ماه شهریور: بیست‌و‌دوم تا بیست‌و‌چهارم

ماه شهریور: بیست‌و‌دوم تا بیست‌و‌چهارم

بیست و دوم شهریور

روز بیست و دوم شهریور سال ۶۰۸ هجری خورشیدی اوکتای به مقام خاقانی ایل مغول رسید. در همین روز به سال ۱۲۲۷ (۱۵ شوال ۱۲۶۴ ق.) ناصرالدین‌شاه تاجگذاری کرد. پنجاه و پنج سال بعد در سال ۱۲۸۲میرزا علی‌اصغرخان امین‌السلطان از مقام صدراعظمی مظفرالدین‌شاه عزل شد. چهار سال بعد در روز جمعه ۲۲ شهریور ۱۲۸۶ (۴ شعبان ۱۳۲۵ ق.) مشیرالدوله سیاستمدار مشروطه‌خواه ایرانی دو هفته بعد مرگ همین اتابک درگذشت. در همین روز یکی ازمجاهدان مشروطه‌خواه درخوی به خانه حاج میرزا ابراهیم که مجتهدی نامدار و هوادار استبداد بود رفت و او را به قتل رساند، وی همچنین آقا ضیاء برادر امام‌جمعه را نیز از پای در آورد.

$G:\pix\projects\iranzamin\modern\11chronicle\1300-1320\بازديد رضاخان پهلوي 2. مرتضي يزدان‌پناه.jpg$

۱: رضاخان، ۲: مرتضی یزدان‌پناه

در چنین روزی به سال ۱۲۹۶ رضاخان به مقام سرهنگی رسید. یک سال بعدش (۱۲۹۷) انگلیسی‌ها که در جریان جنگ جهانی اول ایران را اشغال کرده بودند در شرایطی که قحطی پردامنه‌ای را در ایران ایجاد کرده بودند و مایه‌ی مرگ و میر میلیون‌ها تن شده بودند، یک سوم غله‌ی همدان را به زور مصادره کردند و برای تغذیه‌ی سپاهیانشان به جاهای متفاوت فرستادند.

در ۱۲۹۹ پس از چند روز زد و خورد سرانجام شیخ محمد خیابانی توسط قزاقان به قتل رسید و جریانی که رگه‌هایی از تجزیه‌طلبی در خود داشت در آذربایجان خاتمه یافت. در ۱۳۲۰ انگلیس و روس با زیرکی دولتمردان ایرانی ناگزیر شدند پس از اشغال خاک ایران در جریان جنگ جهانی دوم قراردادی سه‌جانبه با کشورمان منعقد کنند و آن را به عنوان یکی از کشورهای متحدشان در جنگ به رسمیت بشناسند. به این ترتیب ایران در بافت حقوق بین‌الملل از موقعیت کشوری هوادار آلمان و شکست‌خورده و تسخیرشده ناگهان به کشوری متحد با متفقین که سپاهیانشان را پشتیبانی می‌کرد تبدیل شد، بی آن که انجام کاری خاص را بر عهده گرفته باشد!

$G:\pix\projects\iranzamin\modern\11chronicle\1320-25\فرقه_ی_دموکرات_آذربایجان.jpg$ در ۱۳۲۴ هیئت مؤسسان حزب دمکرات آذربایجان تشکیل شد (تصویر بالا) و به سبک کمونیست‌های آن دوران پیشه‌وری به سمت صدر فرقه انتخاب شد و شعبه‌ی حزب توده‌ی آذربایجان هم الحاق خود را به حزب دموکرات اعلام کرد. در ۱۳۹۲ هم طالبان به کنسولگری آمریکا در هرات حمله کردند و دو پلیس نگهبان آنجا را کشتند و ۲۰ شهروند دیگر را زخمی کردند.

