نگاهی به چکیدهی کتاب
تفاوت افراد خلاق و باهوشهای عادی عبارت است از:
خلاق باهوش
1- پرداختن به مسائل نو با روش تازه مسائل آشنا با روش تکراری
2- علاقه و تسلط به چند حوزه ی دانایی تخصص در یک زمینه
3- روحیهی بازیگوشانه روحیهی خشک و جدی
4- ارتقای مسئله به معمایی پیچیدهتر ختم مسئله با یک راه حل
اساطیر خلاقیت
- خلاقیت موهبتی استثنایی، ذاتی و فراطبیعی است و افراد خلاق از جنس، سن، نژاد، و ویژگیهای مادرزاد دیگری برخوردارند، که در همه یافت نمیشود.
- خلاقیت نیرویی است که باید برای حل مسائل مهم و رسیدن به دستاوردهایی بزرگ مورد استفاده قرار گیرد. بنابراین تفکر خلاقانه با زندگی روزانه و عادی مردم بیگانه است.
- افراد خلاق انسانهایی منزوی و کنده شده از جامعهاند که نوآوریهای بزرگشان را در تنهایی و فارغ از ارتباط با مردم اطرافشان پدید میآورند.
- دستاورد خلاقانه، چیزی است کاملا ذوقی و شخصی، که نمیتواند با سفارش و تشویق و برنامهریزی بیرونی آفریده شود.
- افراد خلاق انسانهایی رنج کشیدهاند که به دلیل پرداختن به استعدادهای درخشان خود در انزوا و فقر و ناکامی روزگار میگذرانند و بار سهمگین این موهبت را با تلخی به دوش می کشند.
ماهیت خلاقیت
1- نگرش رمانتیک: خلاقیت امری فراطبیعی، غیرعادی و غیرقابل تحلیل است که تنها در نوابغی بزرگ که سرشتی متمایز از بقیه دارند، ظاهر می شود.
2- نگرش تحویلگرا: خلاقیت چیزی جز فعالیت عادی مغز نیست که با سرعت و دقتی بالاتر از حالت عادی انجام شده باشد.
3- نگرش عصب-روانشناسان: خلاقیت شکلی از پردازش اطلاعات در مغز است و از این رو پدیدهای زمینی و طبیعی محسوب میشود. اما از نظر کیفی تفاوتهایی با کارکرد عادی ذهن دارد.
سطوح خلاقیت:
1 – نگرش زیستشناسانه: خلاقیت توانایی ذهنیایست که برای تحمل شرایط ابهام آمیز، استخراج مسائل نو از آن، و حل کردن آن مسائل تکامل یافته است.
2 – نگرش روانشناسانه: خلاقیت توانایی آشتی دادن امور متضاد و تفکر ژانوسی است.
3 – نگرش جامعهشناسانه: خلاقیت توانایی فاصله گرفتن از روشهای هنجارین حل مسئله و پرسه زدن در فضاهای ابهامآمیز پیرامون مسائل است.
افراد در برخورد با مسائل به سه رده تقسیم میشوند:
- هنجارها: از روشهای مرسوم و جا افتاده استفاده میکنند.
- ناکام ها: میکوشند از روشهایی نوآورانه و غیرهنجارین استفاده کنند، اما از حل مسئله ناتوان میمانند.
- خلاق ها: در فضای ابهامآمیز پیرامون مسئله پرسه میزنند و روشی نو برای حل آن پیدا میکنند.
راهبردهای خلاقیت
راهبرد پیاده: آهسته و پیوسته رفتن در مسیری سرراست (آمادگی)
راهبرد رخ: حملهی مستقیم به موضوع، با تمام قوا (تیمار)
راهبرد اسب: بازیگوشی در اطراف مسئله (تیمار)
راهبرد فیل: حمله به موضوع از زاویهای نامنتظره (روشن شدگی)
راهبرد شاه: حرکت به سمت راه حل با روشی کند و امن (روش هنجارین)
راهبرد وزیر: ترکیب تمام روشهای دیگر (کلید خلاقیت)
ادامه مطلب: مراجع
رفتن به: صفحات نخست و فهرست کتاب