ماه تیر: شانزدهم تا بیست‌و‌دوم

ماه تیر: شانزدهم تا بیست‌و‌دوم

شانزدهم تیر

شانزدهم تیرماه در ایران معاصر با دو رخداد مهم مصادف است. یکی آن که در سال ۱۳۰۰ امیرمؤید سوادکوهی در مازندران سر به طغیان برداشت و علم مخالفت با حکومت مرکزی را برافراشت، میرپنج محمد احمدآقاخان مأمور سرکوبی نامبرده شد و این کار طی چند روز بعد انجام پذیرفت. دیگر آن که در ۱۳۵۹، در دنباله‌ی پیروزی انقلاب اسلامی، قوانین قضایی ایران به شریعت اسلامی دگردیسی یافت.

در سطح جهانی چند حادثه‌ی نظامی و سیاسی را در این روز داشته‌ایم: در ۵۰۳ خورشیدی صلیبی‌ها صور را فتح کردند، در ۸۹۹ مهاجمان اسپانیایی بر یک ارتش بزرگ آزتک در جنگ اوتومبا^[1] غلبه کردند، در ۱۲۷۱ دادابایی نائوروجی^[2]، از پارسیان هند، نخستین غیراروپایی بود که به عضویت پارلمان انگلستان درآمد و او همان کسی است که پدر فکری جنبش استقلال هند و نویسنده‌ی آثاری مهم درباره‌ی نقد استثمار انگلیس در هند هم هست. در ۱۳۲۰ ارتش فرانسه و انگلیس بیروت را اشغال کردند و در شانزدهم تیر سال ۱۳۳۲ چه گوارا برای عملیات چریکی به سوی بولیوی و اکوادور و السالوادور حرکت کرد و در همین روز به سال ۱۳۵۸ جزایر سلیمان از انگلستان استقلال یافت. در ۱۳۸۴ هم چهار انفجار انتحاری در سیستم ترابری لندن به مرگ ۵۶ نفر و زخمی شدن هفتصد تن انجامید. در ضمن در همین روز در ۱۳۰۷ بود که برای اولین بار نان ورقه‌شده به بازار عرضه شد!

$G:\pix\projects\west\The_battle_of_Otumba.jpg$

جنگ اوتومبا

$G:\pix\projects\west\Treaties_of_Tilsit_miniature_(France,_1810s)_side_A.jpg$ ناپلئون و تزار!

زادگان نامدار این روز عبارت‌اند از کامیلیو گلژی^[3] طبیعی‌دان ایتالیایی (۱۲۲۲)، گوستاو ماهلر^[4] موسیقیدان اتریشی (۱۲۳۹)، یانکا کوپالا^[5] شاعر و ادیب کمونیست بلاروسی (۱۲۶۱)، مارک شاگال^[6] نقاش فرانسوی (۱۲۶۶) و از میان درگذشتگان مشهور این روز نیز می‌توان از این افراد یاد کرد: هنری نستله^[7] مؤسس کمپانی نستله (۱۲۶۹)، ماکس هورکهایمر^[8] جامعه‌شناس و فیلسوف و بنیانگذار حلقه‌ی فرانکفورت (۱۳۵۲) و ادوارد شواردنادزه^[9] سیاستمدار کمونیست گرجی (۱۳۹۳).

ادوارد شواردنادزه

$G:\pix\projects\west\Photo_of_Gustav_Mahler_by_Moritz_Nähr_01.jpg$

گوستاو ماهلر

$G:\pix\projects\west\Henry_Nestle.jpg$

هنری نستله

$G:\pix\projects\west\Camillo_Golgi.jpg$

کامیلیو گلژی

هفدهم تیر

در تاریخ معاصرمان سه اتفاق در این روز افتاده که هر سه پیامد رخدادهایی بزرگ‌تر و مهم‌تر بوده‌اند. مهم‌تر از همه آن که در روز دوشنبه هفدهم تیر سال ۱۲۲۹ خورشیدی علی‌محمد باب اعدام شد. دیگر آن که در ۱۳۰۳ ملک الشعرای بهار درباره‌ی به قتل رسیدن دوستش عشقی همدانی در مجلس نطق کوبنده‌ای کرد و عصرگاه همان روز واعظ قزوینی که برای کاری به مجلس رفته بود ترور شد. برخی می‌گویند او را اشتباهی به جای بهار کشته‌اند، اما این احتمال هم وجود دارد که ترور او امری مستقل بوده باشد. در ۱۳۱۶ هم به دنبال آشکار شدن ایران‌ستیزی شوروی‌ها در آسیای میانه و قفقاز و کشتار مردم این سامان، دولت‌های ایران، عراق، ترکیه و افغانستان پیمان سعدآباد را برای مقابله با نفوذ کمونیسم امضا کردند.

