پنجشنبه , آذر 22 1403

گفتار یازدهم: خط سوندانی

گفتار یازدهم: خط سوندانی

قلمرو: تایلند

زبان: تای

دوره‌‌ی رواج: سال ۳۹۹۰ – ۵۴۰۰ (۶۱۱- ۲۰۲۰ م.)

خط سوندانی به مردم قوم سوندان تعلق دارد که در بخشهای غربی جاوه زندگی می‌‌کنند. این خط در قرن ۴۸ (ق ۱۴ م.) از نویسه‌‌ی کاوی مشتق شده و تا قرن ۵۲ (ق ۱۸ م.) در آن منطقه رواج داشته است. از قرن ۵۱ (ق ۱۷م.) همزمان با استیلای استعمار در این منطقه نویسایی به این خط کم کم منسوخ شد و آخرین متن نوشته شده به سوندانی کهن «چَریتا وارونگا گورو» نام دارد که در اوایل قرن ۵۲ (ق ۱۸م.) نوشته شده است.[1]

خط سوندانی ۳۲ حرف دارد که هفت‌‌تایش واکه‌‌ها را نشان می‌‌دهد و ۲۳‌‌تایش همخوان‌‌ها را به صورت هجایی -با واکه‌‌ی «آ»- ثبت می‌‌کند. این خط از چپ به راست نوشته می‌‌شود. مشتقی از این نویسه که همزمان با آن شکل گرفته و موازی با آن تحول یافته و منسوخ شده، خط بودا ( ) است که در اصل خط گونونگ نام داشته و شرق‌‌شناسان برای تفکیک کردن‌‌اش از فرهنگ دوران اسلامی جاوه، اسم بودا به آن داده‌‌اند.

اولین صفحه از کتاب «چَریتا وارونگا گورو»

نمونه‌‌ی خط بودا، نوشته شده بر برگ نخل، قرن ۵۴ (ق ۱۷ م.)

دست‌‌نویس گِبانگ، متنی به زبان بودانی و به خط بودا

 

 

  1. Ekadjati, 2003: 123–134.

 

 

ادامه مطلب: گفتار دوازدهم: خط مالایالام

رفتن به: صفحات نخست و فهرست کتاب