ماه آذر: پنجم تا هفتم

ماه آذر: پنجم تا هفتم

پنجم آذر

$G:\pix\projects\iranzamin\modern\11chronicle\1230-1275\سفر سوم به اروپا در لندن 1. ناظم‌الدوله (ميرزاملكم خان) 2. علي‌اصغر امين‌السلطان 3. ناصرالدين شاه قاجار 4. ابوالقاسم ناصرالملك 5. مهدي وزير همايون 6. مهدي مجدالدوله.jpg$

سفر سوم ناصرالدین‌‌شاه (۳) به فرنگ، که در آن رقابت و دشمنی اتابک امین‌‌السلطان (۲) و ملکم‌‌خان (۱) آغاز شد

روز سه‌‌شنبه پنجم آذرماه سال ۱۲۶۸ (دوم ربیع‌‌الثانی ۱۳۰۷ ق.) اتابک امین‌‌السلطان صدراعظم مقتدر ایران که با مشروطه دشمنی می‌‌ورزید میرزا ملکم‌‌خان را از مقام سفارت عزل کرد و دشمنی او را به جان خرید. در ۱۲۹۱ کنسول انگليس در بوشهر که در پی خرده‌‌گیری از مقام‌‌های ایرانی و تثبیت پلیس جنوب زیر نظارت انگلیسی‌‌ها بود، والي فارس را متهم به اهمال و سهل‌‌انگاري نمود و غرامت كالاي کاروانی غارت‌‌شده را مطالبه كرد.

در پنجم آذر سال ۱۳۰۴ شیخ احمد حامد مکه‌‌ای رهبر نقشبندی‌‌ها به همراه پیروانش در شهر قیصریه و مرعش در اعتراض به فرمان آتاتورک درباره‌‌ی اجباری شدن لباس غربی تظاهراتی صلح‌‌جویانه کردند، اما مورد حمله‌‌ی پلیس قرار گرفتند و به شدت سرکوب شدند. او را شتابزده به همراه چهار تن از سازمان‌‌دهندگان تظاهرات اعدام کردند.

در همین روز به سال ۱۳۲۴ روس‌‌ها که شمال ایران را در اشغال نظامی‌‌شان داشتند و سودای بلعیدن استان‌‌های غربی را در سر می‌‌پختند، بیات استاندار آذربایجان را از محل خدمتش تبعید کردند. او به تهران آمد و تا حدودی در مقام دهن‌‌کجی به روس‌‌ها به جای غلامحسین ابتهاج که گرایشی چپ‌‌گرایانه داشت به شهرداری تهران رسید. روس‌‌ها هرچند در تصرف آذربایجان و کردستان ناکام ماندند، اما در قفقاز و آران و شروان که در دوران تزاری از ایران کنده بودند و در دست بلشویک‌‌ها بود سیاست ایران‌‌زدایی شدید و خشنی را اجرا کردند. به شکلی که وقتی در پنجم آذر سال ۱۳۷۰ مجلسِ دولت نوپای جمهوری آذربایجان نام‌‌های روسی‌‌ای را که بلشویک‌‌ها روی شهرهای منطقه‌‌ی قره‌‌باغ گذاشته بودند به نام‌‌های قدیمی‌‌اش تبدیل کرد، خوانش بیشترشان را طوری تحریف کرد که ریشه‌‌ی پارسی و ایرانی‌‌شان نمایان نباشد. روند مشابهی از فرهنگ‌‌زدایی و ایران‌‌ستیزی در بخش‌‌های مستعمره‌‌ی انگلستان در جنوب هم تداوم یافته بود و همین به شکل‌‌گیری نسخه‌‌هایی خشن و نامعقول از اسلام‌‌گرایی انجامید.

