ماه آذر: هشتم تا دهم

ماه آذر: هشتم تا دهم

هشتم آذر

روز یکشنبه هشتم آذر سال ۱۲۸۷ سید محمد کاظم طباطبایی یزدی، از آخوندهای مخالف مشروطه، پس از آن‌‌که چیرگی آزادی‌‌خواهان بر مستبدان و عزل محمدعلی‌‌شاه را دید، با اندرز دوستان و فشار مشروطه‌‌خواهان بیانیه‌‌ای صادر کرد و در آن گفت که با مشروطیت مخالفتی ندارد و دیگر در کار آن مداخله‌‌ای نمی‌‌کند. روزنامه‌‌ی حبل‌‌المتین کلکته این بیانیه را در این روز به چاپ رساند. (تصاویر بالا)

این روز با مداخله‌‌ی روس‌‌ها در سیاست داخلی ایران و و زورگویی‌‌شان هم تقارنی داشته است. در سال۱۲۹۰ سفارت روسيه اولتيماتومي بر مبناي سه اصل به دولت داد و براي آن چهل و هشت ساعت مهلت قرار داد. این اصول سه‌‌گانه عبارت بود از اخراج مورگان شوستر^[1] آمريكايي، استخدام اتباع خارجي با اجازه‌‌ی روس و انگليس و پرداخت خسارت لشكركشي روسيه به ايران. مجلس ایران پس از کشمکش بسیار بالاخره به اخراج شوستر گردن نهاد و از باقی شانه خالی کرد. تا نُه سال بعد دولت زورگوی تزاری فرو پاشید و دولت خونریز بلشویکی جای آن را گرفت و در چنین روزی به سال ۱۲۹۹ بود که کمونیست‌‌های روسی شهر کاروانسرا را گرفتند و طبقه‌‌ی نخبگان فرهنگی و اقتصادی‌‌اش را نابود کردند و نامش را به ایجوان تغییر دادند.

در این میان چند رخداد پراکنده‌‌ی دیگر هم رخ داد. در ۱۲۹۱ برف سنگيني در آذربايجان بر زمين نشست به طوري كه مردم تا سه روز نتوانستند از خانه‌‌هاي خود خارج شوند. در ۱۳۰۷ سعید نفیسی با پری‌‌مرز فرزاد دختر میرزا حیبیب‌‌الله‌‌خان فرزاد انتخاب‌‌الملک ازدواج کرد و در ۱۳۱۱ مراسم افتتاح کارخانه قند کرج انجام گرفت که سالیانه سه هزار خروار قند تولید می‌‌کرد. در ۱۳۱۷ هم مجید آهی وزیر راه مورد بی‌‌مهری قرار گرفته از خدمت برکنار شد و به زندان افتاد و دکتر محمد سجادی به سرپرستی این وزارتخانه منصوب شد.

King Taejo Yi 02.jpg

یی سئونگ‌‌گیه

Battle of Swally.jpg

نبرد سورات

در چنین روزی به سال ۶۱۸ میلادی ارتش چینی امپراتور تانگ در نبرد چیان‌‌شوئی‌‌یوآن^[2] بر شوئه‌‌رِن‌‌گائو^[3] که برای مدتی بر دولت ناپایدار چین فرمان رانده بود غلبه کرد و با به اسارت گرفتن او و اعدامش این دولت را از میان برد. در ۷۷۳ هجری خورشیدی یی سِئونگ گیه^[4] بنیانگذار دولت جوسِئون^[5] در کره که با نام شاه تائجو^[6] شهرت یافته، پایتختش را به شهر هان‌‌یانگ^[7] منتقل کرد که همان سئول امروزین است و در ۱۲۶۹ قانون اساسی مشروطه‌‌ی عصر میجی با تشکیل نخستین نشست مجلس ژاپن عملیاتی شد. در ۱۳۱۸ روسیه با حمله به شهرهای فنلاند و بمباران هلسینکی جنگ زمستانی را آغاز کرد و در ۱۳۲۶ هم ‌‌جنگ داخلی در فلسطین آغاز شد و به پیدایش کشور اسرائیل انجامید.