Lin Biao.jpg

چوئن‌لای

لویی شانزدهم

John Calvin by Holbein.png

ژان کالون

در خارج از قلمرو ایران نیز این روز با حوادث سیاسی متنوعی قرین بوده است. در سال ۵۳۳ میلادی بلیزاریوس^[1] سردار بیزانسی با پانزده هزار سرباز در نبرد دِکیموم^[2] (نزدیک شهر کارتاژ در تونس امروزین) بر گِلیمِر^[3] شاده وندال‌ها^[4] و ارتش یازده هزار نفره‌اش چیره شد. در ۸۱۶ هجری خورشید ناوگان پرتغال با شش تا هشت هزار سرباز به مراکش حمله کرد و کوشید طنجه را اشغال کند اما شکست خورد و ساکنان شهر به رهبری صلاح بن صلاح حمله‌اش را پس زدند. در ۱۱۷۰ لویی شانزدهم ناگزیر شد مشروطه شدن فرانسه را بپذیرد و در ۱۲۶۱ انگلیسی‌ها در نبرد تل الکبیر^[5] بر مدافعان مصری پیروز شدند. در این نبرد هر یک از دو نیرو حدود پانزده هزار سرباز به میدان فرستاده بودند که تلفات حدود دو هزار نفره‌ی مصری‌ها از انگلیسی‌ها افزون‌تر بود.

نبرد تل‌الکبیر

در سال ۱۲۴۷ هجری خورشیدی محمد بن ثانی بعد از امضای قراردادی با کاپیتان لویس پِلی^[6] انگلیسی به عنوان امیر قطر اعتبار یافت و به این ترتیب مقدمه‌ای برای جدایی کشوری به این نام چیده شد. قطر تا پیش از آن منطقه‌ی کوچکی در ساحل جنوبی خلیج فارس بود که برای هزاران سال بخشی از ایران محسوب می‌شد و طی قرن پیش از آن بخشی از دولت عثمانی شده بود.

در ۱۳۳۲ نیکیتا خروشچف^[7] به دبیر اولی حزب کمونیست شوروی برگزیده شد و در ۱۳۴۷ آلبانی از پیمان ورشو خارج شد. در ۱۳۵۰ لین بیائو^[8] دومین مقام چین بعد از مائو، وقتی فهمید به زودی تصفیه خواهد شد هنگامی که می‌کوشید همراه خانواده‌اش از چین بگیریزد به خاطر سقوط هواپیمایش در مغولستان کشته شد. در ۱۳۶۸ بزرگ‌ترین تظاهرات ضد آپارتاید در آفریقای جنوبی با رهبری دزموند توتو^[9] برگزار شد و در ۱۳۷۲ اسحاق رابین و یاسر عرفات در کاخ سفید به دنبال توافق اسلو^[10] دست همدیگر را فشردند.

این روز در ضمن برای زنان سیاستمدار هم فرخنده بوده است. چون در ۱۳۱۲ الیزابت مک‌کومبز^[11] اولین زنی بود که در نیوزلند به نمایندگی مجلس رسید و در ۱۳۲۷ مارگارت چیس اسمیت^[12] اولین زنی بود که در آمریکا به نمایندگی مجلس و مقام سناتوری دست یافت.

Image result for Margaret Chase Smith

مارگارت چیس اسمیت

Image result for Elizabeth McCombs

الیزابت مک‌کومبز

خاندان برجیا، از چپ به راست:چزاره برجیا، لوکرس برجیا و پاپ الکساندر ششم

رخدادهای جالب توجه دیگری نیز در این روز واقع شده‌اند. در ۹۲۰ ژان کالون^[13] پس از سه سال تبعید به ژنو بازگشت و جریانی برای اصلاح کلیسا به راه انداخت که به کالونیسم شهرت یافت و در سال ۱۲۲۷ هم یک کارگر راه‌آهن به نام فینئاس گِیج^[14] در جریان انفجاری دچار آسیب مغزی شد و میله‌ای آهنی به جمجمه‌اش فرو رفت. اما زنده ماند و به یکی از اولین نمونه‌های پژوهشی مدرن درباره‌ی آسیب‌شناسی مغزی تبدیل شد.

