دورهی تکامل و عصبشناسی(در زمان – مهر ۱۴۰۳)
دورهی تکامل و عصبشناسی
۱) دورهی سوسیوبیولوژی و تکامل (۳ گام)
شرح: این دوره به سرمشق تکاملی که چارچوب عمومی علم در دوران جدید است میپردازد و نظریهها و مفاهیم مطرح در این حوزه را شرح میدهد. مباحث این دوره بر سه محور استوار شده که از یک زیربنای نظری عمومی (دیدگاه تکاملی) مشتق میشود. یکی به فرایندها پیچیدهتر شدن سیستمها و تمایز کارکردها و ساختارها میپردازد، دیگری بر تکامل گونهی انسان و عناصری مثل زبان و مغز بزرگش تمرکز دارد، و سومی حشرات اجتماعی و به طور خاص مورچگان را به عنوان بدیل و گزینهای در مقابل انسان تحلیل میکند. این دوره ۱۴ کلاس و ۸ سخنرانی و گفتگو را در بر میگیرد که بین سالهای ۱۳۸۴ تا ۱۴۰۱ پدید آمدهاند.
پرسشهای مرکزی: گونههای زنده چطور تحول یافتهاند؟ پیچیدگی چطور در گذر زمان در جانداران افزایش پیدا میکند و چرا چنین میشود؟ ویژگیهای خاص انسانی چطور تحول یافتهاند؟ گونههای متمدن دیگر کرهی زمین جز انسان کدامها هستند و چطور تکامل یافتهاند؟
دستاورد دوره: دانشجویان این دوره در سطح تحصیلات تکمیلی (ارشد و دکترا) با مفاهیم مربوط به تکامل آشنا میشوند و بر نظریهها و منابع اصلی این حوزه مسلط میشوند.
گام نخست: تکامل و گونهزایی
کلاس چیستا: تکامل جمعیتها و گونهها (آبان ۱۳۹۰)، ۴ نشست، فیلم، ۲ ساعت
کلاس چیستا: گونهزایی زیستی (آبان ۱۳۹۰)، ۴ نشست، فیلم، ۲ ساعت
کلاس چیستا: تکامل فرهنگ (بهمن۱۳۹۰)، ۴ نشست، فیلم، ۲ ساعت
کلاس چیستا: تکامل اندامها و کارکردها (اسفند ۱۳۹۰)، ۴ نشست، فیلم، ۲ ساعت
کلاس چیستا: سازوکارهای تکاملی (اسفند۱۳۹۰)، ۴ نشست، فیلم، ۲ ساعت
کلاس چیستا: شایستگی زیستی و انتخاب طبیعی (آذر ۱۳۹۰)، ۴ نشست، فیلم، ۲ ساعت
گام دوم: تکامل ویژگیهای انسانی
برنامهی دان: وزن شاخههای گوناگون حیات زمینی، فیلم، نیم ساعت
برنامهی دان: بندپایان و انسانها، فیلم، ۳ دقیقه
کلاس سرمشقهای تکاملی دربارهی انسان (تیر ۱۳۹۷)، شنیداری، نیم ساعت
درسگفتار: علمستیزی در حوزهی انسان شناسی زیستی، فیلم، نیم ساعت
