سوشیانس تارنمای رسمی شروین وکیلی
گفتار چهارم: الگوهاى تكثير منش‌ها
الگوى تكثير منش‌ها تابعى است از شيوه‌اى كه در مسير تكامل براى تكثير كردن خويش برمى‌گزينند و تخصص‌هايى كه در اين راستا پيدا مى‌كنند. دو راهبرد عام را براى تكثير همانندسازهاى تكاملى مى‌توان تشخيص داد. پیش از این، راهبردهای یادشده را كمى و كيفى ناميديم. راهبرد كمى به پيدايش همانندسازهايى كوچك، ساده، انعطاف‌پذير و كوتاه‌عمر مى‌انجامد كه در مدتى كوتاه و در زمينه‌ا‌ى مساعدى گسترش مى‌يابند و به سرعت دچار گونه‌زايى و شاخه‌زايى مى‌شوند. اين همانندسازها در شرايطى كه امكانات براي‌شان فراهم باشد كاميابى بيشترى دارند و نوادگان پرشمارشان مى‌توانند در زمانى كوتاه براى اشغال كردنِ گوشه و كنار فضای حالت تخصص يابند.
در مقابل، همانندسازهاى داراى راهبرد كيفى پيچيده‌تر و بزرگ‌ترند، مدت زمانى طولانى براى ساخته شدن و تكثير شدن‌شان وقت صرف مى‌شود، و براى حضور در زمينه‌ى خاصى تخصص يافته‌اند. اين همانندسازها به كندى و در تعداد كم تكثير مى‌شوند و زمانى دراز طول مى‌كشد تا نسبت به محيط‌هاى جديد تخصص پيدا كنند. همانندسازهاى داراى راهبرد كيفى براى بقا در محيط‌هاى نامساعد و ويژه سازش پيدا كرده‌اند و در اين شرايط قدرت تكثير بيشترى دارند. در مسير تكامل، بسته به اين كه شرايط براى تكثير تنوع بالايى از همانندسازها مساعد باشد يا نباشد، راهبرد كمى و كيفى به هم تبديل مى‌شوند. در واقع، همانندسازهاى داراى راهبرد كيفى محصول تخصص‌يافتگي زياد در نوادگان همانندسازهايى هستند كه خود راهبردي كمى داشته‌اند.
در سيستم‌هاى زنده، اين دو نوع از راهبردها به خوبى مطالعه شده‌اند و جانداران را، بر حسب اين كه راهبرد كمى يا كيفى را برگزينند، به دو گروه انتخابگر K و انتخابگر R تقسيم مى‌كنند. پيشنهادهايى براى تطبيق اين واژگان با پويايى عناصر فرهنگى در مم‌شناسى وجود دارد و نتايج جالبى هم از مقايسه‌ى روندهاى كمى و كيفى در همانندسازهاى زيستى و فرهنگى به دست آمده است[1]. در اين‌جا براى ساده شدن بحث، از مقايسه با همانندسازهاى سطح زيستى پرهیز می‌شود و تنها به ارزيابى ويژگى منش‌هايى كه از اين دو راهبرد استفاده مى‌كنند بسنده خواهد شد. منش‌هاى داراى راهبرد كمى و كيفى ويژگي‌هاى متفاوتى دارند.
- Fog,1997- 1999. ↑
ادامه مطلب: گفتار پنجم: قواعد عام تكاملى
رفتن به: صفحات نخست و فهرست کتاب