فینئاس گیج و میله‌ای که در سرش فرو رفت، در زمان حیاتش و جمجمه‌اش پس از مرگ

در چنین روزی به سال ۱۲۷۷ هانیبال گودوین^[15] فیلم عکاسی سلولوئید را اختراع کرد، در ۱۲۷۸ هنری بلیس^[16] اولین کسی بود که در نیم‌کره‌ی غربی به خاطر تصادف رانندگی کشته شد و در ۱۳۳۵ شرکت آی‌بی‌‌ام برای نخستین بار از دیسک برای ذخیره‌ی اطلاعات استفاده کرد، در ۱۳۳۸ فضاپیمای روسی لونا-۲^[17] هنگام فرود بر ماه دچار نقص فنی شد و منهدم شد. این فضاپیما اولین دست‌ساخته‌ی بشر بود که به سطح ماه می‌رسید و در ۱۳۶۴ بازی برادران سوپر ماریو (Super Mario Bros.) ساخته‌ی شیگِرو میاموتو^[18] در ژاپن به بازار عرضه شد. طی دهه‌های بعد چهل میلیون نسخه از این بازی فروش رفت.

Super Mario Bros. box.png بازی برادران سوپر ماریو

هانری بلیس

زادگان نامدار این روز عبارت‌اند از چزاره بُرجیا^[19] سیاستمدار ایتالیایی؟ (۸۵۴)، لورنزو دمِدیچی^[20] حاکم فلورانس (۸۷۱)، آرنولد شوئنبرگ^[21] موسیقی‌دان اتریشی (۱۲۵۳)، و موریس شوالیه^[22] هنرپیشه‌ی فرانسوی (۱۲۶۷). مردگان مشهور این روز هم عبارت‌اند از تیتوس^[23] امپراتور روم (۸۱ میلادی)، عمادالدین زنگی حاکم سوریه و بنیانگذار دودمان زنگی که به دست یک غلام فرنگی کشته شد (۵۲۵ هجری خورشیدی)، و میشل دو مونتنی^[24] فیلسوف فرانسوی (۹۷۱).

$G:\pix\projects\west\Schoenberg-Arnold-13.jpg$

آرنولد شوئنبرگ

تیتوس

میشل دو مونتنی

Maurice Chevalier-publicity.jpg

مورس شوالیه

بیست و سوم شهریور

برخی از مورخان شب بیست و سوم شهریور سال ۱۶۵ هجری خورشیدی را شب سه خلیفه می‌نامند. چون در این شب هارون‌الرشید پس از مرگ برادرش هادی به خلافت رسید و در همین روز پسرش مأمون هم زاده شد. در دوران معاصرمان در چنین روزی به سال ۱۲۹۹ مخبرالسلطنه، والی آذربایجان، به پاس ختم قضایای آذربایجان و قتل شیخ محمد خیابانی بنا به پیشنهاد مشیرالدوله از احمدشاه نشان درجه اول اقدس با حمایل گرفت. در ۱۳۰۳شیخ خزعل رئیس قبیله‌ای عرب در جنوب ایران (تصویر بالا) که با پشتیبانی انگلیسی‌ها سودای خودمختاری داشت، با همدستی غلام‌رضاخان امیر جنگ و مرتضی‌قلی‌خان بختیاری و امیر مجاهد و سید حسن مدرس اتحادیه‌ی عشایری را در برابر رضاخان تشکیل دادند و به سرکشی در برابر دولت مرکزی پرداختند. رضاخان بلافاصله با ارتشی شصت هزار نفری به جنوب لشکرکشی کرد.

