عشاق‌‌نامه عبید زاکانی – بخش ۱ – سرآغاز

عشاق‌‌نامه عبید زاکانی

بخش ۱ – سرآغاز

خدایا تا از این فیروزه ایوان               فروزد ماه و مهر و تیر و کیوان

شه خاور جهان آرای باشد               زمان باقی زمین بر جای باشد

بر این نیلوفری کاخ کیانی               کند خورشید تابان قهرمانی

جهان را چار عنصر مایه باشد               مکان را از جهت شش پایه باشد

ز جوهر تا عرض راهست تاری               هیولا تا کند صورت نگاری

همیشه تا فراز فرش غبرا               معلق باشد این نُه سقف مینا

جهان محکوم سلطان جهان باد               فلک مامور شاه کامران باد

نخستین دم که خاطر خامه دربست               بر این دیبای ششتر نقش بربست

چو استاد طبیعت داد سازش               نوشتم نام خسرو بر طرازش

شهنشاه جهان دارای عالم               چراغ دودمان نسل آدم

همایون گوهر دریای شاهی               وجودش آیت لطف الهی

ضمیرش نقطه‌‌ي پرگار معنی               درونش مهبط انوار معنی

جم ثانی جمال دنیی و دین               ابواسحاق سلطان السلاطین

خجسته پادشاه دادگستر               جهانگیر آفتاب هفت کشور

غلام بارگاهش تاجداران               جنابش سجده‌‌گاه شهریاران

زخیلش هر سوی صاحب کلاهی               سپاهش هریکی میری و شاهی

به روز بزم چون بر گاه، جمشید               به گاه رزم چون تابنده خورشید

سریرش پایه بر گردون کشیده               قدم بر جای افریدون کشیده

سرافکنده برش هر سر فرازی               ز باغش هر تذوری شاهبازی

بدو بادا فلک را سربلندی               مبادا دشمنش را زورمندی

درِ او قبله‌‌ی اقبال بادا               حریمش کعبه‌‌ي آمال بادا

گرم اقبال روزی یار گردد               غنوده بخت من بیدار گردد

بر آن درگاه خواهم داد از این دل               مسلمانان مرا فریاد از این دل

دلی دارم دل از جان برگرفته               امید از کفر و ایمان برگرفته

دل ریشی غم اندوزی بلائی               به دام عشق خوبان مبتلائی

دلی شوریده شکلی بیقراری               دلی دیوانه‌‌ای آشفته کاری

دلی دارم غم دوری کشیده               ز چشم یار رنجوری کشیده

دلی کو از خدا شرمی ندارد               ز روی خلق آزرمی ندارد

مشقت خانه‌‌ی عشق آشیانی               محلت دیده‌‌ی بی دودمانی

به خون آغشته‌‌ای سودا مزاجی               کهن بیمار عشق بی علاجی

چو چشم شاهدان پیوسته مستی               مغی کافر نهادی بت پرستی

چو زلف کافران آشفته کاری               سیه روئی پریشان روزگاری

همیشه بر بلای عشق مفتون               سراپای وجودش قطره‌‌ی خون

نباشد در پی مالی و جاهی               نباشد هرگزش روئی به راهی

ز غم هردم به صد دستان برآید               ز بهر خط و خالش جان برآید

ز شیدائی و خود رائی نترسد               چو نادانان ز رسوائی نترسد

شود حیران هر شوخی و شنگی               نباشد هرگزش نامی و ننگی

هرانکو داردش چون دیده در تاب               نهانش را به خون دل دهد آب

درون خویش دائم ریش خواهد               بلا چندان که بیند بیش خواهد

همیشه سوگواری پیشه دارد               همیشه عاشقی اندیشه دارد

ز دور ار سرو بالائی ببیند               به پایش در فتد دردش بچیند

چو دست نار پستانی بگیرد               به پیش نار بستانش بمیرد

ز بهر خوبرویان جان ببازد               به کفر زلفشان ایمان ببازد

تو گوئی عادت پروانه دارد               به جان خویشتن پروا ندارد

من از افکار او پیوسته افگار               من از تیمار او پیوسته بیمار

به نور چشم بیند هر کسی راه               دل مسکین ز چشم افتاده در چاه

مرا دل کشت فریاد از که خواهم               اسیر دل شدم داد از که خواهم؟

ز دست این دل دیوانه مستم               درون سینه دشمن می‌‌پرستم

ندیده دانه‌‌ای از وصف دلدار               به دام دل گرفتارم گرفتار

بدین‌‌سان خسته کس را دل مبادا               کسی را کار دل مشکل مبادا

ز دست دل شدم با غصه دمساز               خدایا این دلم را چاره‌‌ای ساز

مرا دل در غم دلداری افکند               به دام عشق گل رخساری افکند

 

 

ادامه مطلب: عشاق‌‌نامه عبید زاکانی – بخش ۲ – در وصف معشوق

رفتن به: صفحات نخست و فهرست کتاب