$G:\pix\projects\west\1099_Siege_of_Jerusalem.jpg$ محاصره‌ی اورشلیم

A painting of Kim smiling

کیم ایل سونگ

$G:\pix\projects\west\Kazan_moscow.jpg$

شمایل بانوی قازان

در تاریخ جهان این روز با رخدادهای اثرگذار مهم‌تری گره خورده است. در ۴۷۸ هجری خورشیدی پانزده هزار سرباز صلیبی قحطی‌زده که اورشلیم را محاصره کرده بودند گرداگرد شهر مراسمی مذهبی برگزار کردند و مایه‌ی وحشت ساکنان شهر شدند. در ۸۷۶ واسکو دو گاما^[10] نخستین سفر مستقیم اروپاییان به قصد رسیدن به هند را آغاز کرد، در ۱۱۹۴ شارل موریس دو تالیران پریگور^[11] اولین نخست‌وزیر فرانسه شد و در ۱۳۴۹ نیکسون^[12] به سرخپوستان آمریکا حق خودمختاری داد و البته این پس از آن بود که تقریباً همه‌شان کشتار شده بودند و جمعیتشان به اقلیت کوچکی بی‌خطر تبدیل شده بود. در ۱۳۷۳ هم پس از درگذشت کیم ایل سونگ^[13]، پسرش کیم جونگ ایل^[14] به رهبری کره‌ی شمالی رسید.

$G:\pix\projects\west\Elihu_Yale_by_Enoch_Seeman_the_younger_1717.jpeg.jpeg$

الیهو ییل

$G:\pix\projects\west\The_Wall_Street_Journal_first_issue.jpg$

وال‌استریت جورنال

$G:\pix\projects\west\John_D._Rockefeller_1885.jpg$

راکفلر

دو واقعه‌ی فرهنگی مهم هم در این روز رخ داده است. یکی که مذهبی است آن که در ۹۵۸ شمایل مقدس «بانوی قازان^[15]» که بنا بر افسانه‌ها صد و چهل سال پیش در قسطنتنیه گم شده بود، در شهر قازان یافته شد. این شمایل را کلیسای ارتدوکس و بعدتر کلیسای کاتولیک تقدیس کرد و به یکی از نمادهای مهم دینی در روسیه تبدیل شد. دیگری آن که در ۱۲۶۸ اولین شماره از روزنامه‌ی وال‌استریت جورنال^[16] منتشر شد و به مرجعی در زمینه‌ی تبادلات اقتصادی بدل شد.

زادگان نامدار این روز عبارت‌اند از فردیناند فون زپلین^[17] مخترع آلمانی کشتی هوایی (۱۲۱۷)، و جان دی راکفلر^[18] مؤسس آمریکایی کمپانی استاندارد اویل^[19] (۱۲۱۸). آلفرد بینه^[20] روانشناس و مبتکر فرانسوی تست هوش و مفهوم هوش‌بهر (۱۲۳۶)، و ارنست بلوخ^[21] مورخ و فیلسوف آلمانی (۱۲۶۴). کریستین هویگینس^[22] منجم و ریاضی‌دان هلندی (۱۰۷۴)، الیهو ییل^[23] تاجر نیکوکار و مؤسس دانشگاه ییل (۱۱۰۰) و کیم ایل سونگ (۱۳۷۳) هم در این روز درگذشته‌اند. به دنبال مرگ کیم ایل سونگ نُه روز عزای عمومی در کره اعلام شد و موسیقی، بازی، ورزش، سرگرمی و خندیدن در این ایام ممنوع شد!