جنگ در فلسطین

بمباران هلسینکی

هشتم آذر با درگیری‌‌های خونین سرخپوستان آمریکا و مهاجمان اروپایی نیز مقارن بوده است. در سال ۱۱۰۸ سرخپوستان ناچِز^[8] به اردوگاه فرانسوی‌‌ها در نزدیکی میسی‌‌سی‌‌پی حمله بردند و ۱۳۸ مرد و ۳۵ زن و ۵۶ کودک را کشتار کردند. در ۱۲۲۶ پانزده تن از مبلغان مذهبی به رهبری مارکوس ویتمن^[9] به دست سرخپوستان کایوسی^[10] (تصویر پایین) کشتار شدند.

Image result for cayuse indians کایوسی‌‌ها می‌‌گفتند ویتمن در قالب کمک پزشکی به ایشان بیش از دویست تن از مردان قبیله‌‌شان را مسموم کرده و کشته است و شواهد نشان می‌‌دهد که یک اپیدمی کشنده‌‌ی سرخک در این هنگام میان این سرخپوستان شایع شده بود که قاعدتاً به عمد یا غیرعمد از همین گروه مبلغان در میان میزبانانشان پخش شده بود. ارتش آمریکا به این دلیل کایوسی‌‌ها را کشتار کرد. در ۱۲۴۵ هم ارتش آمریکا با پشتیبانی دسته‌‌ای مسلح از سپیدپوستان داوطلب به حریم سرخپوستان در کلرادو وارد شدند و حدود دویست تن از اعضای قبایل شایان^[11] و آراپاهو^[12] را قتل‌‌عام کردند.

سرخپوستان شایان کلرادو

At the Sand Creek Massacre, 1874-1875.jpg

و نقاشی یکی از بازماندگان از کشتار اهالی این قبایل

شورش مردم لهستان

از رخدادهای سیاسی دیگر این روز آن که در این روز (۱۱۸۲) اسپانیا لوئیزیانا را به فرانسه فروخت و این کشور هم بیست روز بعد آن را به ایالات متحده فروخت! در ۱۲۰۹ مردم لهستان بر ضد حاکمیت روسیه‌‌ی تزاری بر سرزمینشان قیام کردند و در ۱۳۶۵ ارتش سورینام (واقع در شمال آمریکای جنوبی) در جریان درگیری‌‌هایش با چریک‌‌های مسلح به روستای موی‌‌وانا^[13] حمله بردند و ساکنان غیرنظامی روستا را که اغلبشان زن و کودک بودند کشتار کردند.

A vertical rectangular wooden structure with a visual display unit embedded in the front side.

اما از سویه‌‌های مثبت مدرنیته آن که در چنین روزی به سال ۱۱۸۲ برنامه‌‌ی بالمیس^[14] برای مایه‌‌کوبی مردم آمریکایی و فیلیپینی مقیم مستعمره‌‌های اسپانیا در برابر بیماری آبله‌‌مرغان آغاز شد. در ۱۲۵۶ توماس ادیسون برای نخستین بار از دستگاه فونوگراف^[15] رونمایی کرد و در ۱۳۵۱ شرکت آتاری بازی پونگ (تصویر بالا) را به بازار عرضه کرد که نخستین بازی ویدئویی موفق محسوب می‌‌شود.

الکساندر بلوک

J.R.D. Tata (1955).jpg

جهانگیر دادابهای تاتا

Marie d'Anjou.jpg

ماری آنژو

Jacques Chirac 2.jpg

ژاک شیراک

الکساندر بلوک^[16] شاعر و نمایشنامه‌‌نویس روس (۱۲۵۹)، و ژاک شیراک^[17] سیاستمدار فرانسوی (۱۳۱۱) در این روز زاده شده و ماری آنژو^[18] ملکه‌‌ی فرانسه (۸۴۲) و جهانگیر راتنجی دادابهای تاتا^[19] خلبان و کارآفرین زرتشتی هندی و مدیر شرکت تاتا (۱۳۷۲) در این روز درگذشته‌‌اند.