نبرد رود برزینا

پنجم آذرماه در تاریخ نظامی و سیاسی جهان روزی پرماجرا بوده است. در ۲۶۴ هجری خورشیدی سیصد کشتی وایکینگ از رود رن گذشتند و پاریس را در محاصره گرفتند اما در نهایت در گرفتن شهر ناکام ماندند. در ۱۱۹۱ ارتش فرانسه هنگام عقب‌‌نشینی از روسیه در نزدیکی رود برِزینا^[1] با سپاهیان روس درگیر شد (تصویر بالا)، اما موفق شد از محاصره‌‌شان بگریزد و با تلفاتی سنگین از رود عبور کند. در این نبرد قوای فرانسوی پنجاه هزار جنگاور و چهل هزار نیروی تدارکاتی را شامل می‌‌شدند و روس‌‌ها ارتشی شصت و چهار هزار نفره را وارد میدان کرده بودند. روس‌‌ها در نهایت در میدان بر فرانسویان پیروز شدند، اما ناپلئون به خاطر گریز از تله‌‌ی روس‌‌ها و عقب‌‌نشینی منظم از رودخانه پیروزی راهبردی پرهزینه‌‌ای به دست آورد. هریک از دو طرف در این نبرد حدود بیست هزار تن کشته دادند.

Siege of Paris (885–886).jpeg

حمله‌‌ی وایکینگ‌‌ها به پاریس

در ۱۲۵۵ قوای ارتش ایالات متحده پس از شکست خوردن در نبرد لیتل بیگ‌‌هورن^[2]، ناغافل به روستاهای سرخپوستان شایان حمله بردند و آنان را کشتار کردند.

در ۱۳۲۸ هم مجلس مشروطه‌‌ی هند قانون اساسی‌‌ای را که آمبدکار^[3] نوشته بود به عنوان مبنای سیاست هند مستقل تأسیس کرد، و در ۱۳۲۹ قوای چینی به نیروهای کمونیست کره‌‌ی شمالی پیوستند و پاتک شدیدی به ارتش متحد کره‌‌ی جنوبی و آمریکا وارد آوردند.

این روز در ضمن با برنامه‌‌های استعماری نافرجام مصادف بوده است. در پنجم آذر ۱۲۹۶ روزنامه‌‌ی منچستر گاردین^[4] محتوای قرارداد سری سایکس-پیکو^[5] را که سال پیش برای تجزیه‌‌ی قلمرو ایران غربی و تقسیم سوریه و فلسطین میان فرانسه و انگلیس بسته شده بود فاش کرد.

این روز در تاریخ علم و هنر هم با چند رخداد مشهور قرین بوده است. در ۱۲۲۱ دانشگاه نوتردام^[6] با کوشش کشیشی به نام ادوارد سورن^[7] تأسیس شد، فیلم کازابلانکا^[8] با نقش‌‌آفرینی همفری بوگارت^[9] و اینگرید برگمان^[10] هم در همین روز به سال ۱۳۲۱ در نیویورک اکران شد و در ۱۳۵۵ هم موزیک Anarchy in the U.K. اثر گروه سکس پیستولز^[11] انتشار یافت و سبک موسوم به پانک راک^[12] تأسیس شد.

Anarchy in the U.K.

ادوارد سورن

جان هاروارد

سه رخداد بی‌‌ربط ولی مهم دیگر هم در این روز رخ داده است: در ۱۳۴۹ شدیدترین باران ثبت‌‌شده در تاریخ در منطقه‌‌ی باس‌‌تِر^[13] در گوادلوپ^[14] بارید، که طی آن در هر دقیقه بیش از ۳۸ سانتی‌‌متر آب بر زمین می‌‌ریخت! در ۱۳۷۹ زلزله‌‌ای به بزرگی هفت ریشتر باکو را ویران کرد و به مرگ ۲۶ نفر انجامید که شدیدترین زلزله‌‌ی باکو طی ۱۵۸ سال گذشته بود. در ۱۳۸۲ هواپیمای کنکورد^[15] واپسین پروازش را در بریستول انجام داد.