هجدهم تیر

هجدهم تیر در تاریخ معاصرمان به خاطر دو شورش اهمیت دارد. در ۱۳۰۰ به دنبال طغیان خان‌های مازندران جنگ شدید بین امیرمؤید سوادکوهی و قوای قزاق درگرفت. در ۱۳۷۸ هم یکی از بزرگ‌ترین شورش‌های دانشجویی سال‌های اخیر در کوی دانشگاه امیرآباد آغاز شد که به سرعت و شدت سرکوب شد. در ضمن مردم ترکیه هم در میانه‌ی این دو رخداد در سال ۱۳۴۰ در همه‌پرسی به قانون اساسی‌شان رأی دادند.

نبرد سونسکوند

$G:\pix\projects\west\Charles_Maurice_de_Talleyrand-Périgord_by_François_Gérard,_1808.jpg$

تالیران

در مقیاس جهانی این روز با جنگ‌هایی بزرگ مصادف بوده است. در ۱۱۶۹ بزرگ‌ترین نبرد دریایی که تا به حال در دریای بالتیک رخ داده میان سوئد و روسیه واقع شد. سوئدی‌ها در نبرد سونسکوند^[24] در نزدیکی خلیج فنلاند به سختی روس‌ها را شکست دادند و یک سوم ناوگانشان را نابود کردند. هریک از دو ناوگان نزدیک به ۲۷۰ کشتی داشتند و روس‌ها هجده هزار سرباز داشتند که ده هزار تنشان کشته و زخمی شدند.

رخدادهای سیاسی دیگر این روز آن که در ۱۱۹۵ آرژانتین از اسپانیا استقلال یافت، در ۱۲۵۴ مردم هرزگوین در برابر حاکمیت عثمانی‌ها سر به شورش برداشتند و در ۱۲۲۹ زاکاری تیلور^[25] رئیس‌جمهور آمریکا پس از یک سال زمامداری به خاطر خوردن شیر یخ‌زده و میوه‌ی خام درگذشت!

هجدهم تیرماه در ضمن با خشونت‌های مذهبی هم گره خورده است. در ۹۵۱ هجری خورشیدی نوزده کاتولیک به خاطر عقایدشان در شهر گورکوم^[26] هلند به دست سربازان کالوینیست کشته شدند، در ۱۲۰۰ چهارصد و هفتاد تن از بزرگان قبرسی از جمله سراسقف این جزیره به خاطر پشتیبانی قبرس از شورش یونانیان به دست عثمانی‌ها اعدام شدند و در ۱۲۷۹ به دستور حاکم استان شان‌شی^[27] در شمال چین چهل و پنج نفر از اعضای یک هیئت تبلیغی مسیحی اروپایی و پیروانشان –از جمله چند کودک- اعدام شدند.

$G:\pix\projects\west\Portrait_of_a_Man_in_a_Turban_(Jan_van_Eyck)_with_frame.jpg$

وان آیک

$G:\pix\projects\west\Zachary_Taylor_restored_and_cropped.png$

زاکاری تیلور

$G:\pix\projects\west\Martyrs_de_Gorkum.jpg$

شهدای گورکوم

در این روز چند شخصیت نامدار درگذشته‌اند که مهم‌ترینشان عبارت‌اند از یان وان آیک^[28] نقاش هلندی (۸۲۰)، آمادئو آووگادرو^[29] شیمي‌دان ایتالیایی (۱۲۳۵)، کینگ کمپ ژیلت^[30] بنیانگذار آمریکایی کمپانی ژیلت (۱۳۱۱) و ژرژ باتای^[31] فیلسوف فرانسوی (۱۳۴۱).

$G:\pix\projects\west\330px-Amadeo_Avogadro.png$

آمادئو آووگادرو

$G:\pix\projects\west\King_Camp_Gillette.jpg$

کینگ کمپ ژیلت

ژرژ باتای

نوزدهم تیر

این روز با جنبش نیروهای ایرانی‌تبار در هند مصادف است. در نوزدهم تیرماه سال ۱۱۸۵ خورشیدی اولین شورش مسلحانه‌ي سازمان‌یافته‌ی هندیان بر ضد اشغالگران انگلیسی آغاز شد. در این شورش «سپاهی‌ها» -سربازان هندی در خدمت بریتانیا که با همین نام پارسی‌شان در انگلیسی sepoy خوانده می‌شوند- سر به شورش برداشتند و با سربازان انگلیسی مستقر در دژ وِلور^[32] جنگیدند و دویست تن از ایشان را کشتند. ارتش انگلستان به سرعت واکنش نشان داد و شورش را سرکوب کرد و ۳۵۰ سپاهی را در جنگ کشت و صد تن را بعدتر اعدام کرد. در همین روز به سال ۱۳۰۴ مهربابا پیشوای پارسی آیینی نو در هند، که در اصل مروان ایرانی نام داشت، روزه‌ی سکوت چهل و چهار ساله‌اش را آغاز کرد.