نهم آذر

Image result for ‫صمد خان جنگ اهر‬‎

رضاخان سوادکوهی

خروش مردم بابت اولتیماتوم روس

در سال ۹۹۱ در نبرد دریایی سوالی^[20] که در نزدیکی بندر سورات در گجرات هند در گرفت، بریتانیایی‌‌ها بر پرتغالی‌‌ها غلبه کردند و در راه جایگزینی‌‌شان در مقام قدرت مسلط استعماری در هند یک قدم بزرگ برداشتند.

روز دوشنبه نهم آذر سال ۱۲۸۷ دسته‌‌ای از زاغ‌‌ها به پرچم دولتی قاجار که بر فراز شمس‌‌العماره برافراشته شده بود حمله کردند و آن را دریدند. مردم تهران این واقعه را فالی شوم دانستند و آن را نشانه‌‌ی انقراض سلسله‌‌ی قاجاری دانستند. تا یک سال بعد نیروهای مشروطه‌‌خواه بر محمدعلی‌‌شاه، شاه مستبد قاجار، شوریده و کمابیش بر او غلبه کرده بودند. در همین روز به سال ۱۲۸۸ سپاهیان محمدولی‌‌خان تنکابنی بر رحیم‌‌خان سرکرده‌‌ی خونخوار هوادار استبداد چیره شدند و شهر اهر را از او گرفتند. یکی از افسرانی که در این سپاه در جبهه‌‌ی مشروطه‌‌خواهان می‌‌جنگید رضاخان سوادکوهی بود که بعدتر به پادشاهی رسید و دودمان قاجار را منقرض کرد.

دو سال بعد در ۱۲۹۰ جلسه‌‌ی فوق‌‌العاده‌‌ی مجلس شوراي ملي با شركت وزيران براي اتخاذ تصميم درباره‌‌ی اولتيماتوم روسيه تشكيل شد. وثوق‌‌الدوله وزير خارجه گزارشي از سابقه‌‌ی امر به مجلس داد و پيشنهاد نمود مجلس با آن موافقت نمايد. در اين جلسه عده‌‌ی زيادي از نمايندگان با حرارت و احساسات سخن گفتند و در نهایت اولتيماتوم روسيه را که دخالت فاش و بی‌‌شرمانه در امور داخلی ایران بود رد كرد. هنگامي كه مجلس سرگرم بحث درباره‌‌ی اولتيماتوم بود هزاران نفر از مردم تهران در اطراف مجلس عليه روسيه و اعمال خشونت‌‌بار عمال روس تظاهرات مي‌‌كردند و بازار تهران در اعتراض به این ماجرا تعطیل شده بود. در همین روز ميرزا احمدخان مشيرالسلطنه صدراعظم سابق مورد سوء قصد قرار گرفته به سختي مجروح شد. در اين سوء قصد برادرزاده‌‌ی او و درشكه‌‌چي به قتل رسيدند. ميرزا احمدخان علاءالدوله از دولتمردان نامدار و حاکم پیشین تهران هم‌‌زمان با این ماجرا به هنگام خروج از منزل خود به ضرب چند گلوله به قتل رسيد.

$G:\pix\projects\iranzamin\modern\11chronicle\1285-1300\مشیرالسلطنه.jpg$

ميرزا احمدخان مشيرالسلطنه

$G:\pix\projects\iranzamin\modern\11chronicle\1285-1300\احمد علاءالدوله حاكم تهران.jpg$

ميرزا احمدخان علاءالدوله

هفت سال پس از آن (۱۲۹۷)، با به پایان رسیدن جنگ جهانی نخست و شکست خوردن عثمانی و فروپاشی این دولت سپاهیانش که در آذربایجان حضور داشتند ایران را ترک کردند. دو سال بعدتر ماجرای رشوه‌‌ای که وثوق‌‌الدوله و همدستانش بابت عقد قرارداد ۱۹۱۹ از انگلیسی‌‌ها گرفته بودند افشا شده و مایه‌‌ی رسوایی‌‌شان شده بود. به همین خاطر در این روز به سال ۱۲۹۹ وثوق‌‌الدوله به دیدن لَنسلات اُلیفِنت سرپرست امور خاور نزدیک و خارجه رفت و به او خبر داد که تبانی‌‌هایشان برای قرارداد لو رفته است. رخداد دیگری که در ۱۳۰۴ رخ داد آن بود که فتحی‌‌بیک که ریاست حزب جمهوری‌‌خواه آزاد را در کشور تازه‌‌تأسیس ترکیه بر عهده داشت در ازمیر سخنرانی کرد و چند هزار تن از مردمی که مخاطبش بودند به نشانه‌‌ی اعتراض به گفتارهایش کلاه‌‌هایشان را از سر برداشتند.

