بخش دوم:چرچیل
گفتار سوم: نقاشی از خانه و خاندان
بخش عمدهی نقاشیهای چرچیل منظرههایی طبیعی را بازنمایی میکند و گهگاه نماهای معمارانه هم در آن دیده میشود. یکی از مضمونهای دلخواه و مورد پسند چرچیل برای نقاشی، فضای داخلی قصرهایی بوده که محل زندگی و خانهی پدریاش محسوب میشده است. او در یکی از اتاقهای قصر بتلهایم زاده شد که در آن هنگام خانهی پدرساش بود و بعدتر به خانهی شخصیاش تبدیل شد. بسیاری از نقاشیهای او به این خانه و فضاهای داخلیاش مربوط میشود.
اتاقی در چارتْوِل
تالار قصر بلنهایم
اتاقی در نورفولک- ۱۹۲۰.م
سرسرای خانهی برکلز- ۱۹۲۵.م
گالری طولانی در ساتنپلِیس نزدیک گیلدفورد
خانهی نو در ساسکس- ۱۹۲۱.م
مِل سامرستشایر
قالی مارلبورو در بلنهایم.۱
قالی مارلبورو در بلنهایم.۲
نقاشیهای چرچیل از فضاهای داخلی خانهها بسیار بیش از هیتلر است، و در مقابل نمای بیرونی بناها را بسیار کمتر کشیده است. سبک کار او به امپرسیونیستهای فرانسوی نزدیکیای دارد و اغلب با رنگگذاری مستقیم و قدری زمخت نقاشیاش را پیش برده است. ظریفترین کارهایش در این مورد به دو نقاشی از اتاقی در بلنهایم مربوط میشود که قالیای به دیوارش آویخته شده است. اما حتا در این تابلوها هم بدسلیقگیای در انتخاب زاویهی منظر به چشم میخورد، طوری که چلچراغ آویخته به سقف با نقاشی قالی ترکیب شده و بهتر میبود اگر اصولا در این منظره از کشیدناش صرف نظر میشد.
برخی از این نقاشیها از فضاهای داخلی از این رو اهمیت دارند که چرچیل در آن تصویر افراد را هم کشیده است. در نقاشیهای چرچیل هم مانند هیتلر بسیار به ندرت به انسان بر میخوریم و نمونههای نادری که از این مضمون در کارهایش دیده میشوند، اغلب در فضاهای داخلی اتاقها یا باغ جلوی خانه ترسیم شدهاند. در میان آنها یکیشان از همه بهتر است و «اولین حرفی که مری زد» نام دارد. مری نام جوانترین دختر چرچیل بوده و در سال ۱۳۰۱ (۱۹۲۲.م) زاده شده است. در این تابلو مری دو سه سال دارد و سن زبان باز کردن کودکان هم همین حدود است. بنابراین باید در حدود سال ۱۳۰۳ کشیده شده باشد. اما این همان زمانی است که چرچیل پس از وقفهای به دنیای سیاست بازگشت و هم در کابینه و هم در حزب محافظهکار مقامهایی را بر عهده گرفت و زمان فراغتاش بسیار محدود شد. از سوی دیگر در این تابلو مردی در سمت راست مری دیده میشود که گویی خود چرچیل است. سبک کشیده شدن صورت و بدن هم در آن به کلی با بقیهی آثار چرچیل متفاوت است. از این رو حدسی جسورانه دارم و آن هم این که این تابلو اثر خود چرچیل نیست و توسط یکی از دوستان و نزدیکانش از خودش و دخترش کشیده شده است. البته امروز همه این تابلو را بخشی از آثار چرچیل میدانند و چون و چرا کردن در این زمینه به زمانی فراختر و دادههایی بیشتر نیازمند است.
اگر تابلوی «اولین حرفی که مری زد» به راستی به چرچیل تعلق داشته باشد، استثنایی غیرعادی در میان آثار اوست. چون چرچیل به شکل غریبی از کشیدن بدن انسان ناتوان بوده است. چنان که دربارهی هیتلر دیدیم، او میتوانست بدن و هیکل انسانی را بکشد و به شکلی خامدستانه صورت را هم شبیهسازی میکرد. اما دربارهی چرچیل مرور آثارش نشان میدهد که به سادگی در این زمینه ناتوان بوده است. از چرچیل علاوه بر نقاشی مری، تابلوی دیگری به جا مانده که در آن پسرش رندولف را در باغ بازنموده است. در اینجا هیکل و بدن به نسبت خوب کشیده شده ولی چهره برعکس نقاشی مری به کلی گنگ است.
اولین سخنرانی مری
دیانا چرچیل در اتاق غذاخوری
کتابخانهی بزرگ در بلنهایم
رندولف چرچیل
نقاشیهای دیگرِ چرچیل از بدن و چهرهی انسانی در سطحی کیفی به کلی متفاوتی نسبت به این دو تابلو قرار دارند. در «دیانا چرچیل در اتاق غذاخوری» بدن دختر بزرگتر چرچیل به هالهای کج و کوله فرو کاسته شده و در «کتابخانهی بزرگ در بلنهایم» دقیقا همین الگو را دربارهی خدمتکاران و بانوی نقاش میبینیم.
در این نقاشیها تنها طرحی ناموفق از بدنها دیده میشود و سر و صورت به نوعی سرهمبندی شدهاند. کیفیت هردوی این آثار از دو تابلوی اولی فروپایهتر است و گویی دو آدم متفاوت اینها را کشیدهاند.
چرچیل چند پرتره و خودپرتره هم از خود به جا گذاشته که بر مبنای آن میتوان تواناییاش در چهرهسازی را ارزیابی کرد. یکی از این تابلوها رخسار گواندلین چرچیل[1] زن برادرش است (پایین راست) و دیگری چهرهی سرهنگ جک اسکات (پایین میان). چرچیل چندین پرتره از معشوقهی پنهانیاش لیدی کاستلروسه[2] نیز کشیده (پایین چپ) که در دههی ۱۳۱۰ (۱۹۳۰.م) در جنوب فرانسه با او ارتباطی عاشقانه و پنهانی داشت. چرچیل همچنین یک نقاشی از همسرش نیز کشیده است که کیفیتی همسان با بقیه دارد. از مرور این نمونهها روشن میشود که چرچیل نیز در بازنمایی بدن و چهرهی انسان چیرهدست نبوده و کارهایش در این زمینه خام و ناپخته است.
پرترهی چرچیل به قلم خودش
ادامه مطلب: بخش دوم، گفتار چهارم: نقاشی از نماهای معمارانه
رفتن به: صفحات نخست و فهرست کتاب