در حاشیه‌ی محاکمه‌ی میمون!

Image result for ‫هارولد بلوم‬‎

هارولد بلوم

$G:\pix\projects\west\Meher_Baba_1945.jpg$

مهر بابا

این روز با رخدادهای سیاسی ریز و درشتی هم قرین است. در ۱۲۰۰ آمریکا فلوریدا را از اسپانیا گرفت،‌ در ۱۳۲۵ به دنبال پیاده‌سازی سیاست کمونیستی در بلغارستان تورم در این کشور به رکوردی جهانی دست یافت. نرخ تورم در این روز به ۴۶/۳۴۸ رسید. یعنی هر یازده ساعت قیمت‌ها دو برابر می‌شد! در ۱۳۵۲ مجلس پاکستان استقلال بنگلادش را به رسمیت پذیرفت و در ۱۳۷۰ بوریس یلتسین^[33] نخستین رئیس‌جمهور روسیه شد. این روز به شکل جالب توجهی با گرما هم پیوند برقرار می‌کند. چون در ۱۲۹۲ دمای دره‌ی مرگ در نوادا به ۵۷ درجه رسید که بالاترین دمای ثبت شده در سطح زمین است!

$G:\pix\projects\west\John_Calvin_by_Holbein.png$

ژان کالون

ماهواره‌ی تلستار

$G:\pix\projects\west\Mahathir_Mohamad_addressing_the_United_Nations_General_Assembly_(September_25_2003).jpg$ ماهاتیر محمد

مضمون دیگر روز نوزدهم تیر نظریه‌ی تکامل است. در این روز به سال ۱۳۰۴ دادرسی مشهور به «محاکمه‌ی میمون^[34]» در شهر دیتون^[35] در تنسی^[36] آغاز شد. در این محکمه معلمی به نام جان اسکوپس^[37] به خاطر تدریس نظریه‌ی تکامل در مدرسه محاکمه می‌شد. با این همه، بگیر و ببند بنیادگرایان مسیحی آمریکایی اثری در پیشرفت علم نداشت و در ۱۳۷۶ تحلیل ماده‌ی وراثتی بازمانده از نئاندرتال‌ها نشان داد که خاستگاه انسان کنونی آفریقاست و حوای تکاملی یعنی مادر مشترک هوموساپینس‌های کنونی بین صد تا دویست هزار سال پیش در آفریقا می‌زیسته است! در این بین اولین ماهواره‌ی مخابراتی جهان به تام تِلستار^[38] هم در ۱۳۴۱ به فضا پرتاب شد.

زادگان نامدار این روز عبارت‌اند از ژان کالون^[39] الهی‌دان فرانسوی (۸۸۸)، کامیل پیسارو^[40] نقاش دانمارکی (۱۲۰۹)، نیکولا تسلا^[41] مخترع صربی‌تبار (۱۲۳۵)، مارسل پروست^[42] نویسنده‌ی فرانسوی (۱۲۵۰)، ماهاتیر محمد نخست‌وزیر مالزی (۱۳۰۴) و هارولد بلوم^[43] منتقد ادبی آمریکایی (۱۳۰۹). هادریان^[44] امپراتور روم (۱۳۸ میلادی)، تای زونگ^[45] امپراتور دودمان تانگ^[46] چین (۲۸ هجری خورشیدی)، زبیده بنت جعفر دخترعمو و همسر هارون‌الرشید (۲۱۰)، پل بروکا^[47] عصب‌شناس فرانسوی (۱۲۵۹) و عمر شریف هنرپیشه‌ی مصری (۱۳۹۴) هم در این روز درگذشته‌اند.