در ۱۳۵۰ ایران با پیاده کردن نیرو در تنب بزرگ و کوچک مالکیت خود بر جزایر سه‌‌گانه را تثبیت کرد و پس از هشتاد سال استعمار انگلیس جزایر خود را آزاد ساخت. امارات متحده‌‌ی عربی که بعدتر مدعی این جزایر شد در این تاریخ هنوز مستعمره‌‌ی انگلستان محسوب می‌‌شد و در جغرافیای سیاسی جهان وجود نداشت. در ۱۳۷۴ هم عملیات توفان صحرا که برای آزادسازی کویت از چنگ عراق اجرا شده بود به طور رسمی پایان یافت.

آتش‌‌سوزی کریستال پالاس

BattleOfSinop 2.jpg

نبرد سینوپ

A painting entitled "The Slave Ship" by J. M. W. Turner. In the background, the sun shines through a storm while large waves hit the sides of a sailing ship. In the foreground, slaves are drowning in the water, while others are being eaten by large fish

نقاشی ترنر زیر تاثیر کشتار زونگ

رخداد دردناک این روز آن بود که در سال ۱۱۶۰ تاجران برده‌‌ در کشتی انگلیسی زونگ^[21]، برای این‌‌که پول بیمه‌‌شان را به چنگ بیاورند ۱۳۳ سیاهپوستی را که برای بردگی از آفریقا ربوده بودند دست و پا بسته به دریا انداختند و غرق کردند! اخبار این واقعه در انگلستان منتشر شد و جریان‌‌های مبارز برای رهایی بردگان را برانگیخت تا قوانینی را برای منع بیمه‌‌ی بردگان و تعیین بیشینه‌‌ی شمار برده در هر کشتی به تصویب برسانند.

در نهم آذرماه سال ۱۱۶۵ دوک‌‌نشین توسکانی اولین دولتی بود که مجازات اعدام را در قلمرو خود لغو کرد. در ۱۲۳۲ در جریان جنگ‌‌های کریمه، نیروی دریایی روسیه با فرماندهی پاول ناخیموف^[22] به بندر سینوپ در قلمرو عثمانی حمله کرد و طی نبرد سینوپ^[23] بر ناوگانی که زیر فرمان عثمان پاشا قرار داشت غلبه کرد. در ۱۲۹۷ ترانسیلوانیا^[24] و بسارابی^[25] به پادشاهی رومانی پیوستند و این کشور به شکل امروزین تشکیل شد، در همین سال پادشاهی ایسلند به کشوری مستقل تبدیل شد هرچند هنوز بخشی از پادشاهی دانمارک محسوب می‌‌شد، همچنین در این سال پادشاهی صرب، اسلووِن و کروآت شکل گرفت و بعدتر به کشور یوگسلاوی تبدیل شد.

در نهم آذر سال ۱۳۴۶ هم سه رخداد سیاسی مهم در سطح جهانی واقع شد. یکی آن که جمهوری خلق یمن و باربادوس از انگلستان استقلال یافتند، دیگری آن که حزب مردم پاکستان تأسیس شد که دبیر کلّش ذوالفقار علی بوتو بود و سوم آن که حزب کمونیست فیلیپین یک جناح جوانان مالایی تشکیل داد و از طرف اتحاد جماهیر شوروی به تبلیغ پرداخت.