Bachir While Giving A Speech.jpg در ۱۳۲۱ ویندل ویلکی^[25] نماینده مخصوص روزولت رئیس‌جمهور آمریکا وارد تهران شد و در همین روز لایحه‌ی مجلس اجازه‌ی انتشار سه میلیارد ریال اسکناس را به بانک ملی داد. در ۱۳۳۹ کنفرانس کشورهای نفت‌خیز خاورمیانه در بغداد به مذاکرات خود خاتمه داد. به موجب تصمیم این کنفرانس سازمانی به نام سازمان کشورهای صادرکننده‌ی نفت با نام اختصاری «اوپک» تشکیل گردید تا در سیاست نفتی کشورهای عضو این سازمان هماهنگی ایجاد نماید و از نوسانات قیمت خرید جلوگیری کند. در ۱۳۵۸ نورمحمد ترکی به دستور حفیظ‌الله امین کشته شد و امین به جای وی رئیس‌جمهور افغانستان شد. در ۱۳۶۱ هم بشیر جمیل (تصویر بالا) که رئیس‌جمهور لبنان بود، ترور شد.

در ۱۳۴۴ هم نبرد چاویندا^[26] بین هند و پاکستان درگرفت که بزرگ‌ترین جنگ تانک‌ها پس از جنگ جهانی دوم بود. در این جنگ که پنج روز به درازا کشید، ارتش هند با رهبری سپهبد پَت‌دان^[27] و سرتیپ اردشیر تاراپور^[28] با بیش از صد هزار سرباز و ۲۲۵ تانک به منطقه‌ی وزیرآباد حمله کرد. پاکستانی‌ها قوایی نیمِ هند (پنجاه هزار سرباز و ۱۵۰ تانک) را در اختیار داشتند که زیر فرمان سپهبد ابرار حسین و سرتیپ نثار احمدخان می‌جنگیدند. هندیان در این نبرد چند روستا به مساحت بیش از پانصد کیلومتر مربع را گرفتند، اما شکست سنگینی خوردند و حدود نیمی از تانک‌هایشان را از دست دادند

Captured Indian Centurion tank in 1965 War near Chawinda, Sep 1965.png

تانک هندی به غنیمت گرفته‌شده توسط پاکستانی‌ها

در سطح جهانی این روز با چندین رخداد سیاسی و نظامی مصادف بوده است. در سال ۸۱ میلادی دومیتیان^[29] پس از مرگ برادرش تیتوس^[30] امپراتور روم شد و در سال هشتم هجری خورشیدی امپراتور هراکلیوس^[31] پس از پیروزی و صلح با ساسانیان به کنستانتینوپل^[32] بازگشت. در ۱۱۷۰ انقلابیون فرانسه آوینیون^[33] را گرفتند و قوای وفادار به پاپ را از آنجا بیرون کردند و در ۱۱۹۱ ارتش فرانسه با رهبری ناپلئون وارد مسکو شد. ارتش روس در راستای سیاست زمین سوخته، پیش از خروج از شهر، کاخ کرمیلین و بناهای مهم دیگر را منهدم کردند و به آتش کشیدند. این آتش‌سوزی ساعاتی بعد به حریق بزرگ مسکو منتهی شد که کل شهر را با خاک یکسان کرد.

آتش‌سوزی مسکو

در سال ۱۲۰۸ عثمانی و روسیه عهدنامه‌ی آدریانوپل^[34] را امضا کردند و جنگ میانشان خاتمه یافت. در ۱۲۲۵ جنگ بهادر رانا^[35] و برادرانش طی دسیسه‌ای خاندان سلطنتی نپال را کشتار کردند و قدرت را به دست گرفتند. جنگ بهادر سلسله‌ی رانا را در نپال تأسیس کرد.

در بیست و سوم شهریور سال ۱۲۸۰ ویلیام مک‌کینلی^[36] رئیس‌جمهور آمریکا پس از هشت روز با زخمی که از یک تروریست برداشته بود کشته شد و تئودور روزولت^[37] جانشینش شد. در ۱۲۹۶ روسیه رسماً جمهوری شد، در ۱۳۳۸ نیکیتا خروشچف^[38] اولین رهبر شوروی بود که از آمریکا دیدار کرد، در ۱۳۱۴ طبق قوانین نورمبرگ^[39] حق شهروندی و تابعیت از یهودیان آلمان ستانده شد، پرچم آلمان تغییر کرد و با صلیب شکسته آراسته شد و در ۱۳۳۹ موبوتو سِسه‌سِکو^[40]، دیکتاتور خونریز کنگو، با پشتیبانی سازمان سیا با کودتا در این کشور به قدرت رسید و نظام پارلمانی را از میان برد. در ۱۳۸۲ هم استونی با همه‌پرسی به اتحادیه‌ی اروپا پیوست.