Image result for marcel proust

مارسل پروست

عمر شریف در نقش دکتر ژیواگو

$G:\pix\projects\west\Pissarro-portrait.jpg$

کامیل پیسارو

بیستم تیر

بیستم تیر با روندهایی پیوند خورده که تباری ایرانی دارد، اما در خارج از مرزهای سیاسی و رسمی ایران تحقق می‌پذیرد. در ۷۸۴ دریاسالار دولت مینگ^[48] موسوم به ژنگ‌هه^[49] که یک جهانگرد ایرانی‌تبار بود سفر دریایی‌اش به دور دنیا را آغاز کرد، در ۱۳۲۹ پاکستان به صندوق جهانی پول و نظام پولی بین‌المللی پیوست و در ۱۳۳۶ پرنس کریم حسین آقاخان چهارم پس از مرگ پدرش سلطان محمدشاه به رهبری اسماعیلیان نزاری رسید.

بازی بوریس اسپاسکی در برابر بابی فیشر

آقاخان محلاتی

بیستم تیرماه با سیاست جهانی به این ترتیب ارتباط برقرار می‌کند که در این روز به سال ۵۹۱ هجری خورشیدی آتش‌سوزی بزرگ لندن این شهر را با خاک یکسان کرد. نیم هزاره بعد، در ۱۱۸۳، آرون بِر^[50] معاون رئیس‌جمهور ایالات متحده در دوئلی مشهور وزیر خزانه‌داری الکساندر همیلتون^[51] را کشت. در ۱۲۶۱ در جریان جنگ‌های انگلیس و مصر ناوگان بریتانیا بندر اسکندریه را به توپ بست و در ۱۳۰۰ ارتش سرخ شوروی مغولستان را از روس‌های سفید گرفت و جمهوری خلق مغولستان را آنجا تأسیس کرد. در سال‌های اخیر هم در بیستم تیر ۱۳۷۴ ارتش صربستان در شهر سربرنیتسا^[52] و حوالی آن به کشتار مسلمانان بوسنیایی دست گشود و بیش از هشت هزار تن از مردم بی‌دفاع محلی را کشتار کرد. کشتگان اغلب مرد و پسربچه بودند و در مقابل زنان و دختران مورد تجاوز قرار می‌گرفتند.

$G:\pix\projects\west\Hamilton-burr-duel.jpg$

دوئل آرون بر و الکساندر همیلتون

Image result for srebrenitsa massacre

قربانیان کشتار سربرنیتسا

نوآوری‌های مهم واقع شده در این روز عبارت‌اند از گشایش نخستین ایستگاه قطار (ایستگاه واترلو^[53] در لندن) در سال ۱۲۲۷، تولید نخستین مروارید پرورشی توسط کوکیچی میکیموتو^[54] (۱۲۷۲)، و رونمایی از نخستین فناوری فیلمبرداری و پخش فیلم در محفلی از دانشمندان که توسط برادران لومیر^[55] انجام پذیرفت (۱۲۷۴).

در همین روز در ۱۳۳۹ رمان کشتن مرغ مقلد^[56] به قلم هارپر لی^[57] منتشر شد، در ۱۳۴۱ اولین برنامه‌ی تلویزیونی به فراسوی اقیانوس آتلانتیک مخابره شد، در ۱۳۵۱ اولین بازی مسابقات شترنج جهانی بین بابی فیشر^[58] و بوریس اسپاسکی^[59] برگزار شد، و در ۱۳۵۸ اولین ایستگاه فضایی آمریکا – اسکای‌لب^[60]– هنگام ورود به جو زمین بر فراز اقیانوس هند منفجر شد.

$G:\pix\projects\west\330px-Muhammad_Abduh.jpg$

محمد عبده

$G:\pix\projects\west\Mikimoto_Kōkichi.jpg$

کوکیچی میکیموتو

مهم‌ترین زاده‌ی این روز بردیصان اخترشناس و دانشمند ایرانی است که به سال ۱۵۴ میلادی در شهر رها (اِدِسا) در استان خسروان در سوریه‌ی امروزین زاده شد. او احتمالاً تباری پارتی داشته، اما به زبان سریانی کتاب می‌نوشته و اثر مشهوری درباره‌ی هند داشته که گم شده است. آیینی که او تأسیس کرد آمیخته‌ای از مسیحیت و زرتشتی‌گری است و کیش بردیصانی نامیده می‌شود. در دوران معاصرمان هم محمد عبده مفتی مصری (۱۲۸۴)، گرترود بل^[61] باستان‌شناس و جاسوس انگلیسی و معمار تجزیه‌ی میان‌رودان و تأسیس کشور عراق (۱۳۰۵) و آلفرد دریفوس^[62] سرهنگ یهودی فرانسوی که محاکمه‌اش به جرم خیانت آغازگاه جنبش روشنفکران در فرانسه بود (۱۳۱۴) در این روز درگذشتند.