Norbert wiener.jpg

نوربرت وینر

Bundesarchiv Bild 183-1989-0630-504, Heinrich Brüning.jpg

هاینریش برونینگ

Ferdinand de Saussure by Jullien.png

فردیناند دو سوسور

$G:\pix\projects\iranzamin\modern\11chronicle\1320-25\فروغی.jpg$

محمدعلی فروغی

در این روز در میان ایرانیان عباسعلی‌‌خان داداش‌‌بیگی پدر رضاشاه (۱۲۵۷) و محمدعلی فروغی ذکاءالملک صدراعظم فرهیخته‌‌ی رضاشاه و دولتمرد نامدار مشروطه‌‌خواه (۱۳۲۱) درگذشته‌‌اند. در میان انیرانیان این نامداران در پنجم آذرماه زاده شده‌‌اند:‌‌ جان هاروارد^[16]، کشیشی که دانشگاه هاروارد را تأسیس کرد (۹۸۶)، فردیناند دو سوسور^[17] زبان‌‌شناس فرانسوی (۱۲۳۶)، هاینریش برونینگ^[18] صدراعظم آلمان (۱۲۶۴)، نوربرت وینر^[19] ریاضیدان و فیلسوف سوئدی و بنیانگذار علم سیبرنتیک (۱۲۷۳)، و کوینتین اسکینر^[20] مورخ و فیلسوف آمریکایی (۱۳۱۹). ایزابلا ملکه‌‌ی کاستیل و لئون^[21] هم در همین روز به سال ۸۸۳ درگذشته است.

Isabel la Católica-2.jpg

ایزابلا ملکه‌‌ی کاستیل و لئون

ششم آذر

روز یکشنبه ششم آذر ماه سال ۶۳۵ هجری خورشیدی ایرانشاه پیشوای شیعیان اسماعیلی با تشویق خواجه نصیرالدین طوسی تسلیم مغولان شد و قلعه‌‌های الموت را به ایشان تسلیم کرد. هلاکوخان بر خلاف قولی که داده بود به سرعت پس از تسلیم ایرانشاه خودش را و خاندانش را به قتل رساند. حدود ششصد سال بعد چارلز موری^[22] وزیر مختار گستاخ و بی‌‌ادب انگلستان در ایران با زنی شوهردار و بی‌‌پروا به نام پروین خانم که در ضمن خواهر زن ناصرالدین‌‌شاه هم بود دوستی صمیمانه‌‌ای به هم زده بود. در این روز که با سه‌‌شنبه‌‌ای پاییزی به سال ۱۲۳۴ مصادف بود، ناصرالدین‌‌شاه دستور داد. پروین خانم را، که در قلمرو نفوذ سفارت انگلیس و نزدیک محل اقامت موری به بهانه‌‌ی بست‌‌نشینی چادر زده بود، از آنجا خارج کنند و «برای جلوگیری از فحشا» به خانه‌‌ی برادرانش تحویلش دهند! موری به این قضیه واکنش تندی نشان داد و روابط ایران و انگلیس بر سر این ماجرا برای نخستین بار قطع شد!

نزدیک شصت سال بعد همین انگلیسی‌‌ها به همراه روس‌‌ها در جریان جنگ جهانی اول به ایران تاختند و با مصادره‌‌ی غله و خوراکی قحطی مهیبی در کشور ایجاد کردند. به ویژه در کردستان در این روز کشتار ناشی از قحطی وحشتناک بود، چون روس‌‌ها اسبان و غله‌‌ها و رمه‌‌ی روستاییان را مصادره کرده و با قیمت‌‌هایی که خودشان تعیین می‌‌کردند (هر اسب ۲-۳ روبل!) به زور می‌‌خریدند.