عملیات توفان صحرا

در نهم آذر ۱۱۵۶ خوزه موآکین موراگا^[26] شهر سن‌‌خوزه در کالیفرنیا را تأسیس کرد، در ۱۳۱۵ ساختمان کریستال پالاس^[27] در لندن در اثر آتش‌‌سوزی ویران شد. در همین روز به سال ۱۳۳۳ در آلاباما شهاب‌‌سنگی به پشت‌‌بام خانه‌‌ای برخورد کرد و با زنی خفته برخورد کرد. این تنها مورد ثبت شده‌‌ی برخورد یک شهابسنگ به یک انسان است.

ذوالفقار علی بوتو

گذشته از اینها در چنین روزی به سال ۱۳۶۱ مایکل جکسون^[28] آلبوم Thriller را منتشر کرد که به پرفروش‌‌ترین موسیقی کل تاریخ تبدیل شد. در ۱۳۷۸ هم دو شرکت اگزون و موبیل با هم ادغام شدند و با برچسب ExxonMobil به بزرگ‌‌ترین شرکت جهان بدل شدند و در ۱۳۸۴ جان سِنتامو^[29] اولین سراسقف سیاهپوست در انگلستان شد.

Michael Jackson - Thriller.png

مایکل جکسون

John Sentamu.jpg

جان سِنتامو

Theodor Mommsen 2.jpg

تئودور مامسن

وینستون چرچیل

Mark Twain, Brady-Handy photo portrait, Feb 7, 1871, cropped.jpg

مارک تواین

روز شنبه نهم آذرماه سال ۴۵۱ هجری خورشیدی الب‌‌ارسلان سلطان مقتدر سلجوقی و شاه ایران درگذشت، روز پنجشنبه نهم آذر ۱۱۹۹ هم محمدعلی دولتشاه پسر دلاور فتحعلی‌‌شاه که تقریباً میان‌‌رودان را فتح کرده و در آستانه‌‌ی ورود به بغداد بود در ایوان مداین به خاطر ابتلا به وبا درگذشت.

زادگان نامدار این روز عبارت‌‌اند از: تئودور مامسِن^[30] مورخ و دانشمند آلمانی (۱۱۹۶)، مارک تواین^[31] نویسنده‌‌ی آمریکایی (۱۲۱۴)، جاگدیش چاندرا بوز^[32] ریاضیدان هندی (۱۲۳۷) و وینستون چرچیل^[33] سیاستمدار انگلیسی (۱۲۵۳). اسکار وایلد^[34] شاعر و داستان‌‌نویس ایرلندی (۱۲۷۹) و فاطمه مرنیسی مورخ و اسلام‌‌شناس مراکشی (۱۳۹۴) هم در این روز درگذشته‌‌اند.

Oscar Wilde Sarony.jpg

اسکار وایلد

2004 Al Azm Mernissi Soroush Mernissi laudatio.tif

فاطمه مرنیسی

دهم آذر

$G:\pix\projects\iranzamin\modern\11chronicle\1230-1275\آقا خان نوری.jpg$

میرزا آقا خان نوری

$G:\pix\projects\west\احمد فردید.jpg$

سید احمد فردید

$G:\pix\projects\iranzamin\modern\11chronicle\1320-25\فروغی پاریس؟.jpg$

محمدعلی فروغی

روز دهم آذرماه سال ۱۲۳۰ که مصادف با جشن تولد ناصرالدین‌‌شاه بود، میرزا آقاخان نوری دولتمرد بانفوذ قاجاری و عاملی کلیدی در به قتل رسیدن امیرکبیر، به جای او به صدارت ایران برگزیده شد. شصت سال بعد در ۱۲۹۰ به دنبال رد اولتيماتوم روس توسط مجلس شوراي ملي، قواي روس كه در تبرير و رشت مستقر شده بود وارد قزوين شد. در ۱۳۰۱ شیخ خزعل که به سودای تجزیه‌‌طلبی با سوارانش به دژ سلاسل حمله کرده بود از ۲۵۰ سرباز دولت که در آنجا مستقر بودند شکست خورد و عقب‌‌نشینی کرد و در نتیجه مردم منطقه به جشن و شادباشی پرداختند. در همین روز متعصبان مذهبی می‌‌خواستند احمد کسروی را به خاطر عقایدش به قتل برسانند و به همین خاطر به مسجدسلیمان گریخت و شرح ماجرا را در روزنامه‌‌ی حبل‌‌المتین نوشت.