آلفرد دریفوس یک سال پیش از فوت

$G:\pix\projects\west\BellK_218_Gertrude_Bell_in_Iraq_in_1909_age_41.jpg$

گرترود بل

بیست و یکم تیر

در چنین روزی به سال ۵۷۰ هجری خورشیدی عکا تسلیم نیروهای صلیبی به رهبری فیلیپ آگوستوس^[63] شد و این شهر پس از دو سال محاصره سقوط کرد. به این ترتیب صلیبی‌ها پایگاهی استوار در قلمرو صلاح‌الدین ایوبی پیدا کردند. ششصد و اندی سال بعد در گوشه‌ی دیگری از قلمرو ایران زمین رانجیت سینگ^[64] لاهور را گرفت و در مقام رهبر سیک‌ها مهاراجه‌ی پنجاب شد (۱۱۷۸).

آرامگاه بهلول لودی در دهلی

در بیست و یکم تیر ۱۱۸۵ شانزده دولت وابسته به امپراتوری مقدس روم از این نظام سیاسی بریدند و کنفدراسیون راین^[65] را تأسیس کردند. در ۱۳۲۷ بن گوریون^[66]، نخست‌وزیر اسرائیل، فرمان اخراج فلسطینی‌ها از خانه‌هایشان در لود و رمله را صادر کرد و نتیجه‌اش آن شد که درگیری میان اعراب و یهود در این سرزمین ادامه یافت تا آنجا که در همین روز به سال ۱۳۸۵ حزب‌الله عملیات وعده‌ی صادق را در اسرائیل آغاز کرد و به این ترتیب جنگ لبنان و اسرائیل آغاز شد. در سال ۱۳۰۲ هم در چنین روزی علامت مشهور هالیوود^[67] بر تپه‌های مشرف به این شهر نصب شد. در این هنگام این نشانه Hollywoodland را نشان می‌داد که در جریان بازسازی سال ۱۳۲۸ چهار حرف آخرش را حذف کردند.

$G:\pix\projects\west\Daisetsu_Teitarō_Suzuki_photographed_by_Shigeru_Tamura.jpg$

د. ت. سوزوکی

$G:\pix\projects\west\Diego_de_Landa اسقف یوکاتان و کتابسوز.jpg$

دیِگو دِلاندا

$G:\pix\projects\west\Rolling_Stones_band_1965.jpg$

اجرای گروه رولینگ استونز در دهه‌ی ۱۳۴۰

دو رخداد مذهبی هم در این روز رخ داده که اولی‌اش گشایش کلیسای جامع بازیل مقدس^[68] در مسکو است به سال ۹۴۰ و دیگری – که درست یک سال بعد (۹۴۱) رخ داد- آن که دیِگو دِلاندا^[69] اسقف یوکاتان^[70] کتاب‌های مقدس و متون بازمانده از تمدن مایا^[71] را به خاطر آن که به کفار تعلق داشت در آتش سوزاند. در میان آیین‌های مدرن توده‌ای که بر محور گروه‌های آوازه‌خوان شکل گرفته، باید به این نکته اشاره کرد که در همین روز به سال ۱۳۴۱ گروه راک رولینگ استونز^[72] اولین کنسرت خود را در لندن اجرا کرد.

این روز هرچند از نظر رخدادها چندان غنی نیست، اما زایش‌ها و مرگ‌های مهمی در آن واقع شده است. در میان زادگان این روز باید از این نام‌ها یاد کرد: لی شی‌زن^[73] پزشک و شیمی‌دان چینی (۸۹۷)، هنری دیوید ثورو^[74] اندیشمند و مصلح اجتماعی آمریکایی (۱۱۹۶)، پابلو نرودا^[75] شاعر شیلیایی (۱۲۸۳) و دکتر محمد معین (۱۲۹۳).