این روز در تاریخ معاصر ایران با چند رخداد سیاسی نیز مصادف بوده است. در ۱۲۹۷ وثوق‌‌الدوله به بهانه‌‌ی خستگي از صدارت استعفا داد ولي سلطان احمدشاه استعفاي او را نپذيرفت و مجدداً در مقام خويش تثبيت گرديد. در ۱۳۰۶ دولت ایران و افغانستان قرارداد امنیتی مشترک منعقد کردند و در ۱۳۰۷ طبق تصویب‌‌نامه‌‌ی هیئت وزیران محمدعلی فروغی، سفیرکبیر ایران در ترکیه، به سمت نمایندگی دائمی در جامعه‌‌ی ملل تعیین گردید و حسین علاء به معاونت وی برگزیده شد. چهار سال بعد در ششم آذر سال ۱۳۱۱ که با عید مبعث مصادف بود، چون مذاکرات با کمپانی نفت انگلیس برای افزودن بر بهای نفت به جایی نرسیده بود، رضاشاه پرونده‌‌ی نفت را در بخاری سوزاند و گفت از این تاریخ امتیازنامه‌‌ی دارسی لغو می‌‌گردد و مراتب به شرکت نفت انگلیس در ایران اطلاع داده شد. روزنامه‌‌ی اطلاعات و سایر جراید در این روز فوق‌‌العاده انتشار دادند و در شهر تهران و سایر شهرها مراسم چراغانی و شادمانی برپا شد.

$G:\pix\projects\iranzamin\modern\11chronicle\1285-1300\چاه نفت ۱ مسحد سلیمان.jpg$

از اولین چاه‌‌های نفت ایران

$G:\pix\projects\iranzamin\modern\11chronicle\1275-1285\حسن وثوق، رضا مهدوي، صادق صادق، حسنعلي كمال هدايت، حسن تقي‌زاده و حسن بانكي.jpg$

کابینه‌‌ی وثوق‌‌الدوله

در ضمن در همین روز به سال ۱۳۵۷ حزب کارگر کردستان (پ ک ک) در شهر عرفه‌‌ی ترکیه تأسیس شد و در همین روز به سال ۱۳۸۷ لشکر طیبه، که یک گروه اسلام‌‌گرای تندروی پاکستانی است، حمله‌‌ی بزرگش به شهر بمبئی را آغاز کرد و طی چهار روز بعد با زنجیره‌‌ای از بمب‌‌گذاری‌‌ها و تیراندازی‌‌های کور به سوی مردم ۱۶۴ نفر را به قتل رساند و ۳۰۸ تن را زخمی کرد (تصویر بالا).

رهبر گروه گارد آهنین در میان پیروانش

ششم آذر در تاریخ جهان با خشونت‌‌ها و حوادث چندی قرین بوده است. در سال ۲۵ میلادی امپراتور گوانگ‌‌وو^[23] به دنبال تجزیه‌‌ی دولت هان اعلام کرد که لویانگ^[24] پایتخت دولت هان شرقی است. در ۱۷۶ میلادی امپراتور مارکوس اورلیوس^[25] پسر جنگاورش کومودوس^[26] را به مقام امپراتوری رساند و او را به فرماندهی لژیون‌‌های رومی گماشت و در ۶۰۲ میلادی فوکاس^[27] شورشی که به تاج و تخت روم دست یافته بود امپراتور معزول موریس^[28] را وا داشت تا کشته شدن پنج پسرش را یک به یک تماشا کند و بعد خودش را هم گردن زد. در ۸۵۵ هم ولاد دراکولای سپوزنده^[29] که بعدتر در تاریخ به نام کنت دراکولای خون‌‌آشام شهرت یافت، با پشتیبانی فردریک کبیر بر باساراب لایوتا^[30] که هوادار سلطان عثمانی بود غلبه کرد و به حکمرانی منطقه‌‌ی والاشی^[31] در رومانی امروز رسید.

