پنجشنبه , آذر 22 1403

گفتار دوم: خط پالاوا

گفتار دوم: خط پالاوا

قلمرو: جنوب هند

زبان: تامیل، خمر کهن، مالایی، برمه‌‌ای تای، سینهالا، لائو، مون، بالی

دوره‌‌ی رواج: ۳۷۵۰ – ۳۹۵۰ تاریخی(حدود ۳۵۰ – ۵۵۰ م.)

دولت‌‌ پشتیبان: پادشاهی پالاوا

خط پالاوا نام خود را از دودمان پالّاوا گرفته که نژادی تامیلی داشتند و در فاصله‌‌ی ۳۶۵۴ تا ۴۲۷۶ (۲۷۵- ۸۹۷ م.) در جنوب شرقی هند حکومت می‌‌کردند. از قرن ۳۸ (ق ۴ م.) خطی ویژه در این ناحیه شکل گرفت که از براهمی مشتق شده بود و دامنه‌‌ای وسیع از نویسه‌‌ها را پدید آورد. در هند خطهای تامیلی و گرانثا از این خاستگاه سرچشمه گرفته‌‌اند. چند قرن بعدتر خطهای دیگر هندوچینی (بالی، جاوه‌‌ای، کاوی، خمر، لائو، مُون، لانّا، سوندانی، تای) از آن مشتق شده‌‌اند.

پیدایش خط پالاوا نشانگر نخستین وام‌‌گیری از خطهای برخاسته از ایران در میان جمعیت غیرآریایی هندوستان است. زبان رایج در قلمرو پالاوا نیای تامیلی امروز بوده و به خانواده‌‌ی زبان‌‌های دراویدی تعلق داشته است. با این حال این مردم مشتاقانه فرهنگ آریایی‌‌های شمالی را وامگیری کردند. شاهان پالاوا از قرن ۳۸ (ق ۴ م.) شروع کردند به وامگیری عناصر فرهنگی شمالی و در همین هنگام خط پالاوا را بر اساس براهمی پدید آوردند. دین هندو هم در این زمان در قلمروشان رسمیت یافت و معبدهایی چشمگیر برای خدایان هندو ساختند.

این خط به این قلمرو دولت پالاوا محدود نبود و نویسه‌‌های فرزندش در سراسر هندوچین انتشار یافت. با این حال خود نویسه‌‌ی اصلی عمری به نسبت کوتاه داشت و پس از حدود چهارصد سال در قرن ۴۲ (ق ۸ م.) به تدریج منسوخ شد و جای خود به نویسه‌‌هایی داد که از دلش زاده شده بود و مهمترینش خط تامیلی و گرانثا و کاوی و خمر و تای بود.

خط پالاوا مشتقی مستقیم از خط کادامبا و براهمی است و اغلب بر برگ و کاغذ نوشته می‌‌شد. حروفش خمیده و مدور بود و هرگاه دو همخوان بدون واکبر کنار هم قرار می‌‌گرفت، دومی را به شکل خمیده زیر اولی می‌‌نوشتند. حروف این خط نیز هجانگار بود و هر همخوانی با واکبر «آ» همراه بود.

الفبای پالاوا

کتیبه‌‌ی معبد کایتاساناثا در تامیل نادو به خط پالاوا، قرن ۴۱ (ق ۷ م.)

کتیبه‌‌ی سیاروتیون به خط پالاوا،قرن ۳۹ (ق ۵ م.)

الفبای پالاوا

کتیبه‌‌ی سانسکریت به خط پالاوای قدیم،تایلند، قرن ۴۲ (ق ۸ م.)

 

 

ادامه مطلب: گفتار سوم: خط کانادا

رفتن به: صفحات نخست و فهرست کتاب