گفتار چهارم: نشانه‌ی نگریستن به زمین

گفتار چهارم: نشانه‌‌ی نگریستن به زمین

این حرکت مشتقی از حالت پیشین است و در آن دست چپ بر پاشنه آرام می‌‌گیرد در حالی که پشت آن به سمت پایین و کف آن گشوده به سوی بالاست. دست راست هم به حالت نیمه گشوده تقریبا بر زانو قرار می‌‌گیرد و انگشتان به سمت پایین آویخته می‌‌مانند. این حالت هم احتمالا نخست در میان بوداییان ایران شرقی تحول یافته و اولین نمونه‌‌هایش را در هنر عصر اشکانی استان گنداره می‌‌بینیم. آن را در هنر بودایی «بومی‌‌سْپَرشَه مودرا» می‌‌نامند که یعنی «نشانه‌‌ی نگرش به زمین» یا «نشانه‌‌ی نگریستن به بوم». این شیوه از بازنمایی بودا به ویژه در هندوچین رواجی چشمگیر یافت و بخش بزرگی از بوداهای ساخته شده در برمه که قلب فرهنگی این منطقه محسوب می‌‌شود، در این وضعیت نشسته‌‌اند.

تندیس بودا در حالت نگریستن به بوم، استان بیهار هند، قرن دهم و یازدهم میلادی

نگاره‌‌ی سنگی بودا، پالا واقع در بیهار هند، اواخر قرن دهم میلادی

بودای چوبی، برمه، قرن هجدهم میلادی

تندیس بودای معبد سِئوک‌‌گورام، کره‌‌ی جنوبی، قرن هشتم میلادی

تندیس بودای سبک شان، برمه، قرن هجدهم میلادی

بودای چیره بر مارا، تندیس از سنگ شیست، سبک پالا، هند شمالی، قرن دهم میلادی

ادامه مطلب: بخش چهارم: دست و سر – گفتار نخست: دست بر شانه‌ی خود نهادن

رفتن به: صفحات نخست و فهرست کتاب