جنگ بهادر رانا

موبوتو سسه‌سکو

مک‌کینلی هنگام سخنرانی اندکی پیش از ترور شدن

این روز در تاریخ علم و فرهنگ و دین هم به خاطر این رخدادها اهمیت دارد: در ۱۱۲۰ گئورگ فردریک هَندل^[41] اوراتوریوی مسیح را تکمیل کرد، در ۱۱۹۳ فرانسیس اسکات کِی^[42] سرود «درفش اختران براق^[43]» را تکمیل کرد که در ۱۳۱۰ سرود ملی آمریکا شد، در ۱۲۹۴ سینمای نیوامپایر^[44] که قدیمی‌ترین سینمای هنوز فعال در استرالیاست آغاز به کار کرد در ۱۳۵۴ هم الیزابت آن سِتون^[45] که در ابتدای قرن نوزدهم میلادی می‌زیست اولین قدیس آمریکایی شد که توسط پاپ پل ششم مشروعیت یافت. در نهایت در ۱۳۹۴ اولین ثبت موج گرانشی گزارش شد.

زادگان نامدار این روز عبارت‌اند از سایچو^[46] راهب و مفسر بودایی ژاپنی که از بنیانگذاران بودیسم ژاپنی است (۱۴۶)، صاحب بن عباد دانشمند و سیاستمدار ایرانی (۳۱۷)، شروود اندرسون^[47] داستان‌نویس آمریکایی (۱۲۵۵) و دمیتری مدوِدِف^[48] سومین رئیس‌جمهور روسیه (۱۳۴۴). در ۲۵۸ میلادی هم سیپریان^[49] اسقف کارتاژ به امر حاکم رومی شهر اعدام شد و در ۴۰۷ میلادی یوحنای زرین‌دهان (جان کریزوستوم^[50]) درگذشت. چندی از رفتگان نامدار دیگر این روز هم عبارت‌اند از گونگ‌دی^[51] آخرین امپراتور سلسله‌ی سوئی در چین (۶۱۹ میلادی)، جان هاروارد^[52] نیکوکار آمریکایی و بنیانگذار دانشگاه هاروارد (۱۰۱۷)، ‌آرون بِر^[53] سیاستمدار آمریکایی (۱۲۱۵) و لودویگ فوئرباخ^[54] فیلسوف آلمانی (۱۲۵۱).

الیزابت آن ستون

Dmitry Medvedev’s interview with CNN (2013-01-27).jpeg

دمیتری مدودوف

Sherwood Anderson (1933).jpg

شروود اندرسون

یوحنای زرین‌دهان

Heiliger Cyprianus.jpg

سیپریان قدیس

John Harvard statue.jpg

جان هاروارد

بیست و چهارم شهریور

در چنین روزی به سال ۳۷۳ هجری خورشیدی سپاهیان فاطمیون مصر در نبرد اروند بر ارتش بیزانسی غلبه کردند. روز چهارشنبه بیست و چهارم شهریور سال ۶۳۵ هلاکو از بستام به رودبار حمله کرد و سه شنبه ۲۴ شهریور ۱۲۳۶ فروغی بسطامی از برجسته‌ترین شاعران پارسی‌گوی دوران در تهران درگذشت.

این روز با نامه‌ها و روزنامه‌های مهم عصر مشروطه پیوندی جالب توجه داشته است. در ۱۲۴۹ روزنامه‌ی ملت سنیه اسم خود را به روزنامه‌ی ملتی تغییر داد. در ۱۲۵۲ ملا علی کنی در نامه‌ای که ناصرالدین‌شاه نوشته بود از «کلمه‌ی قبیحه‌ی‌ آزادی» ابراز نفرت کرد! روز شنبه ۲۴ شهریور سال ۱۲۷۹ (۲۰ جمادی الاول ۱۳۱۸ ق.) هم روزنامه‌ی ثریا توقیف شد.

