پيش درآمد
نوشتارى كه در پيش رو داريد، دو بخش اصلى دارد.
بخش آغازين آن، متن شعر «روياى دوموزى» است كه در زبان نوسومری در اواخر هزارهی سوم پ.م در میانرودان سروده شده و براى نخستين بار به فارسى برگردانده مىشود. متن اصلى اين شعر را از كتاب Dumuzi’s dream اثر آلستر گرفتهام که هنوز بعد از چهل سال مرجع اصلی دربارهی این متن محسوب میشود. این کتاب عکس کتیبههای حاوی متن را هم در کنار رونوشت میخیشان منتشر کرده و به خاطر ثبت آوانگار و فهرست همخوانهای علامتهای میخی مرجعی ارزشمند به شمار میرود. ترجمهى انگليسى را مبنا گرفتهام و به این ترتیب ناگزیر شدهام سویهی شعری این اسطوره را نادیده بگیرم. چون حفظ حالت شعرى متن چه در زبان انگليسى و چه در زبان فارسى ممكن نبوده است. چرا كه تقارن آوايى و نظم هجايى در متن سومرى بر مبناى تكرار عبارتها و بازنويسى كل يك جمله ممكن شده بود، و اين عناصر در زبانهاى هندوايرانىِ رايج به عنوان عناصر محورى شعر محسوب نمىشوند. در مورد متن روياى دوموزى بسيار مىتوان نوشت. اين متن يكى از نخستين شعرهاى سروده شده توسط انسان است كه هنوز به صورت نوشتارى وجود دارد و تا روزگار ما باقی مانده است. با وجود بحثبرانگيز بودن اين متن، بررسى آن را به يك موضوع -مفهوم مرگ- محدود كردهام، و كوشيدهام بينشى روانشناختى را از مفاهيم تنشزاى موجود در اين داستان به دست دهم.
در بخش دوم به تحليل محتوايى محدود شعر پرداختهام. متن را در چارچوب نظريهى منشها تحلیل کردهام، كه مدلی سیستمی است براى تحلیل پويايى عناصر فرهنگى.[1] از آنجا كه محتواى اين شعر در اين تحليل نقش مهمى را ايفا مىكند، برخى از مفاهیم روانكاوانه را براى بازبينى عناصر مفهومى موجود در شعر وام گرفتهام. به ويژه گوشهى چشمى به روانشناسى يونگ و سرنمونهاى مورد نظرش داشتهام. هرچند چارچوب نظری خودم نه روانکاوانه است و نه یونگی.
نمای پشتی لوح حامل رویای دوموزی
- وکیلی، 1389. ↑
ادامه مطلب: شرحى زبانشناختى
رفتن به: صفحات نخست و فهرست کتاب