ولاد دراکولای سپوزنده

مرغ عسل‌‌خوار سیاه‌‌چهره

در ۱۳۱۹ ‌‌گروه فاشیستی گارد آهنین^[32] در رومانی شصت تن از مخالفان سیاسی خود را که از اطرافیان شاه کارول دوم^[33] بودند به قتل رساندند و در ۱۳۲۱ ناوگان فرانسه برای این که کشتی‌‌هایش به دست ارتش پیروزمند آلمان نیفتد، کل ناوگانش را در تولون غرق کرد!

این روز با رخدادهای جالب توجهی در کلیسای کاتولیک نیز مصادف است. چون در ۴۷۴ هجری خورشیدی پاپ اوربان دوم^[34] در شورای کلرمون^[35] برای نخستین جنگ صلیبی اعلام جهاد کرد که به سرازیر شدن اروپاییان به مرزهای ایران‌‌زمین منتهی شد. در ۱۲۰۹ هم کاترین لابورِه^[36] که راهبه‌‌ای مسیحی بود ادعا کرد مریم مقدس بر او ظاهر شده و درخواست کرده که مدالی با نقش او را در کلیسای کاتولیک به رسمیت بشناسند. در نتیجه «مدال معجزه‌‌آمیز بانوی پرشکوه ما» ساخته شد که امروز میلیون‌‌ها کاتولیک آن را به لباس خود می‌‌زنند و پاپ کاترین را هم قدیس اعلام کرد!

Nancy Viscountess Astor by John Singer Sargent.jpeg

لیدی نانسی آستور

کاترین لابوره

Pope Urban II stands in the center image, far back in the church at the Council of Clermont. The church members sit around the edges of the church, looking up at Urban. Between the church members are tens of common people, sitting or kneeling, also looking up at Urban. The church is packed full with people.

شورای کلرمون

آفرد نوبل

در همین روز به سال ۱۲۱۴ جیمز پرات^[37] و جان اسمیت^[38] به جرم همجنس‌‌بازی در لندن به دار آویخته شدند و واپسین کسانی بودند که به این جرم در انگلستان اعدام می‌‌شدند. در ۱۲۹۸ لیدی نانسی آستور^[39] اولین زن انگلیسی بود که به مجلس عوام بریتانیا راه یافت و در ۱۳۴۷ هم پنی ان اِرلی^[40] اولین زنی بود که به طور حرفه‌‌ای بسکتبال بازی کرد و بابت بازی‌‌اش دستمزد دریافت کرد.

در ۱۱۹۰ آوای پیانو کنسرتوی شماره‌‌ی پنج^[41] بتهوون^[42] برای نخستین بار در لایپزیگ^[43] شنیده شد. در ۱۲۱۸ انجمن آمار آمریکا^[44] در بوستون تأسیس شد، در ۱۲۷۴ آلفرد نوبل^[45] در بستر مرگ وصیتنامه‌‌اش را امضا کرد و بر اساس آن کل ثروتش را برای دادن جایزه‌‌ی نوبل به دانشمندان وقف کرد. او بخش عمده‌‌ی ثروت خود را از صنعت نفت باکو و تجارت اسلحه و اختراع دینامیت (در سال ۱۲۴۶) به دست آورده بود. در ۱۳۸۳ هم آخرین مرغ عسل‌‌خوار سیاه‌‌چهره (پو-اولی^[46]: Melamprosops phaeosoma) در هاوایی به خاطر ابتلا به مالاریای پرندگان درگذشت و این گونه منقرض شد.

این روز در تاریخ فضانوردی هم اهمیتی دارد. چون در ۱۳۵۰ فضاپیمای مارس-۲^[47] ساخت شوروی هنگام قرار گرفتن در مدار بهرام دچار نقص فنی شد و بر سطح این سیاره سقوط کرد و به این ترتیب اولین دست ساخته‌‌ی بشر شد که به سطح بهرام می‌‌رسید. در ۱۳۸۰ هم تلسکوپ هابل^[48] نخستین نشانه از جو (از جنس هیدروژن) را در سیاره‌‌ای که به منظومه‌‌ای خارج از منظومه‌‌ی خورشیدی تعلق داشت، ثبت کرد.