سخنرانی در انجمن دانشآموختگان دانشگاه تبریز: انسان و زیستکره (آبان ۱۳۹۸)، شنیداری، نیم ساعت
کلاس تکامل دانشگاه تهران: نظریههای تکاملی (مهر ۱۳۸۷)، ۷ نشست، شنیداری، ۱۲ ساعت
کلاس تکامل دانشگاه تهران: تکامل زبان (اردیبهشت ۱۳۸۴)، ۴ نشست، شنیداری، ۴ ساعت
سخنرانی دانشگاه تهران: تکامل تسخیر عصبی (آذر ۱۳۹۷)، فیلم و شنیداری، ۲ ساعت
سخنرانی در نشست رونمایی کتاب «پیش از سپیدهدم» (خرداد ۱۳۹۸)، شنیداری، 1/5 ساعت
درسگفتار مدرسهی تکامل: تکامل سیستمهای پیچیده (دی ۱۳۹۹)، فیلم و شنیداری، ۲ ساعت
درسگفتار مدرسهی تکامل: تکامل مغز (اسفند ۱۳۹۹)، فیلم و شنیداری، ۲ ساعت
گام سوم: سوسیوبیولوژی حشرات اجتماعی
برنامهی ماز، بخش ۱۰-۱۴: شرحی بر آرای ادوارد ویلسون (دی ۱۴۰۰)، فیلم، 2/5 ساعت
کلاس چیستا: جوامع حشرهای (تیر ۱۳۹۰)، فیلم، ۲ ساعت
سخنرانی در کانون معماران معاصر: معماری و مکان در جوامع مورچگان (آبان ۱۳۹۴)، فیلم و شنیداری، ۲ ساعت
سخنرانی سار: تمدن مورچگان (اسفند ۱۳۹۵)، فیلم و شنیداری، ۲۰ دقیقه
سخنرانی: تکامل جوامع حشرات (تیر ۱۳۹۸)، شنیداری، 1/5 ساعت
گفتگو و بحث مجازی با گروه دکتر شفا: تکامل دامداری و کشاورزی در مورچگان (دی ۱۴۰۰)، فیلم و شنیداری، ۲ ساعت
کلاس چیستا: سوسیوبیولوژی مورچگان (تیر ۱۴۰۱)، ۴ نشست، فیلم و شنیداری، ۲ ساعت
۲) دورهی فرگشت انسان و عصبشناسی رفتار (۴ گام)
شرح: این دوره کلاسهای چیستا و تکامل انسان را در بر میگیرد که از میانهی دههی ۱۳۸۰ تا به امروز در دانشگاه تهران و موسسهی خورشید و مراکز دانشگاهی دیگر تدریس شدهاند.
پرسشهای مرکزی: سیر تکامل انسان چگونه بوده و گونههای خویشاوندش کدامها هستند؟ چه جهشها و صفاتی انسان را از خویشاوندان متمایز ساخته است؟ رفتارهای ویژهی انسانی چطور به زندگی اجتماعیاش منتهی شدهاند؟ زبان طبیعی چطور تکامل یافته و چه کارکردی پیدا کرده است؟ نشانهگذاری رفتارهای اجتماعی مثل خندیدن و جوک گفتن را چطور میشود از چشماندازی تکاملی تحلیل کرد؟
دستاورد دوره: دانشجویان این دوره در سطح تحصیلات تکمیلی (ارشد و دکترا) با مفاهیم مربوط به فرگشت انسان آشنا میشوند و بر نظریهها و منابع اصلی این حوزه مسلط میشوند.