Image result for arnold schoenberg

آرنولد شوئنبرگ

دسیدریوس اراسموس

$G:\pix\projects\west\Benjamin_D._Maxham_-_Henry_David_Thoreau_-_Restored.jpg$

هنری دیوید ثورو

درگذشتگان نامدار این روز هم عبارت‌ند از: بهلول لودی^[76] سلطان دهلی (۸۶۷)، دِسیدِریوس اِراسموس^[77] فیلسوف و الاهی‌دان هلندی (۹۱۵)، آرنولد شوئنبرگ^[78] موسیقیدان و نقاش اتریشی (۱۳۳۰) و د. ت. سوزوکی^[79] استاد ژاپنی ادیان شرقی و نویسنده‌ی بانفوذ درباره‌ي فلسفه‌ی ذن (۱۳۴۵).

The Iconic Saint Basil's Cathedral – So Magnificent the Architects ...

کلیسای بازیل مقدس در مسکو

بیست و دوم تیر

بیست و دوم تیرماه روزی به نسبت پرازدحام از رخدادهای به نسبت پراکنده بوده است. به عنوان نمونه‌ای از تاریخ باستان ایران‌زمین باید به سال ۵۸۷ پیش‌ از میلاد اشاره کرد که در چنین روزی نبوکدنصر، شاه بابل، پس از دو سال محاصره اورشلیم را فتح کرد و طبقه‌ی حاکم این شهر را که شمارشان به ۴۲۰۰ تن بالغ می‌شد به بابل تبعید کرد. در دوران معاصر هم نمونه‌ای از این واگرایی‌ها آن که در ۱۳۲۱ دکتر محمود حسابی به ریاست دانشکده‌ی علوم انتخاب شد و در همین روز سرهنگ نیرومند رئیس سابق زندان مرکزی به مناسبت آزار واذیت به زندانیان بازداشت شد.

در ۱۲۹۴ روند نامه‌نگاری موسوم به حسین- مک‌ماهون آغاز شد و با تبادل ده نامه تا سال بعد به توافقی انجامید که بر اساس آن حسین بن علی شریف مکه قول داد با عرب‌های زیر فرمانش بر دولت عثمانی شورش کند و در مقابل، هنری مک‌ماهون^[80] نماینده‌ی انگلیس قول داد انگلیسی‌ها بعد از پایان جنگ جهانی اول دولت مستقل عربستان را به رسمیت بشناسند.

نبوکدنصر دوم

در ۱۱۶۸ به دنبال عزل وزیر مالیه‌ی فرانسه خبرنگاری انقلابی به نام کامیل دِمولَن^[81] سخنرانی آتشینی ایراد کرد که دو روز بعد به سقوط باستیل منتهی شد. حدود نود سال بعد در همین روز (۱۲۵۷) کنگره‌ی برلین آغاز شد و یک روز بعد با توافق دولت‌های مهم اروپایی پایان یافت. نتیجه آن شد که امپراتوری شکست خورده‌ی عثمانی را تجزیه کردند و به صربستان، مونته‌نگرو و رومانی استقلال بخشیدند و بخش‌های بزرگی از آن را کشورهای اروپایی به قلمرو خود افزودند. بیسمارک^[82] که شخصیت اثرگذار این کنگره بود ترتیبی داد تا تعادلی میان نیروهای غارتگر سرزمین عثمانی برقرار شود. از این رو روس‌ها بالکان و بسارابی و قفقاز، اتریشی‌ها بوسنی، انگلیسی‌ها قبرس و فرانسوی‌ها تونس را به دست آوردند. حدود صد سال بعد از تدوین این نظم جهانی، (۱۳۵۶) جنگ اوگادِن^[83] بین سومالی و اتیوپی آغاز شد.

در ۱۳۵۶ هم در جریان خاموشی نیویورک برق برای ۲۴ ساعت رفت و در نتیجه زنجیره‌ای از جنایت‌ها و غارت و آتش‌افروزی در شهر رخ داد.

این روز سالگرد تولد یولیوس سزار^[84] (۴۴ پیش از میلاد)، آمادئو مودیلیانی^[85] نقاش و مجسمه‌ساز ایتالیایی (۱۲۶۳)، ایساک بابِل^[86] نویسنده و ادیب روس (۱۲۷۳) و اینگمار برگمان^[87] کارگردان مشهور سوئدی (۱۲۹۷) است. سالروز مرگ فریدا کالو نقاش مکزیکی (۱۳۳۳)، و سید مصطفی عدل منصورالسلطنه (۱۳۲۹) هم در این رو قرار می‌گیرد.

Image result for isaac babel