Headshot of Anders Celsius.jpg

آندرس سلسیوس

الکساندر دوبچک

Quintus Horatius Flaccus.jpg

هوراس

A black and white image (c.1912) of two well-dressed people in their early 20s to late 30s.

پنی ان ارلی

Charles Scott Sherrington2.jpg

اسکات شرینگتون

در میان ایرانیان عباس‌‌میرزا ملک‌‌آرا پسر محمدشاه قاجار و رقیب ناصرالدین‌‌شاه بر سر تاج و تخت در ‍۱۲۱۸ و جمشید مشایخی در ۱۳۱۲ زاده شدند و عزیز محمد بن غازی امیر ایوبی حلب در ۶۱۵ و در روز سه‌‌شنبه ششم آذر سال ۱۲۹۶ میرزا آقا لبیب‌‌الملک شیرازی از آخوندهای بانفوذ مخالف مشروطه در کربلا درگذشتند. در ۱۳۴۸ هم بهاءالدین حسام‌‌زاده پازارگاد شاعر نامدار فوت کرد.

در میان انیرانیان ششم آذر زادروز این کسان است: آندِرس سلسیوس^[49] فیزیکدان و دانشمند سوئدی و بنیانگذار درجه‌‌ی سلسیوس برای دماسنجی (۱۰۸۰)، چارلز اسکات شرینگتون^[50] عصب‌‌شناس و فیزیولوژیست انگلیسی (۱۲۳۶)، الکساندر دوبچِک^[51] سیاستمدار چک (۱۳۰۰)، و جیمی هندریکس^[52] خواننده‌‌ی آمریکایی (۱۳۲۱). هوراس^[53] شاعر رومی (سال هشتم پیش از میلاد)، جیمز نِیسمیت^[54] پزشک کانادایی-آمریکایی و آفریننده‌‌ی ورزش بسکتبال (۱۳۱۸) و اوژن اونیل^[55] نمایشنامه‌‌نویس آمریکایی (۱۳۳۲) هم در این روز درگذشته‌‌اند.

جمشید مشایخی - Jamshid Mashayekhi.jpg

جمشید مشایخی

James Naismith with a basketball.jpg

جیمز نِیسمیت

هفتم آذر

Image result for ‫کابینه صمصام‬‎

صمصام‌‌السلطنه

روز هفتم آذر سال ۲۸۲ هجری خورشیدی سپاهیان عباسی که زیر فرمان محمد بن سلیمان کاتب می‌‌جنگیدند در نبرد حما بر لشکری هشت هزار نفره از قرمطیان غلبه کردند که زیر فرمان حسین بن زکرویه به میدان آمده بودند.

در چنین روزی به سال ۱۲۴۸ میرزا یوسف‌‌خان مستشارالدوله نشان لژ کلمنت امیتیه از محفل فراماسونری گرانداوریان را دریافت کرد. چهل و دو سال بعد (۱۲۹۰) در همین روز صمصام‌‌السلطنه صدراعظم در هیئت وزيران تغييراتي داد و وثوق‌‌الدوله را به عنوان وزير خارجه و سردار محتشم را در مقام وزير جنگ و ذكاءالملك فروغی را به عنوان وزير پست و تلگراف و مستشارالدوله را با نام وزير علوم و اوقاف برگزید و این‌‌ها گروهی از شخصیت‌‌های کلیدی پیش‌‌برنده‌‌ی جریان مشروطه‌‌خواهی در ایران بودند.

روز هفتم آذر سال ۱۳۲۲ کنفرانس تهران با حضور استالین، چرچیل و روزولت آغاز شد و این نشانه‌‌ای بود که به پایان جنگ جهانی دوم دلالت می‌‌کرد. در ۱۳۵۰ وصفی اَلتَل نخست‌‌وزیر اردن به دست گروه فلسطینی سپتامبر سیاه ترور شد و به قتل رسید، نُه سال بعد در ۱۳۵۹ نیروی دریایی ایران در جریان عملیات مروارید تقریباً کل نیروی دریایی مهاجم عراقی را از میان برد و در ۱۳۷۰ اوستیای جنوبی از گرجستان استقلال یافت.