گام نخست: تکامل گونهی انسان
نیاکان انسان/ خرداد ۱۳۹۵/ تصویری و شنیداری/ ۳ ساعت
تکامل انسان/ آذرماه ۱۳۹۰/ تصویری و شنیداری/ ۱۸ بخش: ۹ ساعت
تکامل چهرهی انسانی/ دیماه ۱۳۸۹/ شنیداری/ ۲ ساعت
تکامل زبان انسانی/ دیماه ۱۳۸۹/ شنیداری/ ۲ ساعت
نکامل نخستیها/ دیماه ۱۳۹۰/ شنیداری/ ۲ ساعت
سرمشقهای تکاملی دربارهی انسان/ تیرماه ۱۳۹۷/ تصویری و شنیداری/ ۴۰ دقیقه
نقد کتاب «خردمند» یووال نوح حراری/ مهرماه ۱۳۹۷/ تصویری و شنیداری/ 1/5 ساعت
بحث دربارهی کتاب «خردمند» و «انسان خداگونه» از حراری/ بهمن ۱۳۹۷/ 1/5 ساعت
گام دوم: تکامل ویژگیهای هومو ساپینس
تکامل زبان طبیعی در هومو ساپینس/ آذرماه ۱۳۹۹/ تصویری و شنیداری/ ۴ بخش: ۳ ساعت
نشانهشناسی زیستی (Biosemiotics)/ تیرماه ۱۴۰۰/ تصویری و شنیداری/ ۴ بخش/ ۳ ساعت
ژنتیک تکاملی جمعیتهای انسانی/ آذرماه ۱۴۰۰/ تصویری و شنیداری/ ۲ بخش/ ۱ ساعت
سخنرانی اقوام ایرانی از دید ژنتیک تکاملی/ تیرماه ۱۴۰۲/ تصویری و شنیداری/ 2/5 ساعت
بحث کلاسی: جنسیت و فمینیسم از دیدگاه تکاملی/ بهمن ۱۴۰۰/ تصویری و شنیداری/ ۲ ساعت
تاریخ تکاملی رام شدن جانوران/ امرداد ۱۴۰۱/ تصویری و شنیداری/ ۴ نشست/ 2/5 ساعت
نقل ونقد: کتاب آتش گرفتن نوشتهی ریچارد رنگهام/ ۱۴۰۱/ تصویری و شنیداری/ ۴۵ دقیقه
گزارش گمانشکن: تبارنامهی مرد یخی/ امرداد ۱۴۰۲/ تصویری و شنیداری/ نیم ساعت
گام سوم: عصبشناسی لذت و خنده
عصب-جامعهشناسی جوک و خنده/ تیرماه ۱۳۹۵/ تصویری و شنیداری/ دو بخش: ۳ ساعت
آناتومی خنده/ بهمن ۱۳۸۹/ تصویری و شنیداری/ ۱۰۰ دقیقه
ساختار زبانی جوک و شوخی/ تیرماه ۱۳۹۱/ تصویری و شنیداری/ ۲ ساعت
تکامل خنده/ مهرماه ۱۴۰۰/ تصویری و شنیداری/ چهار نشست: ۲ ساعت
جامعهشناسی جوک و خنده/ بهمن ۱۳۸۳/ شنیداری/ ۶ بخش: ۳ ساعت
سخنرانی عصبشناسی خندیدن به جوک/ در چهارمین کنگرهی عصبشناسی دانشگاه تهران/ ۱۳۹۴/ شنیداری/ يک ساعت
مبانی پردازش عصبی/ خرداد ۱۳۸۹/ شنیداری/ ۲ نشست: 1/5 ساعت
شناخت و ادراک/ آبانماه ۱۳۸۹/ شنیداری/ ۲ ساعت
مغز و پردازش اطلاعات/ آذرماه ۱۳۸۹/ ۲ ساعت
عصبشناسی بینایی/ دیماه ۱۳۸۹/ شنیداری/ ۲ ساعت
عصبشناسی لذتهای دروغین/ دیماه ۱۳۸۹/ شنیداری/ ۲ ساعت
سخنرانی تکامل لذت در همایش تکامل دانشگاه الزهرا/ آذرماه ۱۳۹۸/ ۲ ساعت
عصبشناسی لذت/ اسفند ۱۳۹۹/ تصویری و شنیداری/ چهار نشست: 2/5 ساعت
سخنرانی عصبشناسی در قرن ۲۱/ شنیداری/ امرداد ۱۴۰۱/ یک ساعت
گام چهارم: پردازش عصبی و ادراک
تکامل تقلید (mimetism) در بومها / آذرماه ۱۳۸۹/ شنیداری/ ۲ ساعت
عصبشناسی اوتیسم/ دیماه ۱۳۸۹/ شنیداری/ 1/5 ساعت
پردازش عصبی/ آذرماه ۱۳۸۹/ شنیداری/ 1/5 ساعت
عصبشناسی ادراک/ سال ۱۳۹۱/ تصویری و شنیداری/ ۱۹ بخش: ۹ ساعت
شیوهی ثبت نام(دانشجویان داخل و خارج از کشور)