ده سال بعد در ۱۳۱۱ سید حسن تقی‌‌زاده وزیر مالیه در جلسه‌‌ی علنی مجلس شورای ملی لغو امتیاز دارسی^[35] را اعلام کرد. حاج محتشم‌‌السلطنه اسفندیاری، فهیم‌‌الملک فهیمی و علی دشتی نمایندگان مجلس نطق‌‌هایی در تأیید این کار و مخالفت با نفوذ استعماری انگلیس در ایران ایراد نمودند و مجلس به اتفاق آرا اقدام رضاشاه در انحلال قرارداد را تأیید کرد. یک سال بعد از آن در ۱۳۱۲ مراسم افتتاح جاده‌‌ی چالوس برگزار شد که از کرج تا چالوس ۱۶۸ کیلومتر درازا و ۸ تا ۱۲ متر پهنا داشت و ۲۴۴۳ متر پل و تونل در آن ساخته شده بود.

$G:\pix\projects\iranzamin\modern\11chronicle\1342-57\ساخت جاده چالوس.jpg$

کارگران سازنده‌‌ی جاده‌‌ی چالوس

در دهم آذر سال ۱۳۱۴ محمدعلی فروغی رئیس‌‌الوزراء به خاطر مخالفت با اعدام متولی مسجد گوهرشاد که خویشاوندش بود از کار برکنار شد و مغضوب شد. در ۱۳۱۵ آتش‌‌سوزی بزرگی در انبار پشم کارخانه‌‌ی وطن اصفهان رخ نمود که به دست سربازان لشکر اصفهان خاموش شد. در ۱۳۱۶ هم سید حسن مدرس در تبعیدگاه خود به دستور رضاشاه به قتل رسید.

در ۱۳۳۰ مصدق در سومین تغییر کابینه‌‌اش این وزیران را گنجاند: امیرعلایی (دادگستری)، سپهبد یزدان‌‌پناه (جنگ)، علی امینی (اقتصاد) و امیرتیمور (کشور).

Sergei Kirov.jpg

سرگئی کیروف

مادام توسو

خوان لاوال

سه دهه بعد پس از به پیروزی رسیدن انقلاب اسلامی سید احمد فردید که به نظریه‌‌پرداز این جریان تبدیل شده بود، سخنرانی‌‌ای کرد که محتوایش در چنین روزی به سال ۱۳۸۹ در روزنامه‌‌ی کیهان چاپ شد و بخشی از آن چنین بود: «مشروطیت بالکل و بالتمام غربزده‌‌ی مضاعف است. یعنی فراماسون‌‌زده و یهودی‌‌زده به طوری که صدر تاریخ ما، مشروطیت، ذیل تاریخ غرب است و همین تاریخ زهوار در رفته و منسوخ غربی به توسط منورالفکران و مقلدان بی‌‌سواد به نام ترقی‌‌خواهی و تجددطلبی به ایران می‌‌آید و پخش می‌‌شود. لذا بر خلاف گفته‌‌ی بعضی، مشروطیت دفع فاسد به افسد است، نه افسد به فاسد. زیرا ماسونیست‌‌زدگی و از آنجا یهودیت‌‌زدگی به طور کلی از لوازم ذات مشروطه و انقلاب مشروطه بود که در حکومت قلدری پهلوی تکامل حاصل کرد.»

در ۱۲۰۲ جیمز مونروئه^[36] رئیس‌‌جمهور آمریکا تز مونروئه را اعلام کرد. بر اساس این اعلامیه آمریکا در کشمکش‌‌های بعدی اروپاییان بی‌‌طرف می‌‌ماند و در مقابل اروپاییان حق نداشت در امور قاره‌‌ی آمریکا دخالت کند.