در چنین روزی به سال ۱۲۸۷ جنگ اول مشروطه‌خواهان با مستبدین در تبریز آغاز شد. ده سال بعد که مشروطه‌خواهان چیره شده و احمدشاه را به جای پدرش به سلطنت برگزیده بودند، این شاه جوان و نااهل (در ۱۲۹۷) از انگلیسی‌ها درخواست کرد که در ازای خدماتش مادام‌العمر ماهیانه هزار تومان به او پرداخت کنند. وزارت خارجه‌ی انگلستان با این خواسته مخالفت کرد و می‌گفت احمدشاه تا زمانی که زمامدار است و طبق دستور انگلیسی‌ها رفتار می‌کند این حقوق را خواهد گرفت. سر پرسی کاکس^[55] هم در این چانه‌زنی وارد شد و در این روز نامه‌ای به وزارت خارجه‌ی انگلستان نوشت و گوشزد کرد که شاه جوان بسیار چاق است و به احتمال زیاد زود خواهد مرد! بنابراین مانعی ندارد به صورت مادام‌العمر با او حساب کنند!

$G:\pix\projects\iranzamin\modern\11chronicle\1285-1300\احمد شاه در مسافرت اول خود به اروپا به هنگام توقف در استانبول.jpg$

احمدشاه در استانبول، در آغازگاه سفرش به اروپا

دقیقاً در همان روزی که احمدشاه و انگلیسی‌ها درگیر این معامله‌های شرم‌آور بودند، عثمانی‌ها باکو را تسخیر کردند. در گیر و دار سقوط چپ‌های باکو، آناستاس میکویان به زندان رفت و شاهومیان و دوستانش را رهاند. این گروه با کشتی گریختند، اما در میانه‌ی راه به دست قوای ضد بلشویک افتادند و همگی جز میکویان اعدام شدند. در تاریخ شوروی، این گروه را که همگی پیروان شاهومیان بودند «بیست و شش کمیسر باکو» می‌نامند و آن‌ها را شهدایی مقدس به شمار می‌آورند.

یک سال بعد در ۱۲۹۸ احمد کسروی در سازمان عدلیه‌ی تبریز استخدام شد و درست یک سال بعد در روز چهارشنبه بیست و چهارم شهریور سال ۱۲۹۹ یکی از آشنایان کسروی و همراهان نزدیک خیابانی به نام تقی رفعت که می‌کوشید شعر بی‌وزن و قافیه را در پارسی باب کند، بعد از شکست سرکشی خیابانی، به روستای قزل‌دیزج در نزدیکی تبریز گریخت و در آنجا از ترس نیروهای دولتی ایران خودکشی کرد. درست یک سال بعد (در ۱۳۰۰) سرکشی کلنل محمد تقی‌خان پسیان آغاز شده بود. او در این روز دستور داد تلگراف‌های کنسولگری و اتباع انگلیس باید به صورت غیررمز و فقط توسط تلگرافچی‌های ایرانی مخابره شود. او همچنین در این روز دو تن از صاحب‌منصبان ژاندارم خراسان را که از جنگیدن با افراد طوایف خودداری کرده بودند اعدام کرد و صدور بیانیه‌ی اعلام جمهوری خراسان را که از طرف حزب ملیون تهیه شده بود به بعد موکول کرد.

Solidus Constans II (obverse).jpg

بیست و چهارم شهریور در سطح جهانی با چندین رخداد سیاسی و نظامی مهم مصادف بوده است. در سال ۴۷ هجری خورشیدی کنستانس دوم^[56] امپراتور روم شرقی (تصویر بالا) هنگامی که در سیراکوز^[57] به گرمابه رفته بود به قتل رسید. در ۱۱۹۱ ناپلئون پس از فتح مسکو به کرملین وارد شد و در ۱۲۹۵ ‌برای نخستین بار در جنگ سُم^[58] (از نبردهای جنگ جهانی اول) تانک به میدان وارد شد. این نبرد دو ماه و نیم به درازا کشید و طی آن یک و نیم میلیون تن در هر جبهه وارد میدان شدند و آلمانی‌ها پانصد هزار، فرانسوی‌ها ۲۰۰ هزار و انگلیسی‌ها ۴۲۰ نفر تلفات دادند.