آن هاثاوی

Gjergj Kastrioti.jpg

اسکندربیک

روز هفتم آذر با جنبش‌‌های استقلال‌‌طلبانه و تأسیس بسیاری از کشورهای امروزین مصادف بوده است. سال ۸۲۲ هجری خورشیدی اسکندربیک رهبر شورش مقدونیه و آلبانی شهر کرویه^[56] را از عثمانی‌‌ها گرفت و پرچم آلبانی را بر فراز کاخ حکومتی‌‌اش برافراشت، در ۱۲۰۰ پاناما از اسپانیا استقلال یافت و به دولت کلمبیای بزرگ پیوست و در ۱۲۲۲ استقلال هاوائی از انگلستان و فرانسه رسمیت یافت. در هفتم آذر سال ۱۲۴۷ هجری شمسی ارتش آمریکا با فرماندهی ژنرال کاستر^[57] با پانصد سرباز به قلمرو سرخپوستان وارد شد و به قبیله‌‌ای ۲۵۰ نفره از شایان‌‌ها^[58] حمله برد و به کشتارشان دست گشود. در این قتل‌‌عام که به اسم «جنگ» رود واشیتا^[59] شهرت یافته، ۱۵۰ مرد و ۷۵ زن و کودک به قتل رسیدند و باقی که اغلب زنان جوان بودند اسیر گرفته شدند.

اسیران سرخپوست پس از کشتار رود واشیتا

در ۱۲۷۸ در جریان دومین جنگ‌‌های بوئر در آفریقای جنوبی، انگلیسی‌‌ها در نبرد رودخانه‌‌ی مودِر^[60] موفق شدند قوای بوئر^[61] را به عقب‌‌نشینی وا دارند اما خودشان تلفاتی شدید را تحمل کردند و در ۱۲۸۴ آرتور گریفیث^[62] که رهبر ناسیونالیست‌‌های ایرلندی بود حزب شین‌‌فن^[63] را تأسیس کرد. در ۱۲۹۱ هم استقلال آلبانی از عثمانی پنج قرن پس از اسکندربیک تحقق یافت. در ۱۲۹۶ مجلس استونی اعلام کرد که نماینده‌‌ی دولت مستقل استونی است و در ۱۳۳۷ چاد، کنگو و گابون در حریم استعماری فرانسه به خودمختاری دست یافتند. در ۱۳۳۹ موریتانی از فرانسه و در ۱۳۵۴ تیمور شرقی از پرتغال مستقل شد.

Burundi - Michel Micombero postage stamp.jpg

میشل میکومبرو

Wasfi Al-Tal in 1962 after his government gained confidence of Parliament.png

وصفی التل

Arthur Griffith.jpg

آرتور گریفیث

مجموعه‌‌ای از رخدادهای سیاسی دیگر هم در این روز رخ داده است. یکی آن که در هفتم آذر سال ۱۳۲۶ سربازان فرانسوی به روستای می‌‌تراچ^[64] در ویتنام حمله بردند و همه‌‌ی روستاییان را به قتل رساندند. بخش عمده‌‌ی ۱۷۰ زن ساکن روستا پیش از کشته شدن مورد تجاوز قرار گرفتند و ۱۵۷ تن از قربانیان کودک بودند. مردان روستا ابتدا به صف شدند و با مسلسل به قتل رسیدند. دیگری آن که در ۱۳۴۵ میشل میکومبرو^[65] حاکم خودکامه‌‌ی بوروندی را از قدرت ساقط کرد و خودش اولین رئيس‌‌جمهور این کشور شد. در ۱۳۵۱ آخرین اعدام در فرانسه با گیوتین انجام شد، در ۱۳۶۸ به دنبال بالا گرفتن انقلاب مخملی حزب کمونیست چکسلواکی اعلام کرد از انحصار قدرت چشم‌‌پوشی می‌‌کند و اجازه می‌‌دهد احزاب دیگر هم تشکیل شوند و در ۱۳۶۹ مارگارت تاچر^[66] از مقام نخست‌‌وزیری و رهبری حزب محافظه‌‌کار بریتانیا کناره‌‌گیری کرد و جان میجر^[67] جانشینش شد.

