پنجشنبه , آذر 22 1403

پنجم: میانرودان

پنجم: میانرودان

بومیان میانرودان که برسازندگان کهنترین دولتشهرها در جهان بوده‌‌اند، سومری‌‌هایی هستند که به احتمال زیاد جمعیت درونزاد و بومی این منطقه محسوب می‌‌شده‌‌اند.

مردم ساکن در جلگه‌‌ی مردابی جنوب عراق (بین نصیریه و عماره و بصره) که امروز به زبان عربی سخن می‌‌گویند، تنها بازماندگان این سومری‌‌های کهن هستند. در پژوهشی بر این مردم نشان داده شده که این جمعیت لایه‌‌ای بسیار قدیمی از ترکیب ژنتیکی بومی جنوب غرب ایران زمین را از خود نشان می‌‌دهد و احتمالا به خاطر نظام اجتماعی پدرسالاری و برون‌‌همسری است که تنوع ژنتیکی در مردان‌‌شان هم از زنان‌‌شان بسیار کمتر است.

هاپلوگروه اصلی این جمعیت J است که در کل عراقی‌‌ها با بسامد ۱/۵۵٪ و در این قوم با ۶/۸۴٪ دیده می‌‌شود. بر خلاف باقی مردم عراق که تعادلی میان هاپلوگروه‌‌های J1-M267 (۴/۵۶٪) و (۶/۴۳٪) J2-M172 از خود نشان می‌‌دهند، ۹۶٪ از هاپلوگروه‌‌های J در این جمعیت به گروه J1-M267 تعلق دارد و به ویژه نسخه‌‌ی J1-Page08 در آن زیاد دیده می‌‌شود. تمایز دیگر در اینجاست که هاپلوگروه R1 که در مردم عراق با بسامد ۴/۱۹٪ دیده می‌‌شود و پیوندشان با آریایی‌‌های شمالی را نشان می‌‌دهد، در این مردم بسیار اندک (۸/۲٪) است و تنها در نسخه‌‌ی R1-L23 دیده می‌‌شود.[1]

G:\pix\projects\هاپلوگروه\+2000 Y-chromosome diversity characterizes the Gulf of Oman.jpg

هاپلوگروه J1-Page08 که در این جمعیت فراوان است، همزمان با ظهور دولتشهرهای سومری در این منطقه تثبیت شده و احتمال ردپای این جمعیت باستانی را نشان می‌‌دهد. یک شاخص کهنتر به نام J1-M267* هم یافت شد که خویشاوندی نمایانی با شمال میانرودان را نشان می‌‌داد.[2] ترکیب این داده‌‌ها نشان می‌‌دهد که سومری‌‌ها از جای دیگری به این منطقه مهاجرت نکرده و جمعیت بومی و درونزاد جنوب غربی ایران زمین بوده‌‌اند. همچنین این فرضیه که مردم سومر از جایی دیگر – به طور خاص شمال آفریقا یا شمال هند- به این منطقه کوچیده‌‌اند با توجه به این داده‌‌ها مردود می‌‌شود و از پیوندهای هاپلوگروهی‌‌شان با مردم سایر نقاط ایران زمین آشکار است که یک جمعیت پایدار و دیرینه‌‌ی اصلی در ایران زمین داشته‌‌ایم که اهالی منطقه‌‌ی جنوب میانرودان بخشی از آن محسوب می‌‌شده‌‌اند.

 

 

  1. Al-Zahery, 2011: 288.
  2. Al-Zahery, 2011: 288.

 

 

ادامه مطلب: ششم: عربستان

رفتن به: صفحات نخست و فهرست کتاب