دهم آذرماه به شکل جالب توجهی با تأسیس کشورهای مدرن امروزین مصادف بوده است. در ۱۲۰۷ خوان لاوال^[37] در آمریکای جنوبی کودتا کرد و شالوده‌‌ی دولت آرژانتین مدرن را ریخت و به اصلاحات دموکراتیک روی آورد. در ۱۲۹۲ کرت^[38] که بعد از جنگ‌‌های بالکان از طرف عثمانی خودمختاری پیدا کرده بود با یونان ادغام شد. در ۱۳۲۶ ‌‌به دنبال افشا شدن طرح سازمان ملل برای تجزیه‌‌ی فلسطین و تشکیل کشور اسرائیل، مردم اورشلیم در مخالفت با این طرح سر به شورش برداشتند و در ۱۳۵۲ گینه‌‌ی نو پاپوآ از استرالیا استقلال یافت. در ۱۳۷۰ هم مردم اوکراین در همه‌‌پرسی با اکثریت قاطعی به جدایی از شوروی رأی دادند.

دو ماجرای خشن هم در این روز رخ داده است؛ یکی در ۱۳۱۳ که سرگئی کیروف^[39] از اعضای پولیت‌‌بوروی^[40] شوروی با شلیک گلوله‌‌ی لئونید نیکولایف^[41] به قتل رسید و استالین که خود پشت این سوءقصد بود، با این بهانه به تصفیه‌‌ی کمونیست‌‌های بلندپایه پرداخت و همه‌‌ی سرکردگان قدیمی حزب را یک به یک از میان برد. دوم هم آن که به سال ۱۳۲۰ امپراتور هیروهیتو^[42] فرمان حمله به آمریکا را صادر کرد و به این ترتیب حمله به پرل هاربور^[43] رقم خورد.

مازاراتی

هرنان کورتز

Masaaki Hatsumi - Wikipedia

ماساکی هاتسومی

Christine Jorgensen 1954.jpg

کریستین یورگنسن

از میان رخدادهای فرهنگی و صنعتی این روز هم می‌‌توان به این موارد اشاره کرد: در ۱۲۴۴ اولین دانشگاه ویژه‌‌ی سیاهپوستان در جنوب آمریکا به نام دانشگاه شاو^[44] تأسیس شد، در ۱۲۵۱ اولین بازی فوتبال بین‌‌المللی در گلاسکو بین تیم‌‌های اسکاتلند و انگلستان انجام گرفت، در ۱۲۹۲ اولین خط ترابری زیرزمینی نیمکره‌‌ی جنوبی در قالب متروی شهر بوئنوس آیرس تأسیس شد و در همین سال شرکت فورد اولین خط مونتاژ را در کارخانه‌‌اش ایجاد کرد. در ۱۳۰۶ شرکت فورد خودروی فورد مدل آ را رونمایی کرد، در ۱۳۱۸ ‌‌فرودگاه لاگواردیا^[45] در نیویورک تأسیس شد، در ۱۳۳۱ کریستین یورگنسن^[46] نخستین کسی بود که عمل جراحی تغییر جنسیت را در نیویورک انجام داد و در ۱۳۶۹ تونل کانال مانش^[47] در چهل متری زیر کف دریا از دو طرف فرانسوی و انگلیسی به هم رسید.

زادگان مشهور این روز عبارت‌‌اند از: ماری توسو^[48] بنیانگذار موزه‌‌ی مادام توسو (۱۱۴۰) و ماساکی هاتسومی^[49] استاد هنرهای رزمی ژاپنی و بنیانگذار سبک بوجین‌‌کان (۱۳۱۰). از میان سایر رفتگان این روز هم می‌‌توان از این کسان یاد کرد: هرنان کورتز^[50] غارتگر اسپانیایی (۹۲۶)، میرزا اسماعیل خان ممتازالدوله از مشروطه‌‌خواهان اثرگذار (۱۳۱۲)، دیوید بن گوریون^[51] از مؤسسان کشور اسرائیل (۱۳۵۲)، ارنستو مازاراتی^[52] بنیانگذار کارخانه‌‌ی خودروسازی مازارتی (۱۳۵۴) و محمد اعظم عبیدی نویسنده و مورخ افغان (۱۳۸۷) که در آلمان درگذشت.