اولین مسابقه اتومبیل‌‌رانی

Teheran, Iran, Dec. 1943—Front row: Marshal Stalin, President Roosevelt, Prime Minister Churchill on the portico of the Russian Embassy—Back row: General H.H. Arnold, Chief of the U.S. Army Air Force; General Alan Brooke, Chief of the Imperial General Staff; Admiral Cunningham, First Sea Lord; Admiral William Leahy, Chief of staff to President Roosevelt, during the Teheran Conference

کنفرانس تهران

روز هفتم آذر با مجموعه‌‌ای از رخدادها در عرصه‌‌ی دانش و فرهنگ نیز قرین بوده است. در چنین روزی به سال ۸۹۹ بود که ماژلان^[68] از محلی عبور کرد که امروز به نام خودش تنگه‌‌ی ماژلان نامیده می‌‌شود. در ۹۶۱ ویلیام شکسپیر^[69] و آن هاثاوی^[70] ازدواج کردند. در ۱۱۹۳ هم مجله‌‌ی تایمز^[71] اولین نشریه‌‌ای بود که به صورت ماشینی تولید می‌‌شد. دستگاه چاپ این بنگاه مطبوعاتی را که با نیروی بخار کار می‌‌کرد، شرکت آلمانی کوینیگ و باوئر^[72] ساخته بود.

در ۱۲۷۵ موسیقی «چنین گفت زرتشت^[73]» اثر ریشارد اشتراوس^[74] اجرا شد، در ۱۲۷۴ اولین مسابقه‌‌ی اتومبیل‌‌رانی در ایلینویز^[75] آمریکا برگزار شد. مسیر این مسابقه از پارک جکسون^[76] تا اوانستون^[77] بود و ۹۰ کیلومتر درازا داشت. فرنک دوریی^[78] که برنده‌‌ی مسابقه شد توانست این فاصله را در حدود ده ساعت طی کند! و در ۱۳۴۶ اولین تپ‌‌اختر (پولسار^[79]) در منظومه‌‌ی وولپِکولا^[80]کشف شد و نامش را PSR B1919+21 نهادند!

Major PM full.jpg

جان میجر

Bundesarchiv Bild 102-15282A, Ernst Röhm.jpg

ارنست روهم

William Blake by Thomas Phillips.jpg

ویلیام بلیک

زادگان نامدار این روز عبارت‌‌اند از: ویلیام بلیک^[81] نقاش و شاعر انگلیسی (۱۱۳۶)، ارنست روهم^[82] سیاستمدار و سردار آلمانی و رهبر نیروهای اس‌‌آ در حزب نازی (۱۲۶۶)، کلود لوی استروس^[83] انسان‌‌شناس فرانسوی (۱۲۸۷) و جو وایدر^[84] مؤسس فدراسیون جهانی بدنسازی (۱۲۹۸).

رفتگان هفتم آذر هم عبارت‌‌اند از: واشینگتن ایروینگ^[85] داستان‌‌نویس آمریکایی (۱۲۳۸)، عبدالبهاء بنیانگذار مذهب بهائی (۱۳۰۰)، انریکو فرمی^[86] فیزیکدان ایتالیایی (۱۳۳۳) و جفری دامر^[87] قاتل آدمخوار آمریکایی (۱۳۷۳).

Enrico Fermi 1943-49.jpg