سوشیانس تارنمای رسمی شروین وکیلی
ادب را رعایت کنید
یکی از قواعد مناظره رعایت ادب است. ادب یعنی احترام به طرف مقابل، یعنی احترام به انگاره‌ی دیگری. هر آدمی برای خود تصویری درست کرده است، تصویر او را محترم بشمارید. هیچگاه به خودِ فرد حمله نکنید، به آراء و عقاید و به روند استدلالش حمله کنید. همه چیز را تا می‌توانید نقد کنید، اما به فرد حمله نکنید. در روند استدلالی که دارید «تو» را پررنگ نکنید، روند استدلال را پررنگ کنید. دیگری موجود محترمی است که از او یاد می‌گیرید و به او یاد می‌دهید، پس باید در مقابل او مؤدب بود، حتی وقتی که او بی‌ادب باشد.
دانشجو: اگر طرف مقابل ادب را رعایت نکرد، آیا می‌توانیم در بحث، او را مخاطب قرار ندهیم و بدون توجه به او تا آخر حرف خودمان را بزنیم؟
خیر، این کار را نکنید. در مناظره اگر طرف مقابل بی‌ادبی کند و شما مؤدب باشید به نفعتان است. اگر هنگامی که طرف مقابلتان صحبت می‌کند به او توجه نکنید و رویتان را به سمت جمع برگردانید، ممکن است محبوبیت جمعی تولید کند، اما ترفند خوبی نیست و من اگر داور باشم به آن نمره نمی‌دهم. بهتر است رو در رو صحبت کنید. اگر بی‌ادبی کرد، شما آرام باشید و مؤدب صحبت کنید. در مقابلِ یک آدم بی‌ادب می‌توان تا شش هفت دقیقه مؤدب بود!
خواجه نصیر طوسی دشمنی داشته است که بعد از خواندن کتابِ خواجه گفته «آن را گاوی نوشته است». خواجه نصیر در پاسخ به آن فرد چند دلیل می‌آورد و می‌گوید دوست عزیز خواجه نصیر شاخ ندارد و گاو شاخ دارد، خواجه نصیر بر دو پا راه می‌رود و گاو بر چهار پا، بنابراین خواجه نصیر گاو نیست. پاسخ خواجه نصیر بسیار مؤدبانه و مستدل است. این یک نقطه‌ی قوت است. در این مواقع آرام باشید. البته در مناظره بعید است چنین اتفاقی بیفتد، اما به هر حال اگر در چنین شرایطی آرام باشید قطعاً برنده خواهید بود.
دانشجو: آیا منظور خواجه نصیر این بوده که به طرف بگوید تو آدم ابلهی هستی؟
خواجه نصیر مستقیماً نمی‌گوید تو ابلهی، ولی رفتارش به گونه‌ای است که ما در جایگاه ناظر متوجه می‌شویم که آن شخص ابله است. در واقع خودِ او گفته که من ابلهم، خواجه نصیر نگفته است. آن شخص با رفتارش نشان داده که ابله است.
ادامه مطلب: مبارزه کنید، دعوا نکنید