشنبه ۹:۳۰ الی ۱۷:۳۰
✅ نشانی: تهران، خیابان برزیل شرقی، خیابان شمس لاهیجانی، بن‌بست سوم، شماره ۲، زنگ پارکینگ