تانک در نبرد سُم

در ۱۳۳۱ سازمان ملل اریتره را به اتیوپی واگذار کرد، در ۱۳۳۴ کودتای نظامی در آرژانتین به عزل رئیس‌جمهور خوان پرون^[59] انجامید، در ۱۳۴۱ رزم‌ناو روسی پولتاوا^[60] به سوی کوبا حرکت کرد و بحران موشکی کوبا را آغاز کرد و در ۱۳۴۲ کشور مالزی با اتحاد فدراسیون مالایی، سنگاپور، ساراواک و بورنئوی شمالی تشکیل شد. در ۱۳۶۲ هم مناخیم بگین^[61] نخست‌وزیر اسرائیل استعفا کرد.

رخداد جالب توجه دیگرِ این روز آن بود که در سال ۸۱۹ بارون ژیل دو ری^[62] که از اولین قاتلان زنجیره‌ای شناخته شده در تاریخ است، به دنبال شکایت اسقف نانت دستگیر شد. او از حاکمان منطقه‌ی برتانی در فرانسه و از سرداران مهم ژاندارک بود و صدها کودک را پس از تجاوز به قتل رسانده بود (تصویر بالا).

رخدادهای فرهنگی و اجتماعی این روز هم چشمگیر بوده‌اند. در ۱۱۳۱ تقویم گریگوری در امپراتوری بریتانیا رسمیت یافت، در ۱۲۰۹ خط راه‌آهن لیورپول به منچستر راه‌اندازی شد و در ۱۲۱۴ کشتی بیگل^[63] و داروین^[64] به جزایر گالاپاگوس^[65] رسیدند. در ۱۲۳۰ دانشگاه سنت جوزف^[66] در فیلادلفیا تأسیس شد.

در ۱۳۲۴ یک گردباد در جنوب فلوریدا پایگاه هوایی ریچموند را در هم کوبید و ۳۶۶ هواپیما را از بین برد، در ۱۳۳۸ از اولین دستگاه فتوکپی کارآمد به نام زیراکس-۹۱۴^[67] در یک برنامه‌ي تلویزیونی رونمایی شد و در ۱۳۵۷ محمدعلی کلی پس از غلبه بر لئون اسپینکس^[68] نخستین مشت‌زن سنگین وزنی شد که سه بار به قهرمانی می‌رسید.

بیست و چهارم شهریور از نظر دینی برای شیعیان از این رو اهمیت دارد که در این روز به سال ۶۰۱ میلادی حضرت علی زاده شده است. جالب آن که مأمون خلیفه‌ی عباسی (۱۶۵) هم در همین روز زاده شده‌اند، که همگی در تاریخ دین اهمیت دارند. زادگان نامدار دیگر این روز عبارت‌اند از مارکوپولو^[69] (۶۳۳)، الکساندر فون هومبولت^[70] کاشف و جغرافی‌دان آلمانی (۱۱۴۸) و آگاتا کریستی^[71] نویسنده‌ی انگلیسی داستان‌های جنایی (۱۲۶۹). در همین روز به سال ۱۳۱۰ عمر بن فرهاد منافی مشهور به ‌عمر مختار پیشوای دینی سنوسی‌ها و رهبر مقاومت لیبی در برابر استعمار ایتالیا به دست ایتالیایی‌ها کشته شد. ویلی مسراشمیت^[72] مهندس آلمانی و سازنده‌ی سلاح و هواپیما (۱۳۵۷) و اوریانا فالاچی^[73] روزنامه‌نگار مشهور (۱۳۸۵) هم در این روز از دنیا رفته‌اند.

Bundesarchiv Bild 146-1969-169-19, Willy Messerschmitt.jpg